کزاز ، بیماری خطرناکی است که توسط باکتری کلستریدیوم تتانی ایجاد می‌شود. این باکتری معمولاً در خاک، گرد و غبار و روده برخی حیوانات یافت می‌شود. ورود این باکتری به بدن از طریق زخم‌های عمیق، سوختگی‌ها یا نیش حشرات می‌تواند باعث ایجاد عفونت و تولید سم تتانوس شود. این سم بر سیستم عصبی تأثیر گذاشته و باعث انقباضات عضلانی شدیدی می‌شود که یکی از بارزترین علائم آن، قفل شدن فک است. این بیماری می‌تواند به سرعت پیشرفت کرده و در صورت عدم درمان به موقع، منجر به عوارض جدی و حتی مرگ شود.
به گزارش خط سلامت یکی از مشخص‌ترین علائم کزاز، قفل شدن فک یا تریسموس است. این حالت با انقباض شدید عضلات فک همراه است که باعث می‌شود فرد نتواند دهان خود را به طور کامل باز کند. علاوه بر قفل شدن فک، علائم دیگری مانند اسپاسم عضلانی در سایر قسمت‌های بدن، مشکل در بلع، سفتی عضلات شکم و تب نیز ممکن است مشاهده شود. قفل شدن فک نه تنها باعث درد و ناراحتی شدید می‌شود، بلکه می‌تواند تغذیه و تنفس را نیز با مشکل مواجه کند. بنابراین، مشاهده این علامت، نیازمند مراجعه فوری به پزشک است.
علل کزاز
عامل اصلی کزاز، باکتری کلستریدیوم تتانی است. این باکتری در خاک، گرد و غبار و روده برخی حیوانات یافت می‌شود. اسپورهای این باکتری از طریق زخم‌های عمیق، سوختگی‌ها، نیش حشرات یا جراحی وارد بدن می‌شوند. در محیط‌های بدون اکسیژن، این اسپورها فعال شده و سم تتانوس را تولید می‌کنند که باعث انقباضات عضلانی شدید می‌شود.
علائم کزاز
علائم کزاز معمولاً چند روز تا چند هفته پس از ورود باکتری به بدن ظاهر می‌شوند. این علائم عبارتند از:
انقباضات عضلانی دردناک: به ویژه در فک و گردن
مشکل در باز کردن دهان (قفل فک)
مشکل در بلع
سفتی در شکم
اسپاسم‌های دردناک بدن
تب
تعریق بیش از حد
افزایش ضربان قلب و فشار خون
تشخیص کزاز
پزشک برای تشخیص کزاز، علاوه بر معاینه فیزیکی و بررسی علائم، ممکن است آزمایشات دیگری نیز درخواست کند. این آزمایشات به منظور رد سایر عفونت‌ها و تأیید تشخیص کزاز انجام می‌شوند. یکی از آزمایش‌های رایج برای تشخیص کزاز، تست کاردک است که در آن با لمس کردن گلو با یک اسپاتول، واکنش عضلات بررسی می‌شود.
درمان کزاز
درمان خاصی برای از بین بردن سم تتانوس وجود ندارد. درمان کزاز بر روی مدیریت علائم و حمایت از عملکردهای حیاتی بدن متمرکز است. این درمان‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
داروهای آرام‌بخش: برای کاهش اسپاسم‌های عضلانی
داروهای ضد تشنج: برای کنترل تشنج
پنومونی: برای جلوگیری از عفونت ریه
تغذیه مصنوعی: از طریق لوله یا ورید، به دلیل مشکل در بلع
پیشگیری از کزاز
بهترین راه برای پیشگیری از کزاز، واکسیناسیون است. واکسن کزاز به طور معمول در برنامه واکسیناسیون کودکان گنجانده شده است و برای بزرگسالان نیز به صورت تزریق یادآور توصیه می‌شود.
مهم است که به محض ایجاد هرگونه زخم عمیق، به خصوص اگر احتمال آلودگی به خاک یا مواد خارجی وجود داشته باشد، به پزشک مراجعه کنید.
نکات مهم برای پیشگیری از کزاز
تمیز کردن و بانداژ کردن زخم‌ها: زخم‌ها را با آب و صابون تمیز کرده و با بانداژ بپوشانید.
واکسیناسیون به موقع: مطمئن شوید که واکسن‌های کزاز خود و فرزندانتان به روز هستند.
جلوگیری از زنگ‌زدگی: از تماس با اشیاء زنگ زده خودداری کنید، زیرا ممکن است حاوی اسپورهای باکتری کزاز باشند.
مراقبت از حیوانات خانگی: زخم‌های حیوانات خانگی را تمیز کرده و در صورت نیاز به دامپزشک مراجعه کنید.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
