وابستگی شدید در افراد هم وابسته ( Codependence ) می‌تواند در روابط عاشقانه ، خانوادگی یا دوستی‌ها ظاهر شود و اغلب با مشکلات جدی در سلامت روان و کیفیت زندگی افراد همراه است.
روابط هم وابسته می‌توانند به کاهش اعتماد به نفس ، احساس گناه و حتی سوء استفاده عاطفی منجر شوند. در این مقاله، علائم رایج روابط همبسته را بررسی کرده و به شما کمک می‌کنیم تا این الگوهای ناسالم را شناسایی کنید و راه‌های سالم‌تری برای مدیریت روابط خود پیدا کنید.
رابطه هم وابسته چیست؟
طبق مطالعات روانشناختی، هم‌وابستگی یک شرایط رفتاری است که در آن یکی از طرفین در یک رابطه – چه در روابط عاشقانه، خانوادگی یا دوستانه – به فرد دیگر کمک می‌کند تا رفتارهای مخرب خود را ادامه دهد. این ممکن است شامل اعتیاد، ناتوانی در پذیرش مسئولیت یا هر نوع رفتار آسیب‌زای دیگر باشد.
درک روابط هم‌وابسته
افرادی که به هم وابسته‌اند اغلب برای تایید و احساس امنیت خود به دیگران تکیه می‌کنند. در این نوع روابط، ممکن است یک عدم تعادل قدرت وجود داشته باشد و یکی از طرفین یا هر دو طرف به یکدیگر وابسته شوند. این وابستگی می‌تواند به کاهش اعتماد به نفس، مشکلات در حفظ هویت فردی و نادیده گرفتن نیازهای شخصی منجر شود.
افراد وابسته ممکن است روابط خود را با دوستان یا اعضای خانواده نادیده بگیرند یا احساس گناه کنند که خواسته‌های خود را به جای توجه به دیگران دنبال کنند.
اگر این رفتارها نادیده گرفته شوند، هم‌وابستگی می‌تواند منجر به رنجش، فرسودگی عاطفی و از هم پاشیدگی روابط شود.
هم‌وابستگی چه ارتباطی با اعتیاد دارد؟
هم‌وابستگی اغلب در روابطی که یکی از طرفین دچار اعتیاد است، مشاهده می‌شود. در چنین روابطی، فرد وابسته ممکن است به‌طور مداوم به شریک خود در مبارزه با اعتیاد کمک کند یا رفتارهای او را توجیه نماید، با این امید که تغییرات مثبتی ایجاد شود.
این وفاداری و تلاش‌های مداوم برای حمایت، معمولاً به ایجاد یک چرخه ناسالم از وابستگی متقابل منجر می‌شود. به عبارت دیگر، فرد وابسته ممکن است مسئولیت‌ها و نیازهای خود را نادیده بگیرد تا به فرد معتاد کمک کند، اما این رفتار می‌تواند به‌طور غیرمستقیم باعث تشدید مشکل اعتیاد شود.
به مرور زمان، این نوع وابستگی ممکن است به مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی و کاهش عزت نفس منجر شود و روند بهبودی هر دو طرف را پیچیده‌تر کند. در این شرایط، حمایت و درمان نیازمند تغییر الگوهای رفتاری هر دو طرف است تا از این چرخه آسیب‌زا خارج شوند.
تأثیر هم‌وابستگی بر سلامت روان
در روابط هم‌وابسته، معمولاً یکی از طرفین بیشتر مراقب است، در حالی که طرف دیگر از تلاش‌های او استفاده می‌کند. این عدم تعادل در روابط می‌تواند باعث کاهش احساس خودارزشمندی، مشکلات عاطفی و عدم رشد عاطفی شود.
راهبردهای مقابله با هم‌وابستگی
برای جلوگیری از درگیر شدن در روابط هم‌وابسته، مهم است که علائم این رفتار را شناسایی کرده و از کمک متخصصان در این زمینه استفاده کنید. آگاهی از این علائم و تلاش برای تقویت روابط سالم می‌تواند به کاهش وابستگی کمک کند.
ویژگی‌ها و الگوهای رفتاری د رافراد هم وابسته
افراد وابسته به هم معمولاً احساس نیاز به نجات دادن شریک خود دارند و در بسیاری از موارد، این احساس به آنها احساس رضایت و پاداش می‌دهد. اما با گذشت زمان، این رفتارها می‌توانند منجر به آسیب‌های روانی و فرسودگی شوند.
علائم یک فرد هم وابسته چیست؟
شناخت علائم هم‌وابستگی می‌تواند به شما کمک کند تا در روابط خود تصمیمات بهتری بگیرید. از جمله علائم رایج می‌توان به احساس مسئولیت زیاد برای رفتارهای فرد مقابل، تمایل به دوست داشتن افرادی که نیاز به ترحم دارند، و احساس اضطراب در هنگام جدا شدن از شریک وابسته اشاره کرد.
تفاوت‌های فرد وابسته و فرد هم‌وابسته
| ویژگی | فرد وابسته | فرد هم‌وابسته |
|---|---|---|
| تعریف | فردی که در رابطه با دیگران نیاز به حمایت و تایید دارد و از نظر احساسی وابسته است. | فردی که خود را فدای دیگران می‌کند و در حمایت از دیگران غرق می‌شود، حتی به قیمت آسیب به خود. |
| رفتار در روابط | نیازمند توجه و تایید مداوم از دیگران است. | بیشتر به دیگران کمک می‌کند تا خود، به‌ویژه در شرایطی که طرف مقابل دچار اعتیاد یا مشکلات است. |
| احساسات | احساس ضعف یا نیاز به تکیه بر دیگران برای احساس ارزشمندی. | احساس مسئولیت برای مشکلات دیگران، حتی اگر خودش رنج ببرد. |
| مرزهای شخصی | مرزهای شخصی ممکن است ضعیف باشد، ولی همچنان نیاز به دریافت توجه دارد. | مرزهای شخصی فرد هم‌وابسته ممکن است به‌طور کامل محو شوند و نیازهای خود را نادیده بگیرد. |
| محرک‌های اصلی | نیاز به تایید، محبت و امنیت عاطفی. | تمایل به نجات دیگران، به‌ویژه کسانی که به نوعی آسیب‌دیده یا معتاد هستند. |
| خودآگاهی | فرد وابسته ممکن است به نیازهای خود آگاه باشد، ولی نمی‌تواند آنها را به‌طور مستقل برآورده کند. | فرد هم‌وابسته معمولاً نیازهای خود را نادیده می‌گیرد و بیشتر به دیگران توجه دارد. |
| چالش‌های روانی | ممکن است دچار اضطراب، افسردگی و احساس بی‌کفایتی شود. | ممکن است دچار اضطراب، افسردگی و احساس خستگی یا فرسودگی شود. |
این جدول به طور خلاصه تفاوت‌های کلیدی بین فرد وابسته و فرد هم‌وابسته را در روابط نشان می‌دهد. فرد وابسته بیشتر به تایید و محبت دیگران نیاز دارد، در حالی که فرد هم‌وابسته بیشتر بر اساس نیاز دیگران عمل می‌کند و خود را فدای آنها می‌کند
نتیجه‌گیری
هم‌وابستگی یک مسئله پیچیده است که می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر روابط و سلامت روان فرد بگذارد. شناسایی علائم و رفتارهای مرتبط با این نوع روابط می‌تواند اولین گام در رسیدن به یک رابطه سالم و متعادل باشد.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
