مهم ترین علل خندیدن در موقعیت های نامناسب چیست؟

خنده نامناسب به معنای خندیدن در موقعیت‌های غیرمعمول یا نامناسب است که می‌تواند برای فرد و اطرافیانش ناراحت‌کننده باشد. این نوع خنده ممکن است به دلیل اختلالات روانی ، عصبی یا اضطراب رخ دهد و حتی در برخی موارد، به‌عنوان علامت یک بیماری جدی باشد. 

به گزارش خط سلامت در این مطلب، به بررسی علل مختلف خندیدن های بیجا ، علائم آن، و چگونگی مقابله با این وضعیت می‌پردازیم. افراد مبتلا به این نوع خنده می‌توانند با استفاده از تکنیک‌های ساده مانند تنفس عمیق یا مشاوره با پزشک برای مدیریت این حالت اقدام کنند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.

خنده نامناسب یا غیرقابل کنترل چیست؟

خنده نامناسب یا غیرقابل کنترل یعنی زمانی که فرد در موقعیتی که معمولاً خندیدن مناسب نیست، می‌خندد. چه چیزی به‌عنوان خنده نامناسب محسوب می‌شود، به صورت فرهنگی، اجتماعی و فردی متفاوت است.

افرادی که در شرایط نامناسب می‌خندند ممکن است احساس کنند که قادر به کنترل خندیدن خود نیستند. برعکس، در برخی موارد، ممکن است حتی متوجه نشوند که خنده آن‌ها نامناسب است. همه‌چیز بستگی به علت خنده و فرد دارد.

برای مثال، فردی که مبتلا به اسکیزوفرنی است و به دلیل توهم یا هذیان می‌خندد، ممکن است متوجه نشود که خندیدن در آن موقعیت نامناسب است. در حالی که فردی که دچار خنده عصبی است معمولاً از نامناسب بودن خنده خود آگاه است.

در برخی موارد، اضطراب در مورد خنده نامناسب ممکن است باعث بدتر شدن برخی اختلالات روانی از جمله اضطراب شود و خنده را تشدید کند.

علل خنده نامناسب

شرایط مختلفی می‌توانند باعث خنده نامناسب شوند. این موارد شامل:

1. اضطراب

   بعضی افراد هنگام احساس اضطراب به‌طور عصبی می‌خندند. این ممکن است در موقعیت‌های پرتنش مانند مراسم تشییع جنازه یا جلسات دادگاه اتفاق بیفتد. افرادی که دچار اختلال اضطراب عمومی یا سایر اختلالات اضطرابی هستند، ممکن است در شرایط زیادی چنین خنده‌ای را تجربه کنند.

مطالعه‌ای در سال 2020 بیان می‌کند که خنده عصبی یک واکنش رایج است که می‌تواند توضیح دهد چرا خندیدن در شرایط نامناسب نیز ممکن است اتفاق بیفتد. نویسنده این مقاله اشاره کرده است که افراد برای کاهش تنش در موقعیت‌های ناسازگار (همانطور که اغلب در شوخی‌ها وجود دارد) می‌خندند.

2. اوتیسم

   در یک مطالعه انجام شده در سال 2021، والدین کودکان مبتلا به اوتیسم گزارش کردند که فرزندانشان اغلب نمایش‌های احساسی نامناسب از جمله خنده نامناسب دارند. این ممکن است به دلیل تفاوت در درک موقعیت‌ها میان افراد مبتلا به اوتیسم و سایر افراد باشد. به‌عنوان مثال، یک فرد اوتیستیک ممکن است موقعیتی را خنده‌دار ببیند که دیگران آن را نمی‌بینند یا ممکن است دچار خنده عصبی شود.

3. اختلالات روانی

   اختلالات روانی مختلف می‌توانند خنده نامناسب را تحریک کنند. زیرا تشخیص‌های روانی نحوه تجربه، پردازش و بیان احساسات فرد را تغییر می‌دهند.

   افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند ممکن است در زمان‌هایی که برای دیگران نامناسب به نظر می‌رسد بخندند. این ممکن است به دلیل درک متفاوت از جهان، مشکلات در تنظیم احساسات یا توهماتی باشد که باعث ایجاد خنده یا اضطراب می‌شود.

4. اثر پسیودوبولبار

   اثر پسیودوبولبار باعث بروز فوران‌های احساسی نامناسب از جمله خندیدن یا گریه کردن و گاهی هر دو می‌شود. این یکی از رایج‌ترین علل خنده نامناسب است. تخمین زده می‌شود که 1.8 تا 7.1 میلیون نفر در ایالات متحده با این علامت مواجه هستند.

   افراد مبتلا به اثر پسیودوبولبار دارای اختلال عصبی هستند که بر توانایی مغز در کنترل و ابراز احساسات تأثیر می‌گذارد.

برخی از شرایطی که می‌توانند باعث اثر پسیودوبولبار شوند عبارتند از:

• سکته مغزی
• دمانس
• اسکلروز چندگانه
• ضربه به سر
• بیماری پارکینسون
• بیماری آمیوتروفیک جانبی (ALS)

5. صرع

   نوع نادری از صرع به نام صرع ژلاستیک می‌تواند باعث شود که فرد به‌طور غیرقابل کنترل بخندد. فرد هیچ احساسی از شادی ندارد و قادر به کنترل خندیدن خود نیست. نوع مشابه دیگری از صرع به نام صرع داکریستیک نیز می‌تواند باعث شود فرد شروع به گریه کردن کند.

علائم خنده نامناسب

خنده نامناسب می‌تواند به‌صورت‌های مختلفی ظاهر شود، از جمله:

• خنده عصبی: برخی افراد ممکن است در موقعیت‌های ناراحت‌کننده به‌طور عصبی بخندند. این خنده کنترل‌ناپذیر است و فرد می‌داند که خندیدن در آن موقعیت مناسب نیست.
• احساسات غیرعادی در افراد نورودایورجنت: برخی از افرادی که دچار خنده نامناسب هستند، احساساتی غیر از آنچه که در افراد نوروتیپیک وجود دارد تجربه می‌کنند که ممکن است باعث شود در موقعیت‌هایی که دیگران آن را خنده‌دار نمی‌دانند، بخندند.
• خنده یا گریه غیرقابل کنترل: افراد مبتلا به اثر پسیودوبولبار ممکن است دوره‌هایی از خنده و گریه غیرقابل کنترل را تجربه کنند. معمولاً متوجه می‌شوند که این ابراز احساسات نامناسب است اما ممکن است نتوانند آن را کنترل کنند.
• اضطراب در مورد خنده: افرادی که دچار خنده نامناسب هستند ممکن است نگران ادامه دادن به خندیدن یا خندیدن در موقعیت‌های آینده باشند که بر روابط اجتماعی‌شان تأثیر می‌گذارد. گاهی این اضطراب باعث بدتر شدن خنده نامناسب می‌شود.

درمان خنده نامناسب

درمان خنده نامناسب بستگی به علت آن دارد. برخی از گزینه‌ها عبارتند از:

• دارو برای اختلالات روانی مانند اسکیزوفرنی و اضطراب
• درمان برای مدیریت اضطراب در موقعیت‌های اجتماعی
• درمان برای اختلالات عصبی زمینه‌ای مانند ALS و اسکلروز چندگانه
• استراتژی‌های مدیریتی مانند تنفس عمیق

چگونه در موقعیت‌های اجتماعی مقابله کنیم؟

گفتن به دیگران درباره خنده نامناسب می‌تواند به کاهش انگ و احساس ناخوشایند کمک کند، به‌ویژه در موقعیت‌های کوچک با افرادی که آشنایند. برخی دیگر از استراتژی‌ها برای مقابله عبارتند از:

• تنفس عمیق برای کاهش اضطراب و کنترل خنده
• آرام کردن عضلات تنش‌دار
• تغییر وضعیت بدن زمانی که حمله خنده احساس می‌شود
• استفاده از تکنیک‌های حواس‌پرتی مانند فکر کردن به چیزی دیگر یا شمردن اشیاء اطراف

چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید؟

خنده نامناسب گاهی در موقعیت‌های خاص مثل اضطراب یا خودآگاهی اتفاق می‌افتد و نیاز به درمان ندارد. اما فرد باید با پزشک تماس بگیرد اگر:

• خنده نامناسب به اندازه‌ای مکرر باشد که بر روابط اجتماعی یا عزت نفس تأثیر بگذارد.
• علائم دیگر مانند اضطراب شدید، هذیان، توهمات یا مشکلات جدی در برقراری ارتباط با دیگران مشاهده شود.
• اختلال عصبی یا علائم آن مانند مشکلات تفکر و حافظه یا حرکات غیرعادی وجود داشته باشد.

خلاصه

خنده نامناسب می‌تواند مشکلاتی برای فرد تجربه‌کننده و اطرافیان او ایجاد کند. با این حال، باید توجه داشت که در بیشتر موارد این یک انتخاب نیست و نباید فرد احساس گناه یا شرم کند.

زمانی که خنده نامناسب ناشی از یک وضعیت پزشکی باشد، پشتیبانی پزشکی صحیح می‌تواند کمک‌کننده باشد. فرد همچنین ممکن است قادر باشد از استراتژی‌های خودیاری برای کاهش آن استفاده کند.

افرادی که خنده نامناسب را تجربه می‌کنند باید بدانند که تنها نیستند. بسیاری از افراد این علامت را تجربه می‌کنند و شرایط مختلفی می‌توانند آن را ایجاد کنند. یک متخصص بهداشت می‌تواند در شناسایی و درمان علت زمینه‌ای کمک کند و همچنین به فرد کمک کند تا مهارت‌های مقابله‌ای را برای مدیریت آن توسعه دهد.