تحقیقات نشان داده‌اند رژیم کتوژنیک می‌تواند در کوتاه مدت به کاهش وزن و بهبود پارامترهای سلامتی مرتبط با چاقی کمک کند. اما آیا این مزایا پایدار هستند و آیا عوارض جانبی قابل توجهی نیز به همراه دارد؟ .
به گزارش خط سلامت در دنیای امروز، انتخاب رژیم غذایی مناسب می‌تواند چالشی بزرگ باشد. با توجه به تبلیغات بی‌پایان و روش‌های مختلف کاهش وزن، ممکن است به راحتی گیج شوید. یکی از رژیم‌های غذایی محبوب که در سال‌های اخیر توجه زیادی را جلب کرده، رژیم کتوژنیک است. این رژیم با کاهش قابل توجه کربوهیدرات‌ها و افزایش چربی‌ها، به دنبال ایجاد تغییرات متابولیک در بدن است.
رژیم کتوژنیک چیست؟
رژیم کتوژنیک یا "کتو"، برنامه‌ای غذایی است که به طور عمده بر پایه کاهش کربوهیدرات و افزایش چربی‌ها بنا شده است. این رژیم ابتدا در قرن نوزدهم برای کنترل دیابت و سپس در دهه 1920 به عنوان درمانی موثر برای صرع در کودکان معرفی شد. امروزه، کاربردهای آن فراتر رفته و در مواردی مانند سرطان، سندرم تخمدان پلی کیستیک و بیماری آلزایمر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مکانیسم عمل رژیم کتوژنیک چیست؟
این رژیم بر این اصل استوار است که با کاهش مصرف گلوکز، منبع اصلی انرژی بدن، می‌توان از چربی‌های ذخیره شده به عنوان سوخت استفاده کرد. در شرایطی که کربوهیدرات‌ها به حداقل می‌رسند، بدن وارد حالت کتوز می‌شود، جایی که کبد از چربی‌ها اجسام کتون تولید می‌کند. این اجسام کتون می‌توانند به عنوان منبع انرژی برای مغز و سایر اندام‌ها عمل کنند.
خطرات و چالش‌های رژیم کتوژنیک
اگرچه رژیم کتوژنیک می‌تواند در کاهش وزن مؤثر باشد، اما ممکن است عوارضی مانند کتواسیدوز را به همراه داشته باشد. این وضعیت معمولاً در افراد دیابتی نوع 1 رخ می‌دهد و می‌تواند به سطح سمی از اسید در خون منجر شود بنابراین پیروی از این رژیم باید تحت نظر متخصص صورت گیرد.
مواد غذایی مجاز در رژیم کتوژنیک چیست؟
رژیم کتوژنیک به طور کلی مصرف کربوهیدرات‌ها را به کمتر از 50 گرم در روز محدود می‌کند. برخی از مواد غذایی مجاز شامل:
چربی‌ها: کره، روغن نارگیل، روغن زیتون
پروتئین‌ها: تخم‌مرغ، گوشت‌های چرب
سبزیجات: سبزیجات غیر نشاسته‌ای مانند کلم و اسفناج
میوه‌ها: زغال‌اخته و توت‌فرنگی به مقدار کم
آجیل و دانه‌ها: بادام، گردو و دانه چیا
اثرات مثبت رژیم کتوژنیک چیست؟
تحقیقات نشان داده‌اند رژیم کتوژنیک می‌تواند به کاهش وزن و بهبود مشکلاتی مانند مقاومت به انسولین، فشار خون بالا و سطوح کلسترول و تری‌گلیسیرید کمک کند.
همچنین علاقه به استفاده از این رژیم برای مدیریت دیابت نوع 2 در حال افزایش است. برخی از نظریه‌ها درباره دلایل کاهش وزن در این رژیم شامل موارد زیر هستند:
احساس سیری: محتوای چربی بالا در رژیم کتوژنیک می‌تواند باعث کاهش میل به غذا شود.
کاهش هورمون‌های اشتها: مصرف محدود کربوهیدرات می‌تواند به کاهش هورمون‌های محرک اشتها مانند انسولین و گرلین منجر شود.
نقش اجسام کتون: این اجسام به عنوان منبع سوخت اصلی بدن در رژیم کتوژنیک عمل می‌کنند و می‌توانند گرسنگی را کاهش دهند.
افزایش مصرف کالری: اثرات متابولیکی ناشی از تبدیل چربی و پروتئین به گلوکز می‌تواند به افزایش مصرف کالری منجر شود.
عوارض رژیم کتوژنیک
با وجود مزایای ذکر شده، پیروی از یک رژیم غذایی بسیار پرچرب می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. علائم ناخوشایند ناشی از محدودیت شدید کربوهیدرات شامل گرسنگی، خستگی، خلق و خوی ضعیف و سردرد می‌شود.
این علائم ممکن است مدتی طول بکشد و به سختی قابل تحمل باشند. همچنین حذف گروه‌های غذایی مختلف می‌تواند منجر به کمبود مواد مغذی شود.
از دیگر عوارض جانبی احتمالی می‌توان به افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه و پوکی استخوان اشاره کرد بنابراین مشاوره با یک متخصص تغذیه برای اطمینان از تنوع غذایی و دریافت مواد مغذی ضروری است.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
