ترقه ها، که امروز در جشن چهارشنبه سوری به‌طور گسترده‌ای استفاده می‌شوند، روزگاری تنها به عنوان ابزارهایی برای ایجاد صدا و دفع ارواح خبیثه در فرهنگ‌های مختلف شناخته می‌شدند. اما در گذر زمان و با گسترش مواد منفجره و آتش‌بازی، استفاده از ترقه‌ها به بخشی از جشن چهارشنبه‌سوری تبدیل شد. این تغییرات، در کنار مزایای شادابی جشن، به همراه خود خطرات و حوادثی به همراه داشته است.
به گزارش خط سلامت در این مقاله، تاریخچه ورود ترقه به ایران و تغییرات فرهنگی این مراسم را بررسی خواهیم کرد تا به درک بهتری از تأثیرات آن برسیم.
تاریخچه ترقه و ورود آن به چهارشنبه‌سوری
1. ریشه‌های تاریخی ترقه:
ترقه‌ها به عنوان وسایلی برای ایجاد صدا و انفجارهای کوچک، ریشه‌ای در اختراع باروت دارند که حدود هزار سال پیش در چین کشف شد. چینی‌ها اولین کسانی بودند که از باروت برای ساخت ترقه و آتش‌بازی استفاده کردند. در آن زمان، ترقه‌ها برای دفع ارواح خبیثه و جشن‌های سنتی به کار می‌رفتند.
2. ورود ترقه به ایران:
چهارشنبه‌سوری یک جشن باستانی ایرانی است که قدمتی هزاران ساله دارد. در گذشته، این جشن با روشن کردن آتش و پریدن از روی آن برگزار می‌شد. اما در دوران معاصر، با گسترش فناوری و ورود مواد منفجره، ترقه‌ها و انواع وسایل آتش‌بازی کم‌کم جای خود را در این جشن باز کردند.
3. چگونه ترقه وارد چهارشنبه‌سوری شد؟
در گذشته، مردم بیشتر از وسایل طبیعی مانند شاخه‌های خشک و هیزم برای روشن کردن آتش استفاده می‌کردند.
با گذشت زمان و تأثیر فرهنگ‌های دیگر، ابزارهای صوتی و انفجاری مانند فشفشه و ترقه‌های کوچک در این مراسم رایج شد.
در دهه‌های اخیر، با ورود محصولات آتش‌بازی از کشورهایی مانند چین و هند، انواع ترقه‌های پرصدا و خطرناک در چهارشنبه‌سوری رواج یافتند.
امروزه بسیاری از جوانان و نوجوانان از ترقه‌های صنعتی و حتی مواد دست‌ساز استفاده می‌کنند که گاهی بسیار خطرناک هستند و باعث حوادث ناگوار می‌شوند.
4. تغییرات فرهنگی و اجتماعی:
چهارشنبه‌سوری از یک جشن سنتی با آتش و سرور، به جشنی تبدیل شده که در آن ترقه‌ها و مواد منفجره گاهی باعث آسیب‌های جدی می‌شوند. بسیاری از مردم و مسئولان در سال‌های اخیر به دنبال کنترل این وضعیت و بازگرداندن چهارشنبه‌سوری به شکل اصیل آن هستند.
نتیجه‌گیری:
ترقه‌ها در اصل وسیله‌ای برای جشن و سرور بوده‌اند، اما استفاده نادرست و ناآگاهانه از آن‌ها، باعث تغییر ماهیت چهارشنبه‌سوری و ایجاد خطرات جدی شده است. شاید بهترین راه، بازگشت به سنت‌های قدیمی مانند روشن کردن آتش و استفاده از فشفشه‌های بی‌خطر باشد تا این جشن همچنان پر از شادی و ایمنی باقی بماند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
