سرطان پوست به دو دسته اصلی ملانوما و سرطانهای غیر ملانوما تقسیم میشود. ملانوما، که جدیترین نوع سرطان پوست است، از سلولهای تولیدکننده رنگدانه در پوست شروع میشود و میتواند به سایر قسمتهای بدن گسترش یابد. از طرف دیگر، سرطانهای غیر ملانوما شامل کارسینوم سلول بازال (BCC) و کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC) هستند که معمولاً رشد آهستهتری دارند و در صورتی که به موقع تشخیص داده شوند، به راحتی قابل درمان هستند.
به گزارش خط سلامت برای پیشگیری از سرطان پوست و کاهش خطر ابتلا، مراقبت از پوست در برابر نور خورشید امری ضروری است.
انواع مختلف سرطان پوست
سرطان پوست به دو دسته کلی تقسیم میشود:
ملانوما (ملانوم بدخیم)
ملانوما جدیترین و خطرناکترین نوع سرطان پوست است که معمولاً از سلولهای ملانوسیت (سلولهای تولیدکننده رنگدانه) در پوست شروع میشود. این نوع سرطان میتواند به سرعت به سایر قسمتهای بدن گسترش یابد و منجر به متاستاز شود. ملانوما معمولاً به صورت یک لکه تیره یا خال تغییر یافته ظاهر میشود که به تدریج اندازه آن بزرگتر و شکل آن نامنظم میشود. در صورت عدم درمان، ملانوما میتواند به سایر ارگانها مانند غدد لنفاوی، ریهها، کبد و حتی مغز گسترش یابد.
تشخیص زودهنگام این بیماری بسیار حیاتی است، زیرا در مراحل اولیه میتوان آن را با جراحی درمان کرد و از گسترش آن جلوگیری کرد. عوامل خطر اصلی ملانوما شامل قرار گرفتن در معرض شدید آفتاب، آفتاب سوختگیهای مکرر، و داشتن پوست روشن است. برای پیشگیری، استفاده از کرم ضد آفتاب، پوشیدن لباسهای محافظ و اجتناب از تابش مستقیم خورشید در ساعات اوج تابش توصیه میشود.
سرطان پوست غیر ملانوما
این دسته از سرطانهای پوست شایعتر از ملانوما هستند و معمولاً از سلولهای پوست غیر ملانوسیتی ایجاد میشوند. سرطانهای غیر ملانوما به دو نوع اصلی تقسیم میشوند: کارسینوم سلول بازال (BCC) و کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC).
کارسینوم سلول بازال (BCC): این نوع سرطان معمولاً از سلولهای پایه (سلولهای ابتدایی پوست) شروع میشود و یکی از شایعترین انواع سرطان پوست است. BCC معمولاً در نواحی پوست که بیشتر در معرض نور خورشید قرار دارند، مانند صورت، گردن و دستها ایجاد میشود. این نوع سرطان رشد بسیار کندی دارد و به ندرت به سایر قسمتهای بدن گسترش مییابد.
اولین علائم BCC معمولاً شامل یک توده کوچک قرمز، صورتی یا مرواریدی شکل است که به آرامی بزرگتر میشود و ممکن است پوسته پوسته شده یا خونریزی کند. به رغم اینکه BCC به ندرت متاستاز میدهد، اما اگر درمان نشود، میتواند به ساختارهای مجاور آسیب برساند.
کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC): این نوع سرطان از سلولهای کراتینوسیت (سلولهای سازنده لایه سطحی پوست) نشأت میگیرد. SCC ممکن است به صورت یک لکه قرمز و پوسته پوسته شروع شود که به تدریج به یک توده تبدیل میشود. این نوع سرطان بیشتر در نواحی پوست در معرض آفتاب، مانند صورت، گوشها، لبها و دستها ایجاد میشود.
اگر SCC درمان نشود، ممکن است به دیگر نقاط بدن گسترش یابد. این نوع سرطان اگر در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، قابل درمان است، اما در صورت گسترش، درمان آن پیچیدهتر میشود. درمان معمول شامل جراحی، درمانهای موضعی یا حتی شیمیدرمانی در مراحل پیشرفته است.
هر دو نوع سرطان غیر ملانوما (BCC و SCC) معمولاً در افراد مسن شایعترند و بیشتر در افرادی که به طور مداوم در معرض نور خورشید قرار دارند، مشاهده میشوند. مراقبت از پوست، استفاده از کرم ضد آفتاب و مراجعه به پزشک برای بررسی هرگونه تغییر در پوست، میتواند به تشخیص زودهنگام و درمان این نوع سرطانها کمک کند.
علل سرطان پوست
مهمترین علت سرطانهای پوست آسیبهای ناشی از نور خورشید و اشعه ماوراء بنفش (UV) است. به ویژه، آفتاب سوختگیهای گذشته میتوانند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهند.
پیشگیری از سرطان پوست
برای جلوگیری از سرطان پوست، موارد زیر توصیه میشود:
از قرار گرفتن در معرض آفتاب از ساعت ۱۱ صبح تا ۳ بعد از ظهر خودداری کنید یا در سایه بمانید.
هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب از لباسهای محافظ و کلاه لبهپهن استفاده کنید.
از کرمهای ضد آفتاب با SPF حداقل ۱۵ (برای کودکان و افرادی با پوست روشن، SPF ۳۰ توصیه میشود) استفاده کنید.
درمان سرطان پوست
در صورتی که سرطان پوست در مراحل اولیه شناسایی شود، درمان آن ممکن است به راحتی با جراحی یا روشهای دیگر انجام شود. برای ملانوما، درمان فوری ضروری است زیرا این نوع سرطان میتواند به دیگر نقاط بدن گسترش یابد.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است