اختلال دوقطبی میتواند به بروز هذیانهای متنوعی مانند هذیان عظمت، حسادت هذیانی، یا توهمات پارانوئید منجر شود. این وضعیت اغلب با تغییرات شدید خلقی همراه است و نیازمند درمان سریع و متمرکز است.
به گزارش خط سلامت در این مطلب، علاوه بر توضیح انواع هذیان، به راهکارهای مقابله با آن و درمانهای دارویی و رواندرمانی برای کاهش اثرات این اختلال پرداختهایم.
انواع هذیان در اختلال دوقطبی
در اختلال دوقطبی، هذیانها ممکن است به عنوان بخشی از دورههای روانپریشی بروز کنند. هذیان به باورهای نادرستی اطلاق میشود که فرد قاطعانه به آنها اعتقاد دارد، حتی زمانی که واقعیتها خلاف آنها را اثبات میکنند. این نوع اختلال میتواند شامل هذیانهای مختلفی باشد که در ادامه به بررسی آنها پرداخته شده است:
هذیان عظمت
هذیان عظمت به باور فرد به این که او شخصیت برجستهای است، مانند یک فرد مشهور، قدرتمند، یا حتی خدایی، اطلاق میشود. فرد مبتلا به این هذیان ممکن است احساس کند که ویژگیهایی خاص دارد که او را از دیگران متمایز میکند. به عنوان مثال، او ممکن است تصور کند که تواناییهای ویژهای دارد که دیگران قادر به انجام آن نیستند، یا این که از طرف یک گروه خاص یا نیروهای بالا در حال حمایت است. این نوع هذیان معمولاً در دوران شیدایی اختلال دوقطبی مشاهده میشود و میتواند منجر به رفتارهای خطرناک یا غیرقابل کنترل شود.
حسادت هذیانی
حسادت هذیانی به باور فرد مبنی بر خیانت همسر یا شریک زندگی بدون هیچگونه دلیلی و فقط به دلیل توهمات ذهنی گفته میشود. فرد مبتلا به این نوع هذیان ممکن است بیدلیل از روابط همسر خود شکایت کند و فکر کند که او خیانت میکند، حتی اگر هیچ شواهدی برای آن وجود نداشته باشد. این حسادت غیرواقعی میتواند روابط زناشویی را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به بحرانهای شدید عاطفی و اجتماعی شود.
توهمات آزاردهنده یا پارانوئید
این نوع توهمات به باور فرد مبنی بر این که تحت تعقیب یا مراقبت است، اطلاق میشود. فرد مبتلا ممکن است احساس کند که دیگران او را زیر نظر دارند، جاسوسی میکنند، یا در حال برنامهریزی برای آسیب رساندن به او هستند. این باورها معمولاً بدون هیچگونه دلیلی به وجود میآیند و فرد ممکن است برای محافظت از خود اقداماتی غیرمنطقی انجام دهد که باعث انزوای اجتماعی یا اضطراب شدید میشود.
هذیان جسمانی
هذیان جسمانی به باور فرد مبنی بر داشتن یک بیماری خاص یا نقص جسمانی گفته میشود که هیچگونه شواهد پزشکی یا فیزیکی برای آن وجود ندارد. فرد ممکن است احساس کند که دچار بیماریهایی مانند سرطان یا بیماریهای دیگر است، در حالی که آزمایشات پزشکی هیچگونه نشانهای از این بیماریها را نشان نمیدهند. این نوع هذیان میتواند باعث اضطراب و نگرانی شدید شود و فرد را به سمت درمانهای غیرضروری یا بیاساس سوق دهد.
هذیانهای مرجع
هذیانهای مرجع به باور فرد مبنی بر این که رویدادهای تصادفی برای او معنای خاصی دارند، اطلاق میشود. برای مثال، فرد ممکن است تصور کند که اگر در یک روز خاص خبری را بشنود یا یک رویداد خاص را ببیند، این مسائل به نوعی به او ارتباط دارند و پیام خاصی از طرف جهان یا نیروهای بالاتر به او داده میشود. این نوع هذیان معمولاً به دلیل تحریف درک واقعیت و ایجاد ارتباطهای بیپایه بین رویدادهای مختلف اتفاق میافتد.
توهمات عجیب
توهمات عجیب به باورهای غیرممکن و نامعقولی اشاره دارد که فرد در آنها به چیزهایی باور دارد که از نظر علمی یا منطقی قابل قبول نیستند. به عنوان مثال، فرد ممکن است فکر کند که او یک گرگینه است، یا اینکه خواهرش یک اختاپوس است. این نوع هذیانها اغلب با اختلالات شدید روانی مانند اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی همراه هستند و میتوانند منجر به رفتارهای غیرمنطقی و حتی خطرناک شوند.
روانپریشی و هذیان در اختلال دوقطبی
روانپریشی به معنای از دست دادن تماس با واقعیت است و در اختلال دوقطبی میتواند در دورههای شیدایی یا افسردگی ظاهر شود. این حالت میتواند با تغییرات خلقی همراه باشد و در برخی افراد باعث بروز علائم هذیانی یا توهماتی گردد.
علائم هشداردهنده روانپریشی
قبل از وقوع یک دوره روانپریشی، افراد ممکن است علائمی مانند کاهش عملکرد در محل کار، کاهش مراقبت شخصی، تغییرات شدید در خواب و غذا، گفتار آشفته یا مشکل در تمرکز را تجربه کنند.
درمان هذیان در اختلال دوقطبی
درمان هذیانهای مربوط به اختلال دوقطبی معمولاً شامل داروهای ضد روانپریشی، درمان شناختی-رفتاری (CBT) و رواندرمانی حمایتی است. داروهای ضد روانپریشی با تجویز روانپزشک میتوانند به کاهش هذیانها کمک کنند و درمان شناختی به افراد کمک میکند تا باورهای هذیانی خود را شناسایی کرده و آنها را به چالش بکشند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است