سندرم پیش از قاعدگی ( PMS ) به مجموعه‌ای از علائم جسمی، عاطفی و رفتاری گفته می‌شود که در روزهای قبل از شروع قاعدگی بسیاری از زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این علائم شامل نوسانات خلقی ، خستگی ، دردهای جسمی و احساساتی مانند اضطراب و افسردگی است.
به گزارش خط سلامت شناخت عوامل مؤثر و روش‌های طبیعی مدیریت PMS می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی در این دوره کمک کند. در این مقاله به بررسی علل PMS و راهکارهای مؤثر برای کنترل آن پرداخته‌ایم.
علائم رایج PMS
علائم رایج PMS ممکن است در زنان به درجات مختلفی بروز کند و از چند روز تا دو هفته قبل از شروع قاعدگی ادامه یابد. علائم رایج PMS عبارتند از:
علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) می‌تواند از نظر شدت و نوع در زنان مختلف متفاوت باشد. این علائم معمولاً در نیمه دوم چرخه قاعدگی (پس از تخمک‌گذاری و قبل از شروع قاعدگی) بروز می‌کنند و پس از شروع قاعدگی به تدریج کاهش می‌یابند. علائم PMS می‌توانند به دسته‌های زیر تقسیم شوند:
علائم جسمی
نفخ شکم: احساس پر بودن یا تورم در ناحیه شکم.
حساسیت یا درد در سینه‌ها: سینه‌ها ممکن است حساس یا متورم شوند.
سردرد: برخی از زنان دچار سردردهای میگرنی یا تنشی می‌شوند.
دردهای عضلانی و مفصلی: احساس درد در ناحیه کمر، شکم، یا مفاصل.
خستگی یا بی‌حالی: احساس خستگی و ناتوانی که ممکن است فعالیت‌های روزانه را دشوار کند.
افزایش اشتها: برخی از زنان دچار تمایل به خوردن غذاهای خاص (مثلاً شیرینی یا چربی‌ها) می‌شوند.
تغییرات در خواب: خوابیدن ممکن است سخت‌تر یا بیشتر از حد معمول شود.
علائم عاطفی و روانی
تحریک‌پذیری و عصبانیت: زنان ممکن است احساس عصبانیت یا حساسیت بیشتری نسبت به محرک‌ها پیدا کنند.
افسردگی یا اضطراب: احساس غمگینی یا نگرانی بی‌دلیل، و حتی گاهی احساس ناامیدی.
تغییرات خلقی: ممکن است احساساتی مانند خوشحالی، غمگینی یا اضطراب به طور سریع تغییر کنند.
خستگی عاطفی: احساس خستگی نه فقط از نظر جسمی، بلکه از نظر روانی نیز.
علائم رفتاری
مشکل در تمرکز: زنان ممکن است احساس کنند که توانایی تمرکز یا یادآوری اطلاعات را ندارند.
اضطراب یا نگرانی بیشتر: گاهی اوقات فشار روانی و اضطراب افزایش می‌یابد.
کاهش میل به فعالیت‌های اجتماعی: ممکن است تمایل کمتری به شرکت در فعالیت‌های اجتماعی یا انجام کارهای روزمره داشته باشند.
علائم گوارشی
یبوست یا اسهال: تغییرات در روده‌ها، که ممکن است منجر به یبوست یا اسهال شود.
درد معده یا حالت تهوع: برخی از زنان ممکن است احساس درد در معده یا حالت تهوع داشته باشند.
علائم دیگر
آکنه یا جوش‌های پوستی: ممکن است پوست دچار جوش‌ها یا آکنه‌های جدید شود.
افزایش یا کاهش وزن ناگهانی: برخی زنان ممکن است افزایش یا کاهش وزن موقت را تجربه کنند.
علائم PMS در برخی زنان ممکن است خفیف و در برخی دیگر شدید باشد. در زنان با اختلال پیش از قاعدگی شدید (PMDD)، علائم به حدی شدید هستند که بر کیفیت زندگی روزمره تأثیر می‌گذارند و ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشند.
علائم PMS در کدام زنان شدیدتر است؟
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) در زنان مختلف به طور متفاوتی بروز می‌کند، اما برخی عوامل می‌توانند باعث شوند که برخی از زنان بیشتر از دیگران در معرض این وضعیت باشند. مواردی که می‌تواند خطر ابتلا به PMS را افزایش دهد عبارتند از:
سن: زنان در سنین باروری، به ویژه در دهه‌های ۲۰ و ۳۰ زندگی، بیشتر از سایرین ممکن است دچار PMS شوند. علائم PMS معمولاً پس از ۴۰ سالگی و نزدیک به یائسگی کاهش می‌یابد.
ژنتیک: اگر مادر یا خواهر یک زن تجربه PMS یا PMDD داشته باشند، احتمال بروز این وضعیت در او نیز بیشتر است.
تاریخچه روانی: زنان مبتلا به اختلالات خلقی مانند افسردگی، اضطراب یا سابقه اختلالات روانی، ممکن است بیشتر دچار علائم شدیدتر PMS شوند.
آسیب‌های جسمی یا استرس: استرس‌های طولانی‌مدت یا مشکلات جسمی مانند درد مزمن می‌تواند علائم PMS را شدت بخشد.
رژیم غذایی و سبک زندگی: مصرف زیاد کافئین، الکل یا نمک، همچنین کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند علائم PMS را تشدید کند. سبک زندگی کم‌تحرک نیز می‌تواند در بروز این علائم مؤثر باشد.
وزن بدن: زنانی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، بیشتر در معرض خطر علائم شدید PMS قرار دارند. چربی بدن اضافی می‌تواند بر سطح هورمون‌ها تأثیر بگذارد و علائم را تشدید کند.
در مجموع، PMS در زنان مختلف شدت‌های متفاوتی دارد و عوامل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی می‌توانند در این تفاوت‌ها مؤثر باشند.
درمان سندرم پیش از قاعدگی (PMS) در طب سنتی
در طب سنتی، درمان سندرم پیش از قاعدگی (PMS) به روش‌های طبیعی و با توجه به تعادل بدن و روح، متکی است. طب سنتی بیشتر به اصلاح مزاج و تقویت سیستم‌های بدن از طریق تغذیه، گیاهان دارویی و تغییرات سبک زندگی توجه دارد. در زیر چند روش درمانی که در طب سنتی برای PMS پیشنهاد می‌شود آورده شده است:
تغذیه مناسب
پرهیز از غذاهای سنگین و چرب: در طب سنتی توصیه می‌شود که از مصرف غذاهای سنگین، چرب و شور در دوران پیش از قاعدگی پرهیز شود. این نوع غذاها می‌توانند علائم نفخ، تورم و حساسیت سینه‌ها را تشدید کنند.
مصرف مواد غذایی گرم و مرطوب: مصرف غذاهایی مانند سوپ‌های گرم، عسل، خرما و برخی مغزها می‌تواند به تعادل دما در بدن کمک کند و از بروز علائم خستگی و تحریک‌پذیری جلوگیری نماید.
سبزیجات تازه و میوه‌های ترش: مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه مانند سبزیجات برگ سبز، هندوانه، خیار و لیمو به تعادل سیستم هاضمه و به کاهش نفخ کمک می‌کند.
استفاده از گیاهان دارویی
در طب سنتی ایرانی، بسیاری از گیاهان دارویی برای درمان علائم PMS استفاده می‌شوند:
بابونه: این گیاه برای کاهش اضطراب، افسردگی و التهاب مفید است و می‌تواند به تسکین دردهای شکمی و عضلانی کمک کند. چای بابونه یک درمان طبیعی و آرام‌بخش است.
گل گاو زبان: گل گاو زبان به عنوان یک آرام‌بخش طبیعی برای کاهش استرس و اضطراب و همچنین بهبود وضعیت روحی موثر است.
زنجبیل: زنجبیل به کاهش التهاب، دردهای مفصلی و کمر درد کمک می‌کند و همچنین به هضم غذا و کاهش حالت تهوع موثر است.
شیرین بیان: این گیاه می‌تواند در کاهش علائم خستگی و بهبود انرژی مفید باشد.
نعناع: نعناع به کاهش نفخ و گاز معده کمک می‌کند و در تسکین سردرد و دردهای شکمی مؤثر است.
حمام‌ها و روغن‌های درمانی
حمام‌های گیاهی: استفاده از گیاهان آرام‌بخش در حمام، مانند گل‌محمدی یا رزماری، می‌تواند به تسکین دردهای عضلانی، افزایش آرامش و کاهش تحریک‌پذیری کمک کند.
روغن‌های درمانی: ماساژ بدن با روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون، روغن سیاه‌دانه یا روغن گل‌محمدی می‌تواند به کاهش دردهای مفصلی و عضلانی و همچنین به کاهش اضطراب و استرس کمک کند.
سبک زندگی و بهبود علایم سندرم پیش از قاعدگی (PMS)
استراحت کافی: در طب سنتی تأکید زیادی بر استراحت و خواب کافی وجود دارد. زنان باید زمان کافی برای استراحت و خواب شبانه داشته باشند تا بدنشان بتواند تعادل خود را حفظ کند.
ورزش ملایم: ورزش‌های سبک مانند یوگا، پیاده‌روی یا شنا می‌تواند به کاهش علائم PMS کمک کند و باعث تقویت روحیه و کاهش استرس شود.
مدیتیشن و تنفس عمیق: تمرینات تنفسی مانند تنفس عمیق و آرامش‌بخش و همچنین مدیتیشن می‌توانند به کاهش استرس و نگرانی‌ها کمک کنند و علائم عاطفی مانند اضطراب و افسردگی را کاهش دهند.
حجامت و زالو درمانی
حجامت: در طب سنتی ایرانی، حجامت به عنوان روشی برای بهبود جریان خون و تعادل بدن شناخته می‌شود. این روش ممکن است به کاهش دردهای جسمی و بهبود عملکرد هورمونی کمک کند.
زالو درمانی: استفاده از زالو به منظور بهبود گردش خون و کاهش التهاب در برخی موارد توصیه می‌شود.
تاثیر سندرم پیش از قاعدگی (PMS) روی خواب و میل جنسی
سندرم پیش از قاعدگی (PMS) می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر خواب و میل جنسی داشته باشد. این تاثیرات به دلیل تغییرات هورمونی، علائم جسمی و عاطفی و همچنین استرس‌های روانی ناشی از این دوره به وجود می‌آیند. در ادامه به تأثیرات PMS بر این دو جنبه از زندگی زنان پرداخته می‌شود:
تأثیر PMS بر خواب
در دوران پیش از قاعدگی، بسیاری از زنان مشکلات خواب را تجربه می‌کنند. این مشکلات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
بی‌خوابی: نوسانات هورمونی، به‌ویژه کاهش سطح استروژن و پروژسترون، می‌تواند باعث اختلال در کیفیت خواب شود. بسیاری از زنان در این دوران با مشکل خوابیدن، بیدار شدن‌های شبانه یا خواب غیر عمیق روبه‌رو می‌شوند.
خواب آشفته یا زیاد خوابیدن: برخی از زنان در دوران PMS احساس خستگی شدید می‌کنند و ممکن است مدت زمان بیشتری بخوابند، حتی اگر خوابشان بی‌کیفیت باشد.
خواب پریشان یا کابوس‌ها: اضطراب و تغییرات عاطفی که در دوران PMS رخ می‌دهد، می‌تواند باعث بروز کابوس یا خواب‌های ناآرام شود.
سندرم پاهای بی‌قرار: برخی از زنان ممکن است در دوران PMS دچار حالت "پاهای بی‌قرار" شوند که احساس ناراحتی و بی‌قراری در پاها به خصوص در شب ایجاد می‌کند و مانع خواب راحت می‌شود.
تأثیر PMS بر میل جنسی
تغییرات هورمونی که در دوران PMS اتفاق می‌افتند، می‌توانند تأثیرات مختلفی بر میل جنسی داشته باشند. این تأثیرات بسته به شدت علائم و واکنش‌های فردی متفاوت است:
کاهش میل جنسی: در بسیاری از زنان، افزایش علائم جسمی مانند دردهای شکمی، حساسیت سینه‌ها، خستگی و نفخ باعث می‌شود که میل جنسی کاهش یابد. همچنین تغییرات عاطفی و روانی مانند افسردگی، اضطراب یا تحریک‌پذیری می‌تواند میل به نزدیکی و ارتباط جنسی را کم کند.
افزایش میل جنسی: در برخی دیگر از زنان، تغییرات هورمونی می‌تواند باعث افزایش میل جنسی شود. به ویژه در روزهای نزدیک به تخمک‌گذاری که سطح استروژن بالا می‌رود، میل جنسی ممکن است افزایش یابد. این وضعیت ممکن است در برخی از زنان حتی در دوران PMS نیز مشاهده شود، اگرچه این وضعیت در مقایسه با کاهش میل جنسی کمتر رایج است.
درد حین رابطه جنسی: حساسیت سینه‌ها، نفخ و دیگر علائم جسمی ممکن است باعث ناراحتی در هنگام رابطه جنسی شود، که این نیز می‌تواند منجر به کاهش میل جنسی گردد.
احساسات روانی و عاطفی: تغییرات خلقی و اضطراب ممکن است بر تمایل جنسی تأثیرگذار باشد. زنان ممکن است احساس بی‌قراری، افسردگی یا عصبانیت کنند که می‌تواند باعث کاهش علاقه به فعالیت‌های جنسی شود.
چرا این تغییرات اتفاق می‌افتد؟
هورمون‌ها: تغییرات در سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در نیمه دوم چرخه قاعدگی، که منجر به PMS می‌شود، می‌تواند بر سیستم عصبی و تنظیم خواب تأثیر بگذارد. این تغییرات همچنین بر تمایلات جنسی تأثیر می‌گذارند.
استرس و اضطراب: علائم روانی و احساسی PMS مانند اضطراب، افسردگی و تحریک‌پذیری می‌توانند از یک سو باعث کاهش میل جنسی و از سوی دیگر مشکلات خواب شوند. استرس‌های عاطفی نیز می‌توانند باعث اختلالات در روابط جنسی و کیفیت خواب شوند.
درد و ناراحتی جسمی: دردهای جسمی ناشی از PMS، مانند دردهای شکمی، سردرد، حساسیت سینه‌ها و نفخ، می‌توانند به طور مستقیم بر توانایی تمرکز بر خواب و فعالیت‌های جنسی تأثیر بگذارند.
نتیجه‌گیری
PMS می‌تواند تأثیرات مختلفی بر خواب و میل جنسی داشته باشد. این تأثیرات بسته به شدت علائم و تغییرات هورمونی متفاوت است و ممکن است در برخی زنان مشکلات خواب و کاهش میل جنسی را به همراه داشته باشد، در حالی که برخی دیگر ممکن است احساس بهبود یا افزایش میل جنسی را تجربه کنند.
مدیریت علائم PMS از طریق روش‌های مختلفی مانند تغییرات در سبک زندگی، تغذیه مناسب، استفاده از گیاهان دارویی و مدیریت استرس می‌تواند به کاهش این مشکلات کمک کند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
