در یک دستاورد علمی چشمگیر، پژوهشگران موفق به توسعه روشی نوین برای درمان آسیب‌های شدید قرنیه با استفاده از سلول‌های بنیادی شده‌اند؛ روشی که توانسته در یک کارآزمایی بالینی، بینایی را در ۹۳ درصد از بیماران بهبود ببخشد.
به گزارش خط سلامت تصور کنید بینایی یک چشم را بر اثر حادثه‌ای دردناک از دست داده‌اید و هیچ درمانی وجود ندارد—اما حالا، با روشی نوین و شگفت‌انگیز، چشم آسیب‌دیده‌تان با کمک سلول‌های چشم سالم‌تان ترمیم می‌شود. این امید تازه، اکنون به واقعیت بدل شده است
قرنیه، لایه شفاف جلوی چشم است که نقشی حیاتی در تمرکز نور و وضوح دید دارد. در حاشیه بیرونی این بافت، سلول‌هایی بنیادی به نام "سلول‌های اپی‌تلیال لیمبال" وجود دارد که قابلیت تبدیل به سایر سلول‌های قرنیه را دارند و به بازسازی و ترمیم آن کمک می‌کنند. اما در اثر آسیب‌های شدید نظیر سوختگی‌های شیمیایی، حرارتی یا برخی عفونت‌ها، این سلول‌های حیاتی ممکن است به‌طور کامل از بین بروند. چنین آسیب‌هایی غالباً منجر به نابینایی دائم در چشم می‌شود و پیوندهای رایج قرنیه نیز در این موارد کارایی ندارند، چرا که تنها بخش مرکزی قرنیه را جایگزین می‌کنند و قادر به بازسازی سلول‌های لبه‌ای نیستند.
پاسخ نوآورانه دانشمندان به این مشکل، پیوند سلول‌های بنیادی از چشم سالم فرد به چشم آسیب‌دیده است. در این روش که «پیوند سلول‌های اپی‌تلیال لیمبال پرورش‌یافته از خود بیمار» (CALEC) نام دارد، ابتدا از چشم سالم نمونه‌ای از سلول‌های بنیادی برداشته می‌شود، سپس این سلول‌ها در آزمایشگاه کشت داده می‌شوند و در نهایت به چشم آسیب‌دیده پیوند زده می‌شوند.
نخستین آزمایش این روش در سال ۲۰۱۸ در بیمارستان ماساچوست آی اند ایر با موفقیت روی چهار بیمار انجام شد. این مطالعه نشان داد که روش فوق از نظر ایمنی و اثربخشی، امیدبخش است.
اکنون و پس از گذشت چند سال، همین تیم نتایج مطالعه گسترده‌تری را منتشر کرده است که طی آن ۱۵ بیمار با آسیب‌های جدی قرنیه تحت این درمان قرار گرفتند. پس از ۱۸ ماه پیگیری، ۱۴ نفر از آن‌ها بهبودی چشمگیری در سطح قرنیه، کاهش رگ‌زایی و کاهش درد چشم نشان دادند. در عین حال، عارضه جانبی مهمی گزارش نشد، جز یک مورد عفونت که به خود درمان ارتباطی نداشت.
هرچند این روش لزوماً بینایی را بلافاصله باز نمی‌گرداند، اما در حدود ۷۰ درصد بیماران، بهبود نسبی در بینایی نیز مشاهده شد. گفتنی است بیمارانی که آسیب بیشتری دیده بودند، روند بهبود کندتری داشتند.
محدودیت فعلی این روش، نیاز به وجود یک چشم سالم برای استخراج سلول‌های بنیادی است. اما هدف آینده پژوهشگران، استفاده از سلول‌های اهدایی برای درمان هر دو چشم بیمار است؛ البته در آن صورت چالش‌هایی همچون احتمال پس‌زدن پیوند مطرح خواهد شد.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
