ناامیدی می‌تواند به احساس بی‌معنی بودن و فقدان امید منجر شود، اما با روش‌های درست می‌توان آنها را مدیریت و حتی از بین برد. با استفاده از تکنیک‌هایی مانند درمان شناختی رفتاری (CBT)، جملات تاکیدی مثبت و تمرکز بر لحظات مثبت روزانه، می‌توانید کنترل بیشتری بر افکار خود داشته باشید.
به گزارش خط سلامت در این مقاله، ما به بررسی هشت روش مفید برای توقف افکار ناامیدی پرداخته‌ایم که می‌توانند به شما در مسیر بهبودی و بازگشت به یک زندگی امیدوارانه کمک کنند.
مهم ترین علل احساس ناامیدی چیست؟
احساس ناامیدی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که به شرایط زندگی فرد، باورها و نحوه تعامل او با محیط اطرافش بستگی دارد. برخی از مهم‌ترین علل احساس ناامیدی عبارتند از:
عدم تحقق اهداف و آرزوها
زمانی که فرد نتواند به اهداف شخصی، حرفه‌ای یا تحصیلی خود دست یابد، احساس شکست و ناکامی می‌تواند منجر به ناامیدی شود. این ناتوانی در رسیدن به آرزوها ممکن است باعث شود فرد حس کند که هیچ‌چیز به نتیجه نمی‌رسد.
مشکلات مالی و اقتصادی
فشارهای مالی و مشکلات اقتصادی یکی از عوامل شایع ایجاد ناامیدی است. فردی که در مواجهه با مشکلات مالی است، ممکن است احساس کند که هیچ راه حلی برای بهبود وضعیت خود وجود ندارد و این می‌تواند به احساس بی‌پناهی و ناامیدی منجر شود.
عدم حمایت اجتماعی
نبود شبکه حمایتی از دوستان، خانواده یا همکاران می‌تواند احساس تنهایی و ناامیدی را تشدید کند. زمانی که فرد احساس کند هیچ‌کس برای کمک به او وجود ندارد، ممکن است به ناامیدی دچار شود.
اختلالات روانی و سلامت روان
برخی اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می‌توانند به طور مستقیم احساس ناامیدی ایجاد کنند. این اختلالات می‌توانند موجب کاهش اعتماد به نفس و احساس بی‌ارزشی شوند.
تجارب شکست‌های مکرر
تجربه شکست‌های پی‌درپی در جنبه‌های مختلف زندگی، مانند روابط، کار یا تحصیل، می‌تواند فرد را دچار احساس بی‌فایدگی و ناامیدی کند. فرد ممکن است احساس کند که تلاش‌هایش بی‌ثمر بوده و هیچ امیدی به موفقیت ندارد.
محرومیت و کمبود فرصت‌ها
دسترسی نداشتن به فرصت‌ها، منابع و امکانات برای رشد و پیشرفت می‌تواند احساس ناامیدی ایجاد کند. افراد ممکن است حس کنند که توانایی استفاده از پتانسیل‌های خود را ندارند و این موجب بروز احساس ناتوانی و ناامیدی می‌شود.
مشکلات روابط و شکست عاطفی
مشکلات در روابط شخصی، مانند جدایی از شریک زندگی، اختلافات خانوادگی یا دوستانه می‌تواند به شدت موجب ناامیدی شود. احساس از دست دادن حمایت عاطفی و اجتماعی ممکن است به فرد احساس بی‌پناهی و غم عمیق بدهد.
محدودیت‌های جسمی یا بیماری‌های مزمن
افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن یا اختلالات جسمی که کیفیت زندگی آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهند، ممکن است احساس ناامیدی و درماندگی کنند. این مشکلات می‌توانند احساس کنترل نداشتن بر زندگی را تقویت کنند.
تصویر منفی از خود
داشتن نگرش منفی و بی‌اعتمادی به خود، احساس بی‌ارزشی و خودانتقادی می‌تواند یکی از علل اصلی ایجاد ناامیدی باشد. افرادی که خود را ناتوان یا ناموفق می‌بینند، بیشتر در معرض این احساس قرار دارند.
تجربه‌های منفی از دوران کودکی یا گذشته
تجربیات منفی از دوران کودکی، مانند آزار و اذیت جسمی یا عاطفی، طلاق والدین، یا بی‌توجهی می‌تواند به ایجاد احساسات منفی و ناامیدی در بزرگسالی منجر شود. این تجربه‌ها ممکن است به شکل ناخودآگاه به فرد احساس عدم امنیت و ناامیدی بدهند.
در مجموع، احساس ناامیدی معمولاً نتیجه ترکیب عوامل داخلی (مانند نگرش فرد) و خارجی (مانند شرایط زندگی) است. مدیریت و درمان این احساس می‌تواند به بهبود وضعیت روانی فرد کمک کند و از شدت ناامیدی بکاهد.
ناامیدی چه ارتباطی با اختلالات روانی دارد؟
ناامیدی می‌تواند عامل مهمی در بروز یا تشدید اختلالات روانی مختلف باشد. برخی از اختلالات روانی که به طور مستقیم با احساس ناامیدی ارتباط دارند عبارتند از:
افسردگی
یکی از شایع‌ترین اختلالاتی که به ناامیدی مرتبط است، افسردگی است. احساس بی‌فایدگی و ناتوانی در مواجهه با چالش‌ها، بی‌معنایی زندگی و کاهش انرژی می‌تواند فرد را به افسردگی سوق دهد.
اضطراب
ناامیدی می‌تواند موجب افزایش اضطراب شود. فردی که احساس می‌کند قادر به مقابله با مشکلات یا تغییرات نیست، ممکن است به اضطراب مزمن دچار شود، به ویژه اگر افکار منفی و پیش‌بینی‌های بدبینانه داشته باشد.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
در افرادی که دچار حوادث تروماتیک شده‌اند، ناامیدی می‌تواند باعث بروز اختلال استرس پس از سانحه شود. این افراد ممکن است احساس کنند که هیچ راهی برای بهبود وضعیت خود ندارند و این احساس بی‌پناهی می‌تواند تأثیرات طولانی‌مدت بر سلامت روانی آنها بگذارد.
اختلالات خوردن
ناامیدی می‌تواند موجب اختلالات خوردن مانند بی‌اشتهایی عصبی یا پرخوری عصبی شود. افراد ممکن است به غذا خوردن به عنوان یک راه فرار از احساسات منفی خود روی بیاورند یا برعکس، از خوردن غذا خودداری کنند تا احساس کنترل بیشتری داشته باشند.
اختلال شخصیت مرزی
افراد با اختلال شخصیت مرزی ممکن است به دلیل نوسانات شدید در احساسات و روابط، دچار احساسات شدیدی از ناامیدی شوند. این احساسات می‌توانند منجر به رفتارهای خودآزاری یا ارتباطات پرتنش و ناپایدار با دیگران شوند.
اختلال اضطراب اجتماعی
ناامیدی می‌تواند باعث شود فرد در مواجهه با موقعیت‌های اجتماعی احساس ناکامی و ترس کند. این احساسات می‌توانند منجر به اجتناب از تعاملات اجتماعی و در نهایت اختلال اضطراب اجتماعی شوند.
افسردگی فصلی
ناامیدی ممکن است به شکل افسردگی فصلی نیز بروز پیدا کند. این اختلال معمولاً در ماه‌های سرد سال اتفاق می‌افتد و افراد به دلیل کاهش نور خورشید و کمبود فعالیت‌های بیرونی ممکن است احساس ناامیدی و افسردگی کنند.
به طور کلی، ناامیدی می‌تواند به تنهایی عامل بروز بسیاری از مشکلات روانی باشد و یا آنها را تشدید کند. مهم است که افراد در صورت تجربه احساسات ناامیدی طولانی‌مدت، برای دریافت حمایت و درمان اقدام کنند.
راهکارهایی برای مقابله با ناامیدی
در اینجا هشت راه برای متوقف کردن افکار ناامیدی آورده شده است:
با یک ارائه‌دهنده پشتیبانی صحبت کنید
صحبت با یک مشاور یا درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا افکار ناامیدی خود را مدیریت کنید. انواع مختلفی از درمان‌ها مانند مشاوره غم و اندوه یا درمان شناختی رفتاری (CBT) می‌توانند مؤثر باشند.
طرز فکر خود را در مورد شادی تغییر دهید
سعی کنید شادی را از درون خود جستجو کنید و به این فکر کنید که آیا شادی شما وابسته به عوامل بیرونی است یا می‌توانید رضایت درونی بسازید که شما را کمتر آسیب‌پذیر کند.
جملات تاکیدی مثبت را تمرین کنید
جملات مثبت می‌توانند تأثیر بزرگی بر ذهن شما بگذارند. تمرین روزانه جملات تاکیدی مانند "من قادر هستم" یا "خوشبختی من در دستان خودم است" می‌تواند به شما کمک کند تا دیدگاه‌های منفی را به مثبت تبدیل کنید.
یک جنبه از روز خود را برای قدردانی روزانه پیدا کنید
حتی در زمان‌هایی که احساس ناامیدی دارید، سعی کنید چیزی را پیدا کنید که شما را خوشحال کند، مانند لمس نور خورشید یا نوشیدن یک فنجان شکلات داغ.
افکار غیر مفید را به چالش بکشید
افکار منفی و غیر مفید را شناسایی کرده و سعی کنید با جمع‌آوری شواهد علیه آنها، آنها را به چالش بکشید. این کار می‌تواند به شما کمک کند تا از دیدگاه‌های اشتباه خارج شوید.
خوشبینی را تمرین کنید
حتی اگر به راحتی نمی‌توانید شاد باشید، می‌توانید خوشبینی را به طور تدریجی وارد زندگی خود کنید. تمرکز حواس، توجه به مواردی که از آنها سپاسگزارید، و تمرین شکرگزاری می‌تواند به شما کمک کند تا افکار مثبت‌تر داشته باشید.
هر روز یک جنبه از زندگی خود را تغییر دهید
انجام یک کار کوچک، مانند تعویض ملحفه‌ها یا دوش گرفتن، می‌تواند به شما احساس موفقیت و ارزشمندی بدهد. این تغییرات کوچک می‌توانند به شما کمک کنند تا از حالت ناامیدی خارج شوید.
با دیگران ارتباط برقرار کنید
ارتباط با دوستان یا شرکت در گروه‌های حمایت می‌تواند به شما احساس حمایت و امید بدهد. این ارتباطات به شما کمک می‌کنند که در مواجهه با افکار ناامیدی احساس تنهایی نکنید.
منبع: BetterHelp
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
