اگرچه فراموش کردن خاطرات دوران کودکی معمول است، اما برای برخی افراد ممکن است نشانهای از مسائل روانی یا فیزیکی عمیقتر باشد.
به گزارش خط سلامت در این مطلب، به بررسی دلایل فراموشی خاطرات دوران کودکی، نقش تروما در این فرایند و روشهای بازیابی این خاطرات میپردازیم. همچنین راهکارهایی همچون استفاده مشاوره درمانی ارائه میشود که میتوانند به شما در بازگشت به خاطرات گمشده کمک کنند. اگر شما هم در این زمینه کنجکاو هستید، این مقاله را از دست ندهید!
چرا به سختی دوران کودکی خود را به یاد میآوریم؟
آیا تاکنون فکر کردهاید چرا بخشهایی از دوران کودکی خود را به خاطر نمیآورید؟ این موضوعی رایج است که بسیاری از افراد با آن روبهرو میشوند و دلایل متعددی از نظر علمی و روانشناختی وجود دارد که این پدیده را توضیح میدهد. از رشد مغز گرفته تا تأثیرات عاطفی و حتی تجربیات آسیبزا، حافظه دوران کودکی موضوعی پیچیده و جالب است که بررسی آن میتواند به درک بهتر گذشته و حال ما کمک کند.
فراموشی نوزادی چیست؟
فراموشی نوزادی اصطلاحی علمی است که به از دست دادن طبیعی حافظههای اولیه دوران کودکی اشاره دارد. بیشتر افراد نمیتوانند خاطراتی پیش از سن ۳ یا ۴ سالگی به یاد بیاورند. این مسئله کاملاً طبیعی است و بخشی از فرآیند رشد مغز محسوب میشود. اما گاهی این فراموشی میتواند سوالات عمیقی ایجاد کند، به ویژه زمانی که فرد احساس میکند برخی رویدادهای خاص را از یاد برده است.
چرا حافظه دوران کودکی از بین میرود؟
یکی از تئوریهای معروف در این زمینه هرس سیناپسی است. مغز انسان در دوران کودکی همانند یک باغ رشد میکند و برای عملکرد بهتر، خاطرات غیرضروری را حذف میکند تا فضای بیشتری برای یادگیری و ذخیره اطلاعات جدید باز شود.
همچنین تأثیرات عاطفی در یادآوری خاطرات نقشی مهم دارند. رویدادهایی که احساسات قوی، چه مثبت و چه منفی، به همراه داشته باشند معمولاً بهتر در ذهن باقی میمانند. اما کودکان خردسال معمولاً احساسات کمتری نسبت به رویدادها تجربه میکنند، که میتواند یکی از دلایل دشواری در یادآوری خاطرات اولیه باشد.
نقش تروما در فراموشی خاطرات
گاهی فراموشی دوران کودکی ممکن است ناشی از تجربیات آسیبزا یا تروما باشد. در این حالت، مغز برای محافظت از فرد ممکن است خاطرات مرتبط با آن تجربیات را سرکوب کند. این پدیده که فراموشی تجزیهای نامیده میشود، اغلب در کودکانی رخ میدهد که تحت تأثیر رویدادهای شدید احساسی یا جسمی قرار گرفتهاند.
همچنین ممکن است مغز خاطرات نادرست یا تغییر یافتهای ایجاد کند تا فرد را از درد عاطفی محافظت کند. اگر چنین تجربهای دارید، مشورت با یک متخصص سلامت روان میتواند به کشف علل و بهبود این وضعیت کمک کند.
چگونه میتوان خاطرات دوران کودکی را بازیابی کرد؟
اگر میخواهید خاطرات بیشتری از دوران کودکی خود به یاد بیاورید، میتوانید روشهای زیر را امتحان کنید:
نوشتن خاطرات: جزئیاتی که به خاطر میآورید را یادداشت کنید. گاهی اوقات این کار میتواند به باز شدن دریچههای حافظه کمک کند.
استفاده از کمکهای حافظه: اشیای قدیمی، عکسها، آهنگها یا حتی بوهایی که شما را به دوران کودکیتان مرتبط میکنند، میتوانند به یادآوری خاطرات کمک کنند.
تمرکز بر احساسات: تلاش کنید رویدادهایی که با احساسات قوی همراه بودند را به خاطر بیاورید، زیرا این نوع خاطرات معمولاً دوام بیشتری دارند.
اگر فراموشی دوران کودکی شما باعث نگرانی شده است، یا اگر احساس میکنید ممکن است با تجربیات آسیبزا مرتبط باشد، صحبت با یک درمانگر میتواند کمککننده باشد. درمانگران میتوانند با استفاده از روشهای خاص مانند درمان شناختی-رفتاری به شما در کشف خاطرات گذشته و مدیریت احساسات مرتبط کمک کنند.
آیا یادآوری بیش از حد خاطرات دوران کودکی نشانه بیماری روانی است؟
یادآوری تعداد زید خاطرات دوران کودکی ذاتاً نشانه ای از بیماری روانی نیست، اما گاهی اوقات بسته به زمینه، می تواند نشان دهنده شرایط خاص روانی یا عصبی باشد. در اینجا چیزی است که باید در نظر بگیرید:
ظرفیت حافظه استثنایی (هیپرتایمزی)
برخی از افراد توانایی فوقالعادهای برای یادآوری خاطرات دقیق از گذشته خود دارند، وضعیتی که به عنوان هایپرتایمزی یا حافظه اتوبیوگرافیک بسیار برتر (HSAM) شناخته میشود. این افراد می توانند به وضوح کارهایی را که در تاریخ ها یا رویدادهای خاص در طول زندگی خود انجام می دادند به یاد بیاورند.
اگرچه این ویژگی یک بیماری روانی نیست، اما گاهی اوقات می تواند طاقت فرسا یا مزاحم باشد، زیرا ممکن است فرد در «خاموش کردن» از تجربیات گذشته مشکل داشته باشد.
پیوندهای احتمالی به اضطراب یا تروما
اضطراب یا PTSD : تمرکز بیش از حد بر رویدادهای گذشته ممکن است یک مکانیسم مقابله یا نتیجه افزایش فعالیت ذهنی مرتبط با اختلالات اضطرابی یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) باشد. به عنوان مثال:
اضطراب ممکن است باعث شود افراد به نشخوار فکری یا بازبینی بیش از حد تجربیات گذشته خود بپردازند.
PTSD ممکن است به خاطرات مزاحم رویدادهای آسیب زا منجر شود، که می تواند به نظر برسد که فردی بیش از حد درگیر دوران کودکی خود است.
عوامل رشد عصبی و شناختی
اختلال وسواس فکری اجباری (OCD) : برخی از افراد مبتلا به OCD ممکن است به خاطرات خود تثبیت شوند، آنها را با وسواس تجزیه و تحلیل یا زیر سوال ببرند.
اختلال طیف اوتیسم (ASD) : افراد مبتلا به ASD اغلب دارای حافظه قوی مرتبط با جزئیات، علایق یا رویدادهای خاص هستند که ممکن است شامل یادآوری شدید دوران کودکی باشد.
تغییرات عادی در حافظه
حفظ حافظه در بین افراد بسیار متفاوت است و برخی افراد به طور طبیعی بیشتر از دوران کودکی خود به یاد می آورند بدون اینکه دلیلی برای نگرانی باشد. ویژگی های شخصیتی، حساسیت عاطفی، یا غنی بودن تجارب دوران کودکی می تواند به این امر کمک کند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است