تصادفات رانندگی تنها به دلیل آسیب‌های جسمی و خسارات مالی، بلکه به دلیل پیامدهای روانی همچون افسردگی، اضطراب و استرس پس از سانحه نیز نگرانی‌هایی جدی ایجاد می‌کنند. از این رو، بررسی پروفایل روانی رانندگان، به ویژه آنهایی که رفتارهای پرخطر از خود نشان می‌دهند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
به گزارش خط سلامت پژوهش‌های اخیر تأکید دارند که ویژگی‌های شخصیتی مانند تکانشگری، خشم و خصومت می‌توانند به عنوان پیش‌بینی‌کننده‌های اصلی رفتارهای خطرناک در رانندگی عمل کنند.
آمار و اهمیت کاهش تصادفات:
آمار جهانی: بر اساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی، تصادفات رانندگی سالانه بیش از 1.2 میلیون نفر را به امان می‌سپارد و جراحات ناشی از آن بین 20 تا 50 میلیون نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
پیامدهای روانی: علاوه بر تلفات جانی، اثرات روانی پس از تصادف مانند افسردگی، اضطراب و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) به شدت کیفیت زندگی قربانیان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
تأثیر ویژگی‌های روانی در رفتار رانندگی:
پروفایل روانشناختی رانندگان خطرناک: تحقیقات نشان می‌دهد که رانندگانی که دچار پرخاشگری، تفکر منفی و احساسات تهاجمی مانند عصبانیت و نشخوار فکری هستند، ریسک بالاتری برای دخالت در تصادفات دارند. این گروه‌ها تمایل به واکنش‌های فوری و بدون تفکر درباره عواقب دارند که موجب رانندگی غیر ایمن می‌شود.
ویژگی‌های شخصیتی مثبت: افرادی که دارای صفاتی مانند مسئولیت‌پذیری، سازگاری (موافق بودن)، گشودگی به تغییر و حتی درون‌گرایی هستند، نمرات بهتری در آزمایش‌های روانشناسی کسب کرده و تمایل کمتری به رفتارهای خطرناک دارند.
سه‌گانه تاریک شخصیت: مطالعات علمی نشان داده‌اند که ویژگی‌های منفی همچون ماکیاولیسم، روان‌پریشی و خودشیفتگی با افزایش رفتارهای خطرناک، مصرف مواد مخدر، قمار و رانندگی پرخاشگرانه همراه هستند.
الکل و تکانشگری؛ دو محرک خطرناک:
الکل: مصرف الکل به‌ویژه در میان افرادی با هیجان‌طلبی و تکانشگری بالا، به‌عنوان یک محرک قوی برای رفتارهای رانندگی پرخطر عمل می‌کند. حتی میزان‌های کم الکل می‌تواند توانایی‌های شناختی و واکنش سریع راننده را مختل کند.
تکانشگری و هیجان‌طلبی: این دو ویژگی، که به واکنش‌های سریع و بدون تأمل نسبت به موقعیت‌های ترافیکی اشاره دارند، زمینه‌ساز بروز تخلفات رانندگی و افزایش احتمال وقوع حوادث جدی هستند.
نتیجه‌گیری و راهکارهای کاهش آمار تصادفات:
بر اساس یافته‌های علمی، تقویت ویژگی‌های مثبت شخصیتی و کاهش عوارض ناشی از تکانشگری، خشم و رفتارهای پرخاشگرانه می‌تواند به کاهش چشمگیر آمار تصادفات و بهبود ایمنی جاده‌ای کمک کند.
برنامه‌های آموزشی روانشناسی رانندگی، مدیریت خشم، آگاهی‌بخشی نسبت به اثرات مصرف الکل و توسعه مهارت‌های تصمیم‌گیری سریع، از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند در جهت کاهش تصادفات و بهبود رفتار رانندگان موثر واقع شوند.
با توجه به این موارد، توجه به ویژگی شخصیت رانندگان و استفاده از روش‌های مبتنی بر علم و روانشناسی می‌تواند نقشی کلیدی در کاهش آمار تصادفات و ارتقای ایمنی در جاده‌ها داشته باشد.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
