یکی از مفاهیم عمیق فیلم مرثیه ای برای یک رویا ، گریز تجزیه‌ای (Dissociative Fugue) است که در داستان شخصیت " سارا گلدفار" قابل مشاهده است. این شخصیت به دلیل فشار روانی و مصرف داروهای روانگردان، ارتباط خود را با واقعیت از دست می‌دهد و به دنیایی خیالی پناه می‌برد.
به گزارش خط سلامت "مرثیه‌ای برای یک رؤیا" با نمایش تحولات روانی شخصیت‌ها، مفاهیمی نظیر گریز از واقعیت، هویت گمشده و جنون را به تصویر می‌کشد. رفتارهای سارا گلدفار نمونه‌ای از گریز تجزیه‌ای است که در آن، شخصیت تحت تأثیر استرس و آسیب‌های روانی، دچار جدایی از واقعیت می‌شود. این فیلم، علاوه بر نمایش آسیب‌های اعتیاد، بر شکنندگی روان انسان و پیامدهای رویاپردازی غیرواقعی تأکید دارد. در ادامه در خصوص این فیلم تاثر گذار و اختلال هویت تجزیه ای که در یکی از شخصیت ها به شیوه ای هنرمندانه به نمایش کشیده شده است توضیح می دهیم.
خلاصه مرثیه‌ای برای یک رؤیا (Requiem for a Dream)
مرثیه‌ای برای یک رؤیا به کارگردانی دارن آرنوفسکی و بر اساس رمانی به همین نام اثر هیوبرت سلبی جونیور، داستانی تلخ و تکان‌دهنده از چهار شخصیت اصلی است که هر کدام درگیر رویای خود هستند، اما مسیر اشتباه و وابستگی به مواد مخدر آنها را به سوی سقوط می‌برد.
سارا گلدفار (الن برستین)، مادری تنها و سالخورده، رویای حضور در یک برنامه تلویزیونی را دارد. او به امید کاهش وزن برای این برنامه، به مصرف داروهای کاهش‌دهنده اشتها روی می‌آورد، اما به تدریج دچار اعتیاد و روان‌پریشی می‌شود.
هری (جرد لتو)، پسر سارا، به همراه دوستش تایرون (مارلون وینز) و نامزدش ماریون (جنیفر کانلی)، تلاش می‌کند با فروش مواد مخدر به ثروت برسد و رؤیای زندگی بهتر را محقق کند. اما اعتیاد به هروئین و شکست در برنامه‌هایشان، آنها را در چرخه‌ای از درد، خشونت و نابودی گرفتار می‌کند.
فیلم در چهار فصل (تابستان، پاییز، زمستان، و پایان) روایت می‌شود و به مرور شاهد انحطاط شخصیت‌ها و رؤیاهایشان هستیم. پایان فیلم، سقوط کامل هر چهار شخصیت را به تصویر می‌کشد: سارا به دلیل مصرف بیش از حد دارو در بیمارستان روانی بستری می‌شود، هری دست خود را از دست می‌دهد، تایرون در زندان است و ماریون برای تهیه مواد، به رفتارهای تحقیرآمیز تن می‌دهد.
مرثیه‌ای برای یک رؤیا با سبک بصری منحصربه‌فرد، موسیقی تأثیرگذار کلینت منسل، و داستانی عمیق، یکی از قوی‌ترین آثار سینمایی درباره اعتیاد و رؤیاهای نابودشده است.
اختلال گریز تجزیه‌ای در فیلم
یکی از شخصیت‌های کلیدی فیلم، سارا گلدفار، مادری تنها است که در تلاش برای تحقق رؤیای حضور در یک برنامه تلویزیونی محبوب، به مصرف داروهای لاغری (در واقع آمفتامین‌ها) روی می‌آورد. در طول فیلم، تأثیر داروها و فشار روانی باعث می‌شود که او به تدریج ارتباط خود را با واقعیت از دست بدهد و به نوعی "گریز تجزیه‌ای" وارد شود. این حالت در چندین لحظه برجسته فیلم دیده می‌شود:
از دست دادن هویت واقعی: سارا به تدریج هویت واقعی خود به عنوان یک زن مسن و تنها را فراموش کرده و خود را به عنوان فردی جذاب و شاد در برنامه تلویزیونی تصور می‌کند. او حتی لباس‌های جوان‌تر می‌پوشد و موهایش را رنگ می‌کند، انگار که در یک هویت جدید زندگی می‌کند.
انفصال از واقعیت: او چنان در دنیای خیالی خود غرق می‌شود که توانایی تشخیص واقعیت از توهم را از دست می‌دهد. این وضعیت تا جایی پیش می‌رود که او در پایان فیلم دچار جنون می‌شود و در بیمارستان روانی بستری می‌گردد.
رفتار سارا می‌تواند نمونه‌ای از گریز تجزیه‌ای باشد، جایی که او تحت فشار استرس و آسیب روانی (تنهایی و آرزوهای غیرواقعی) به یک دنیای خیالی پناه می‌برد. اگرچه در این مورد، مصرف مواد روانگردان عامل تشدیدکننده است، اما هسته اصلی این اختلال، نیاز به فرار از یک وضعیت دردناک روانی است.
آرنوفسکی در این فیلم به شکلی تأثیرگذار نشان می‌دهد که چگونه رؤیاهای غیرواقعی و راهکارهای ناسالم برای تحقق آنها، می‌توانند به سقوط کامل شخصیت انسان منجر شوند. "مرثیه‌ای برای یک رؤیا" نه تنها به مسئله اعتیاد بلکه به آسیب‌های روانی، انزوای اجتماعی و شکنندگی روان انسان نیز می‌پردازد.
اختلال گریز تجزیه‌ای
(Dissociative Fugue) یک اختلال نادر اما پیچیده در حوزه سلامت روان است که در آن فرد به طور موقت هویت خود را فراموش کرده و ممکن است به مکانی دور از زندگی روزمره خود سفر کند. این وضعیت که از گروه اختلالات تجزیه‌ای (Dissociative Disorders) محسوب می‌شود، اغلب در پاسخ به یک رویداد استرس‌زا یا آسیب روانی شدید ایجاد می‌شود.
علائم اختلال گریز تجزیه‌ای
از دست دادن حافظه: فرد ممکن است اطلاعات مهم زندگی خود، از جمله هویت شخصی یا جزئیات گذشته، را به طور کامل فراموش کند.
سفر ناگهانی و بی‌هدف: افراد مبتلا ممکن است ناگهان به مکانی جدید سفر کنند بدون اینکه بدانند چرا یا چگونه به آنجا رسیده‌اند.
تغییر هویت: ممکن است فرد هویت جدیدی برای خود ایجاد کند یا به طور موقت هویت خود را تغییر دهد.
عدم آگاهی از مشکل: بسیاری از افراد هنگام ابتلا به این اختلال از وضعیت غیرعادی خود آگاه نیستند.
علل احتمالی اختلال گریز تجزیه‌ای
استرس روانی شدید: رویدادهای آسیب‌زا مانند از دست دادن عزیزان، خشونت، یا فجایع طبیعی می‌توانند محرک این اختلال باشند.
سابقه تروما در کودکی: افرادی که در گذشته تجربه سوءاستفاده یا تروما داشته‌اند، بیشتر در معرض خطر هستند.
درمان اختلال گریز تجزیه‌ای
درمان اختلال گریز تجزیه‌ای شامل ترکیبی از روان‌درمانی، مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) و تکنیک‌های روانکاوی است. در برخی موارد، دارو برای مدیریت علائم مرتبط مانند اضطراب یا افسردگی تجویز می‌شود. هدف درمان، بازگرداندن هویت از دست‌رفته و کمک به فرد در مدیریت استرس است.
پیشگیری از این اختلال شامل شناسایی و مدیریت عوامل استرس‌زا، تقویت مهارت‌های مقابله‌ای، و ایجاد حمایت‌های روانی اجتماعی است. اگر علائمی مشابه در خود یا دیگران مشاهده کردید، مراجعه به روانشناس یا روانپزشک ضروری است.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
