چرا نوجوانان به جای خانواده، به دوستان مجازی اعتماد می‌کنند؟

دوران نوجوانی دورانی پر فراز و نشیب است که همه افراد آن را تجربه می کنند. برخورد والدین با فرزندانی که در این دوران هستند، از اهمیت بالایی برخوردار است. امروزه با تغییر سبک و شیوه زندگی و مشغله فراوان والدین در زندگی روزمره، آن ها نمی توانند زمان کافی برای فرزندشان صرف کنند. داشتن موبایل و دسترسی به شبکه های اجتماعی باعث شده نوجوان، فضای مجازی را جایگزین ارتباط با اعضای خانواده خود کند.
به گزارش خط سلامت این که والدین چگونه می توانند در این سنین ارتباط موثری با فرزندشان داشته باشند یا این که چه عواملی باعث ایجاد فاصله نوجوان با خانواده اش می شود در همین خصوص با دکتر « مهسا ساداتی» روانشناس کودک و نوجوان به گفتگو نشستیم که در ادامه می خوانید:

چرا در حال حاضر حضور نوجوانان در فضای خانواده بیشتر فیزیکی است؟

بدون شک یکی از دشوارترین مراحل زندگی دوره بلوغ و نوجوانی است، که فرد ممکن است درون خود، با هم سالان یا خانواده تنش ها و چالش های مختلفی را تجربه کند. بسیاری از والدین نیز سعی می کنند در این دوره مدیریت و کنترل بیشتری روی فرزند خود داشته باشند. در قدم اول باید بدانیم که نوجوانی مرحله ای است که نوجوان تلاش می کند تا هویت خود را به عنوان یک فرد مستقل اثبات کند و تصمیم هایی مستقل از خانواده بگیرد. این ویژگی ممکن است چالش هایی را بین خانواده ها و افراد نوجوان به وجود بیاورد. از طرفی می بینیم که فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به یکی از مهم ترین و بزرگ ترین راه های تعامل و ارتباط نوجوانان با دیگران تبدیل شده اند.

نوجوان ها از قضاوت و سرزنش بدشان می آید. بنابراین تمرین کنید که این کار را هرگز انجام ندهید. نوجوان باید در کنار شما و در خانه احساس آرامش و امنیت داشته باشد. فضای خانه را با سرزنش و تحقیر سمی نکنید. اگر فرزندتان اشتباهی انجام می دهد، عزت نفس او را با تحقیر و سرزنش از بین نبرید

شبکه های اجتماعی و فضای اینترنت بدون شک مزایای بسیاری را برای ما به دنبال داشته اند و بسیاری از کارها را برای ما راحت تر کرده اند، اما در کنار این مزایا مشکلات و چالش هایی را هم به وجود آورده اند. بسیاری از افراد ارتباطات باکیفیت و مهم خود را به دلیل وقت گذرانی بیش از حد در شبکه های اجتماعی از دست می دهند و زمان زیادی را در آن ها سپری می کنند. این مشکلات می تواند به مرور فاصله بین افراد را بیشتر کند و کیفیت روابط را کاهش دهد.

ممکن است برای والدین سوال باشد که چرا نوجوانان تمایل دارند زمان زیادی را در شبکه های اجتماعی صرف کنند. باید گفت دنیای امروز مانند گذشته نیست و ارتباطات متحول شده اند. نوجوانان از طریق شبکه های اجتماعی می توانند گروه های دوستی داشته باشند و ارتباطات خود را تقویت کنند. آن ها می خواهند تجربه های بیشتر و اطلاعات جدیدتری را کسب کنند و به همین دلیل برای طیف وسیعی از آن ها اینترنت و فضای شبکه های اجتماعی جذابیت بسیاری دارد. نوجوانی سنی است که فرزند شما دوست دارد چیزهای جدید را تجربه کند و با دوستان و هم سالانش وقت بگذراند.

نکته دیگر این است که نوجوان ما دیگر مانند کودک دیروز فکر نمی کند، او می خواهد دنیای بزرگ تری برای خود بسازد، ارتباطات خود را توسعه دهد و الگوهای جدیدی برای خود پیدا کند. به همین دلیل می بینیم که سلبریتی ها و اینفلوئنسرها را دنبال می کند. برخی از نوجوانان دنیای مد و فشن، موسیقی یا بسیاری از علایق خود را در فضای مجازی دنبال می کنند. باید بگوییم که حدی از این رفتارها کاملا طبیعی است و والدین نباید نگران باشند. نگرانی زمانی ضرورت دارد که ببینید فضای مجازی روی عملکرد روزمره، ارتباطات دنیای واقعی، روحیه و رفتارهای فرزند شما تاثیر سوء و چشمگیری گذاشته است.

والدین چگونه می توانند شکاف بین خود و فرزند نوجوان شان را کم کنند؟

یکی از مهم ترین سوالاتی که والدین از روانشناسان کودک و نوجوان می پرسند این است که چطور شکاف بین نوجوانان و والدین را کم کنیم و چه کارهایی انجام دهیم که حضور نوجوانان فقط فیزیکی نباشد. باید بگوییم این شما هستید که باید به سمت نوجوان خود بروید. متاسفانه بسیاری از والدین به دلیل مشغله های زیاد، زمان کمی را با فرزند خود می گذرانند. به همین دلیل طبیعی است که نوجوان در فضای مجازی غرق شود و بیشتر وقت خود را در آنجا بگذراند. شما باید برای داشتن ارتباطات سالم با فرزند خود زمینه سازی کنید.

نوجوان ها از قضاوت و سرزنش بدشان می آید

راه دیگر این است که پای حرف های نوجوان خود بنشینید. زمانی از روز و هفته را به گفت وگو با فرزند خود اختصاص دهید. از او بخواهید درباره احساسات، مشکلات و دغدغه هایش با شما حرف بزند. یادتان باشد صحبت کردن مهم ترین قدم برای کاهش شکاف بین دنیای واقعی و مجازی است. این وظیفه شماست که از حال و هوای نوجوان خود آگاه باشید. در حالی که به او فضای مناسب برای استقلال و حریم خصوصی می دهید، مدام با او ارتباط برقرار کنید و با او گفت وگوی فعالانه داشته باشید.

فراموش نکنید که نوجوان ها از قضاوت و سرزنش بدشان می آید. بنابراین تمرین کنید که این کار را هرگز انجام ندهید. نوجوان باید در کنار شما و در خانه احساس آرامش و امنیت داشته باشد. فضای خانه را با سرزنش و تحقیر سمی نکنید. اگر فرزندتان اشتباهی انجام می دهد، عزت نفس او را با تحقیر و سرزنش از بین نبرید. یادتان باشد نوجوانی فصل اشتباه و کسب تجربه است. باید در کنار فرزندتان باشید تا او بتواند اشتباهات خود را با شما در میان بگذارد.

فعالیت های مورد علاقه مشترک را پیدا کنید

کار دیگری که والدین برای کاهش این شکاف می توانند انجام دهند این است که فعالیت های مورد علاقه مشترک را پیدا کنید و آن ها را هر از گاهی با هم انجام دهید. همچنین توصیه می کنیم فضایی را برای تنهایی نوجوان در اختیار او قرار دهید. درصد زیادی از نوجوانان به تنهایی نیاز دارند و می خواهند حریم شخصی خود را داشته باشند. سعی نکنید فضای آرامش و حریم شخصی آن ها را بر هم بزنید. کنترل کردن مداوم و نظارت بر کارهای آن ها باعث می شود که بیشتر از شما فاصله بگیرند و وقت بیشتری را در فضای مجازی بگذرانند. سعی کنید تعادل را نگه دارید و در حالی که مراقب فرزندتان هستید، به او فضای مناسب برای کسب تجربه و هویت یابی بدهید. از طرفی سعی کنید ارتباط سالم و سازنده ای با فرزندتان بسازید و به دغدغه ها و احساساتش بی توجه نباشید.