در سال‌های اخیر، مطالعاتی ارتباطی بین زونا و افزایش احتمال زوال شناختی را نشان داده‌اند، اما این رابطه پیچیده است و نیازمند بررسی‌های بیشتری است.
به گزارش خط سلامت داشتن یک سبک زندگی سالم و کنترل عوامل خطر، بهترین راه برای حفظ سلامت مغز و کاهش خطر زوال شناختی است. مطالعه جدید نشان می‌دهد که بیماران مسنی که به زونا مبتلا می‌شوند، ۲۰ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به زوال عقل قرار دارند.
چرا زونا ممکن است با زوال شناختی مرتبط باشد؟
التهاب گسترده: ویروس زونا می‌تواند باعث التهاب گسترده در بدن شود، از جمله التهاب سیستم عصبی مرکزی. این التهاب می‌تواند به سلول‌های عصبی آسیب برساند و به مرور زمان به زوال شناختی منجر شود.
ضعف سیستم ایمنی: همانطور که می‌دانیم، سیستم ایمنی ضعیف یکی از عوامل خطر برای زونا و همچنین بیماری‌های عصبی از جمله زوال شناختی است.
تغییرات در ساختار مغز: برخی مطالعات نشان داده‌اند که افراد مبتلا به زونا، تغییراتی در ساختار مغز خود تجربه می‌کنند که با زوال شناختی مرتبط است. این تغییرات ممکن است شامل کاهش حجم مغز، کاهش ماده سفید و تغییرات در اتصال بین مناطق مختلف مغز باشد.
عوامل خطر مشترک: بسیاری از عوامل خطر برای زونا و زوال شناختی مشترک هستند، مانند سن بالا، دیابت، فشار خون بالا و چاقی. این عوامل خطر مشترک، تفسیر رابطه بین زونا و زوال شناختی را پیچیده می‌کند.
چه عواملی این رابطه را پیچیده می‌کند؟
مطالعات محدود: اگرچه مطالعات در این زمینه رو به افزایش است، اما هنوز هم تعداد آن‌ها محدود است و نتایج آن‌ها گاهی متناقض است.
عوامل مداخله‌گر: عوامل دیگری مانند ژنتیک، سبک زندگی، و بیماری‌های همراه نیز می‌توانند بر این رابطه تأثیر بگذارند.
تعریف زوال شناختی: زوال شناختی یک اصطلاح گسترده است و شامل طیف وسیعی از اختلالات شناختی می‌شود. بنابراین، تعیین اینکه آیا زونا با همه انواع زوال شناختی مرتبط است یا خیر، نیازمند تحقیقات بیشتری است.
چه باید کرد؟
مشاوره با پزشک: اگر به زونا مبتلا شده‌اید یا نگرانی در مورد زوال شناختی دارید، حتما با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند با توجه به شرایط شما، بهترین راهکار درمانی را ارائه دهد.
کنترل عوامل خطر: برای کاهش خطر زوال شناختی، مهم است که عوامل خطر مشترک با زونا مانند فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا و چاقی را کنترل کنید.
زندگی سالم: داشتن یک سبک زندگی سالم با رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم، خواب کافی و کنترل استرس می‌تواند به حفظ سلامت مغز کمک کند.
واکسیناسیون: واکسن زونا می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
آیا زونا همیشه به زوال شناختی منجر می‌شود؟
ابتلا به زونا لزوماً به معنای ابتلا به زوال شناختی نیست. بسیاری از افراد مبتلا به زونا، هیچ مشکلی در حافظه یا تفکر خود تجربه نمی‌کنند. اما، این احتمال وجود دارد که در برخی افراد، زونا به عنوان یک عامل خطر برای زوال شناختی در آینده عمل کند.
دکتر «شارون کورهان»، نویسنده ارشد از بیمارستان زنان و بریگهام بوستون، گفت: یافته‌های ما پیامدهای طولانی‌مدت زونا را نشان می‌دهد و اهمیت تلاش‌های بهداشت عمومی برای پیشگیری و ترویج جذب واکسن زونا را برجسته می‌کند.
کورهان گفت: با توجه به تعداد روزافزون افرادی که در معرض خطر ابتلاء به این بیماری دردناک و اغلب ناتوان کننده هستند و در دسترس بودن یک واکسن بسیار مؤثر، واکسیناسیون زونا می‌تواند فرصت ارزشمندی برای کاهش بار زونا و احتمالاً کاهش بار زوال شناختی بعدی فراهم کند.
زونا توسط همان ویروسی ایجاد می‌شود که باعث ایجاد آبله مرغان در جوانی می‌شود؛ ویروس واریسلا زوستر. این ویروس سپس خاموش می‌شود، اما می‌تواند دوباره ظاهر شود و باعث ایجاد زونا شود، زیرا دفاع سیستم ایمنی در سال‌های بالاتر کاهش می‌یابد.
به گفته تیم کورهان، داده‌ها در مورد اینکه آیا زونا می‌تواند خطر زوال عقل را افزایش دهد یا نه، متفاوت بوده است.
زوال شناختی می‌تواند پیشرو بیماری آلزایمر یا زوال عقل باشد، اگرچه همیشه اینطور نیست.
مطالعه جدید داده‌های بیش از ۱۴۹۰۰۰ نفر را بررسی کرد. شرکت کنندگان هر دو سال یک بار پرسشنامه‌هایی را پر می‌کردند که شامل مواردی در مورد زونا و زوال شناختی بود.
به گفته محققان، هرگونه سابقه زونا با احتمال ۲۰ درصد بیشتر برای نشانه‌های ذهنی زوال شناختی مرتبط است. حامل ژن APOE۴ که با زوال عقل مرتبط است، خطر ابتلاء به زونا را برای مردانی که به زونا مبتلا شده بودند حتی بیشتر می‌کرد، اما این در مورد زنان صادق نبود.
تغذیه مناسب برای بهبود زونا
تغذیه مناسب در دوران ابتلا به زونا می‌تواند نقش مهمی در تسریع روند بهبودی و کاهش علائم این بیماری داشته باشد. اگرچه هیچ رژیم غذایی خاصی برای درمان زونا وجود ندارد، اما مصرف برخی مواد غذایی خاص می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند.
مواد غذایی مفید برای افراد مبتلا به زونا
غذاهای غنی از ویتامین C: ویتامین C نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارد و به بدن کمک می‌کند تا با عفونت مبارزه کند. مرکبات، کیوی، توت‌فرنگی، گوجه‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای از منابع غنی ویتامین C هستند.
غذاهای حاوی روی: روی به بهبود زخم‌ها و کاهش التهاب کمک می‌کند. گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، آجیل و دانه‌ها منابع خوبی از روی هستند.
غذاهای حاوی ویتامین B: ویتامین‌های گروه B به کاهش استرس و بهبود عملکرد سیستم عصبی کمک می‌کنند. موز، آووکادو، آجیل، تخم‌مرغ و غلات کامل از منابع غنی ویتامین‌های گروه B هستند.
غذاهای ضد التهاب: غذاهایی مانند ماهی‌های چرب (مانند سالمون و قزل‌آلا)، روغن زیتون، آووکادو و سبزیجات برگ سبز حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند که خاصیت ضد التهابی دارند.
پروبیوتیک‌ها: پروبیوتیک‌ها به بهبود سلامت روده و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند. ماست، کفیر، کلم ترش و برخی از سبزیجات تخمیر شده از منابع خوب پروبیوتیک هستند.
مواد غذایی که باید از مصرف آن‌ها اجتناب کرد
غذاهای فرآوری شده: این غذاها حاوی مواد افزودنی، قندهای مصنوعی و چربی‌های ترانس هستند که می‌توانند التهاب را افزایش داده و روند بهبودی را کند کنند.
غذاهای سرخ شده: غذاهای سرخ شده باعث افزایش التهاب در بدن می‌شوند.
غذاهای شیرین: مصرف زیاد قند می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کرده و روند بهبودی را کند کند.
کافئین و الکل: این مواد می‌توانند باعث بی‌خوابی و اضطراب شوند و بر روند بهبودی تأثیر منفی بگذارند.
نکات مهم در تغذیه برای بیماران مبتلا به زونا
آب بنوشید: نوشیدن آب کافی به هیدراته نگه داشتن بدن و دفع سموم کمک می‌کند.
غذاهای کوچک و مکرر بخورید: خوردن غذاهای کوچک و مکرر در طول روز به هضم بهتر غذا و کاهش ناراحتی معده کمک می‌کند.
با پزشک خود مشورت کنید: قبل از ایجاد هرگونه تغییر در رژیم غذایی، با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که رژیم غذایی شما برای شرایط خاص شما مناسب است.
توجه: تغذیه مناسب تنها بخشی از درمان زونا است. برای درمان کامل این بیماری، باید به توصیه‌های پزشک خود عمل کرده و داروهای تجویز شده را به طور مرتب مصرف کنید.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
