این نوع افسردگی بدن تان را لمس می کند!

افسردگی کاتاتونیک به طور معمول با کاهش شدید توانایی در برقراری ارتباط و حرکت، همراه با افسردگی شدید، خود را نشان می‌دهد. افسردگی کاتاتونیک معمولاً نیاز به درمان‌های پیچیده و ترکیبی از دارو درمانی و روش‌های روان‌شناختی دارد تا علائم فرد را بهبود بخشد.

به گزارش خط سلامت این اختلال معمولاً با سایر مشکلات روانی مانند اسکیزوفرنی، اختلالات دوقطبی ، یا اختلالات اضطرابی همراه است و ممکن است بدون درمان‌های مناسب به شدت پیشرفت کند. درک علائم افسردگی کاتاتونیک و شناسایی آن در مراحل اولیه می‌تواند کمک زیادی به کاهش خطرات ناشی از این اختلال و تسریع روند درمانی کند.

افسردگی کاتاتونیک چیست؟

افسردگی کاتاتونیک یک نوع شدید از اختلال افسردگی عمده (MDD) است که با علائم غیرمعمول حرکتی و رفتاری همراه است. افراد مبتلا به افسردگی کاتاتونیک ممکن است دچار بی‌حرکتی، عدم توانایی در صحبت کردن یا عدم پاسخ‌دهی به محرک‌ها شوند. این نوع افسردگی معمولاً به شدت بیشتر از افسردگی‌های معمولی است.

علایم افسردگی کاتاتونیک

برخی از نشانه‌های اصلی افسردگی کاتاتونیک عبارتند از:

موتیسم : شخص ممکن است اصلاً صحبت نکند، حتی اگر توانایی صحبت کردن داشته باشد.

استوپور : حالت نزدیک به بی‌حرکتی کامل، که در آن شخص در یک حالت ثابت باقی می‌ماند یا به محرک‌های بیرونی پاسخ نمی‌دهد.

پوزیشن‌های غیرمعمول : شخص ممکن است بدن خود را در موقعیت‌های عجیب یا غیرطبیعی قرار دهد و برای مدت طولانی در همان وضعیت بماند.

انعطاف‌پذیری مومی : این حالت زمانی است که اندام‌های شخص می‌توانند توسط فرد دیگری حرکت داده شوند و در همان موقعیت باقی بمانند.

اکولالیا و اکوپراکسیا : تکرار گفته‌های دیگران (اکولالیا) یا تقلید حرکات آنها (اکوپراکسیا).

افسردگی کاتاتونیک می‌تواند توانایی عملکرد فرد را به شدت مختل کند و معمولاً به درمان فوری نیاز دارد که اغلب شامل بستری شدن در بیمارستان می‌شود. درمان معمولاً شامل داروهایی مانند آنتی‌دپرسانت‌ها و آنتی‌سایکوتیک‌ها است، و در برخی موارد از الکتروشوک درمانی (ECT) برای موارد شدید استفاده می‌شود.

مهم است که افسردگی کاتاتونیک را از سایر اختلالات روانی که علائم مشابهی دارند، مانند کاتاتونیای مرتبط با اسکیزوفرنی یا اختلالات روانی دیگر، تمایز دهیم.

 

علل افسردگی کاتاتونیک

علل افسردگی کاتاتونیک هنوز به طور کامل مشخص نشده‌اند، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، و محیطی می‌توانند در بروز این اختلال نقش داشته باشند. برخی از علل و عواملی که ممکن است به بروز افسردگی کاتاتونیک کمک کنند عبارتند از:

عوامل ژنتیکی :

افرادی که در خانواده‌شان سابقه افسردگی یا اختلالات روانی دیگر وجود دارد، بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی کاتاتونیک قرار دارند. این به این معنی است که ژنتیک ممکن است نقشی در بروز این اختلال داشته باشد.

عدم تعادل شیمیایی مغز :

افسردگی کاتاتونیک مانند سایر انواع افسردگی‌ها، می‌تواند ناشی از عدم تعادل در انتقال‌دهنده‌های عصبی مغز باشد، مانند سروتونین، دوپامین، و نوراپی‌نفرین. این عدم تعادل می‌تواند به بروز علائم غیرمعمول حرکتی منجر شود.

اختلالات روانی دیگر :

افسردگی کاتاتونیک گاهی به عنوان یکی از علائم یا پیچیدگی‌های اختلالات روانی دیگر، مانند اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی یا اختلالات اضطرابی ظاهر می‌شود. در این موارد، کاتاتونیا به عنوان یک حالت ثانویه به افسردگی یا بیماری‌های روانی اولیه اضافه می‌شود.

تروما یا استرس‌های شدید :

فشارهای روانی یا استرس‌های زندگی، مانند فقدان عزیزان، مشکلات مالی یا شغلی، یا سوءاستفاده‌های جسمی و روانی، می‌توانند به بروز افسردگی کاتاتونیک کمک کنند. این استرس‌ها ممکن است باعث تشدید علائم افسردگی و در نهایت کاتاتونیا شوند.

عوامل بیولوژیکی و عصبی :

برخی آسیب‌های مغزی یا اختلالات عصبی، مانند سکته مغزی یا بیماری پارکینسون، ممکن است منجر به علائم کاتاتونی شوند. در این موارد، عملکرد غیرطبیعی در سیستم عصبی می‌تواند باعث بروز افسردگی کاتاتونیک گردد.

داروها و مواد :

برخی داروها و مواد، مانند داروهای ضد افسردگی، آنتی‌سایکوتیک‌ها و مواد مخدر، ممکن است علائم افسردگی کاتاتونیک را تحریک کنند. در برخی موارد، مصرف داروهای خاص یا سوءمصرف مواد ممکن است باعث بروز علائم کاتاتونی شود.

این علل می‌توانند به طور همزمان با هم عمل کنند و خطر ابتلا به افسردگی کاتاتونیک را افزایش دهند. درمان زودهنگام و شناسایی علائم می‌تواند در کنترل و بهبود این وضعیت کمک‌کننده باشد.

افراد در معرض خطر علل افسردگی کاتاتونیک

 

افرادی که در معرض ابتلا به افسردگی کاتاتونیک هستند، معمولاً ویژگی‌ها یا شرایط خاصی دارند که خطر ابتلا به این اختلال را افزایش می‌دهند. این عوامل خطر شامل موارد زیر هستند:

افراد با سابقه اختلالات روانی :

کسانی که سابقه ابتلا به اختلالات روانی مانند اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی، اختلالات اضطرابی یا افسردگی شدید دارند، بیشتر در معرض افسردگی کاتاتونیک قرار دارند. افسردگی کاتاتونیک گاهی اوقات به عنوان یکی از پیچیدگی‌های این اختلالات ظاهر می‌شود.

افراد دارای سابقه خانوادگی افسردگی یا اختلالات روانی :

اگر فردی در خانواده‌اش اعضایی با تاریخچه افسردگی یا سایر اختلالات روانی داشته باشد، احتمال ابتلا به افسردگی کاتاتونیک در او بیشتر است. ژنتیک می‌تواند در این زمینه نقش داشته باشد.

افراد مبتلا به مشکلات عصبی و بیولوژیکی :

کسانی که دچار آسیب‌های مغزی مانند سکته مغزی، آسیب‌های تروماتیک به سر یا بیماری‌های عصبی مانند بیماری پارکینسون هستند، خطر ابتلا به افسردگی کاتاتونیک را دارند. این شرایط می‌تواند عملکرد طبیعی مغز را مختل کرده و به بروز علائم کاتاتونیک منجر شود.

افراد مبتلا به مشکلات بیوشیمیایی مغز :

کسانی که دچار عدم تعادل در انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند سروتونین، دوپامین یا نوراپی‌نفرین هستند، بیشتر در معرض افسردگی کاتاتونیک قرار دارند. این عدم تعادل می‌تواند در بروز علائم این اختلال نقش داشته باشد.

افراد با تجربه تروما یا استرس شدید :

افرادی که دچار استرس شدید، فقدان عزیزان، سوءاستفاده جسمی یا روانی، یا مشکلات مالی و اجتماعی هستند، بیشتر در معرض خطر افسردگی کاتاتونیک قرار دارند. استرس‌های شدید می‌توانند باعث بروز افسردگی و در نهایت کاتاتونیا شوند.

افراد با سابقه مصرف دارو یا مواد :

مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، آنتی‌سایکوتیک‌ها یا سوءمصرف مواد مخدر و الکل می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی کاتاتونیک را افزایش دهد. برخی داروها ممکن است علائم افسردگی کاتاتونیک را تشدید کنند.

افراد مسن :

افراد مسن که مشکلات جسمی و روانی بیشتری دارند، ممکن است در معرض افسردگی کاتاتونیک قرار بگیرند. افزایش سن ممکن است باعث تشدید اختلالات عصبی و روانی شود که می‌تواند به افسردگی کاتاتونیک منجر گردد.

تشخیص و درمان زودهنگام افسردگی کاتاتونیک می‌تواند به کاهش اثرات منفی آن کمک کند، بنابراین افرادی که در معرض خطر هستند باید تحت نظارت روان‌پزشک قرار گیرند.

درمان افسردگی کاتاتونیک

درمان افسردگی کاتاتونیک معمولاً ترکیبی از دارو درمانی و درمان‌های روانی است و بسته به شدت و شرایط فردی ممکن است تغییر کند. در زیر به روش‌های درمانی رایج برای این اختلال اشاره می‌کنیم:

دارو درمانی :

داروهای ضد افسردگی : معمولاً برای درمان افسردگی کاتاتونیک از داروهای ضد افسردگی استفاده می‌شود، از جمله مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIها) یا داروهای سه‌حلقه‌ای ضد افسردگی.

آنتی‌سایکوتیک‌ها : در صورتی که علائم کاتاتونیک شدید باشد، پزشکان ممکن است داروهای آنتی‌سایکوتیک برای کاهش فعالیت‌های غیرطبیعی مغزی تجویز کنند.

داروهای بنزودیازپینی : این داروها به کاهش اضطراب و تنش عضلانی کمک می‌کنند و ممکن است در درمان علائم کاتاتونیک مانند بی‌حرکتی و اضطراب مفید باشند.

داروهای تثبیت‌کننده خلق و شیمی درمانی : در مواردی که افسردگی کاتاتونیک با اختلال دوقطبی یا اسکیزوفرنی همراه است، داروهایی مانند لیتیوم یا داروهای تثبیت‌کننده خلق می‌توانند تجویز شوند.

الکتروشوک درمانی (ECT) :

در موارد شدید افسردگی کاتاتونیک که به دارو پاسخ نمی‌دهند، از الکتروشوک درمانی استفاده می‌شود. این روش درمانی با تحریک الکتریکی مغز به کاهش علائم افسردگی و کاتاتونیا کمک می‌کند. این روش معمولاً در شرایط شدید و بحرانی به کار می‌رود.

درمان‌های روانی و مشاوره :

درمان شناختی-رفتاری (CBT) : این نوع درمان به فرد کمک می‌کند تا تفکرات منفی خود را شناسایی و اصلاح کند و به تغییر رفتارهای ناکارآمد بپردازد.

حمایت روانی : ارائه حمایت روانی از طریق مشاوره و جلسات گروهی می‌تواند در کاهش علائم و بهبود وضعیت روانی افراد مبتلا به افسردگی کاتاتونیک مفید باشد.

درمان‌های فیزیکی :

در صورتی که افسردگی کاتاتونیک باعث ایجاد مشکلات حرکتی و اختلال در عملکرد جسمی شود، فیزیوتراپی و درمان‌های فیزیکی می‌توانند برای بهبود عملکرد جسمی و حرکتی فرد مفید باشند.

مراقبت‌های فوری و بستری :

در صورتی که فرد دچار بی‌حرکتی شدید یا رفتارهای خطرناک شود، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و مراقبت‌های فوری داشته باشد. این وضعیت معمولاً زمانی است که فرد از انجام فعالیت‌های روزمره ناتوان است یا خطرات جدی برای خود یا دیگران دارد.

مهم است که درمان افسردگی کاتاتونیک تحت نظارت پزشک متخصص صورت گیرد، زیرا این اختلال به شدت پیچیده است و نیاز به درمان‌های تخصصی دارد.