شاید شما هم بی‌آنکه خودتان متوجه باشید، عادت کرده‌اید با موهای‌تان بازی کنید یا آن‌ها را بکشید. اختلال کندن مو که با نام علمی تریکوتیلومانیا شناخته می‌شود، نوعی مشکل روانی است که بسیاری از افراد بدون اطلاع به آن مبتلا هستند.
به گزارش خط سلامت اغلب مبتلایان، زمانی از وجود این اختلال در خود آگاه می‌شوند که علائم واضح و فیزیکی آن نمایان می‌گردد. در ادامه به بررسی علل، عوارض و جنبه‌های مختلف این اختلال خواهیم پرداخت.
تعریف علمی اختلال کندن مو
تریکوتیلومانیا حالتی روانی است که فرد مبتلا به رغم تمام تلاش‌های مکرر خود برای مهار آن، تمایل شدیدی به کندن موهای خود از سر یا سایر بخش‌های بدن دارد. این بیماری می‌تواند در برخی موارد خفیف باشد و مدیریت شود، اما در موارد جدی‌تر بدون درمان به خودی خود بهبود نمی‌یابد.
علائم شایع اختلال کندن مو
اگرچه ممکن است شما به ظاهر فقط با موهای خود بازی کنید، اما نشانه‌هایی وجود دارد که می‌تواند دلیلی بر وجود این اختلال باشد:
- کِشیدن موی سر، ابرو‌ها، مژه‌ها یا سایر بخش‌های بدن به طور مکرر
- تجربه هیجان یا اضطراب قبل از کندن مو یا هنگام مقاومت در برابر این عمل
- احساس لذت یا آسودگی پس از کندن موها
- کاهش قابل توجه حجم موها
- گاز زدن، جویدن یا خوردن موهای کنده شده
- بازی کردن یا مالیدن مو به لب‌ها و صورت
- تلاش برای ترک عادت، اما ناموفق بودن در این زمینه
- مشکلات جدی در زمینه‌های اجتماعی، کاری یا مدرسه
جالب است بدانید بسیاری از مبتلایان به این اختلال، رفتارهایی مشابه مانند کشیدن پوست، جویدن ناخن یا لب نیز دارند. در برخی موارد، کندن موی عروسک، حیوانات خانگی یا حتی پرز لباس نشانه‌ای از این اختلال است.
چرا افراد موهایشان را می‌کنند؟
دلایل کندن مو در افراد مختلف متفاوت است. برخی آگاهانه و برای کاهش استرس یا ناراحتی موهای خود را می‌کَنند، در حالی که عده‌ای دیگر به صورت خودکار و بدون اینکه متوجه شوند این رفتار را انجام می‌دهند. برای بسیاری، این عمل پاسخی به احساسات منفی نظیر استرس، اضطراب، تنش، تنهایی یا خستگی است. از سوی دیگر، کندن مو ممکن است نوعی تسکین و لذت لحظه‌ای برای فرد ایجاد کند.
این اختلال می‌تواند دلایل ژنتیکی داشته باشد یا در خانواده‌هایی با سابقه مسائل روانی مشاهده شود. همچنین سنین حساس بین ۱۰ تا ۱۳ سال، اضطراب، افسردگی و اختلالات وسواس فکری-عملی از عوامل خطرساز محسوب می‌شوند.
عوارض روحی و جسمی اختلال تریکوتیلومانیا
اختلال کندن مو با اینکه ممکن است ظاهراً جدی به نظر نرسد، اما می‌تواند تاثیرات عمیقی بر روی زندگی فرد قربانی خود بگذارد. این اختلال می‌تواند به مشکلات زیر منجر شود:
- ناراحتی‌های عاطفی نظیر احساس شرمندگی و خجالت
- عزت نفس پایین
- افسردگی و اضطراب
- مشکلات عملکردی در محیط‌های کاری و اجتماعی
- اجتناب از شرکت در موقعیت‌های اجتماعی یا شغلی
- آسیب پوستی و زخم‌های ناشی از کندن مو
- عفونت پوست سر و مناطقی از بدن
تشخیص اختلال چگونه انجام می‌گیرد؟
برای تشخیص این اختلال، پزشک ممکن است با بررسی مواردی مانند:
- پرسیدن سوالاتی درباره از دست دادن موها
- انجام آزمایش‌هایی برای رد سایر علل احتمالی ریزش یا کندن مو
- ارزیابی عوامل یا مشکلات روانی و فیزیکی دیگر
راهکارهای درمان اختلال کندن مو
مبتلایان به این اختلال برخلاف تلاش‌هایشان در جستجوی راه درمان قطعی هستند. از آنجایی که این مشکل اغلب ریشه در عادت‌های رفتاری یا مسائل روانی دارد، روش‌های زیر می‌توانند در درمان آن موثر باشند:
- معکوس‌سازی عادت: این روش شامل آموزش رفتارهای جایگزین در موقعیت‌های بحرانی است؛ برای مثال، هدایت دست به جای دیگری یا انجام یک رفتار جایگزین مانند مشت کردن انگشتان.
- درمان شناختی: در این روش، افکار و باورهای ناکارآمدی که باعث بیماری می‌شوند، شناسایی و جایگزین می‌گردند.
- درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد: به فرد کمک می‌شود تا تمایل به کندن مو را بدون انجام این عمل بپذیرد و مدیریت کند.
- دارودرمانی: اگرچه درمان خاص دارویی برای این اختلال وجود ندارد، اما داروهای ضدافسردگی می‌توانند در کنترل علائم کمک‌کننده باشند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر فردی قادر نباشد این اختلال را مدیریت کرده و از کندن مو دست بردارد یا اگر ظاهرش تحت تاثیر این عمل دچار تغییر شود و این موضوع برای او خجالت‌آور باشد، لازم است حتماً با یک متخصص مشورت کند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
