در حالی که تصفیه‌کننده‌های هوا می‌توانند به کاهش برخی علائم آلرژی مانند عطسه و گرفتگی بینی کمک کنند، مطالعات نشان می‌دهند که این دستگاه‌ها نمی‌توانند به‌طور کامل از بروز علائم جلوگیری کنند و باید با روش‌های دیگر مانند تمیزکاری منظم و کنترل رطوبت ترکیب شوند.
به گزارش خط سلامت دستگاه‌های تصفیه هوا با کشیدن هوای اتاق به درون خود، ذرات آلاینده معلق در هوا را جذب کرده و سپس هوای پاک و فیلترشده را دوباره وارد فضا می‌کنند. برخی از این ذرات معلق، مانند گرده گیاهان، شوره حیوانات و هاگ کپک، محرک‌هایی هستند که می‌توانند باعث تحریک آلرژی در برخی افراد شوند. این ذرات از طریق تنفس وارد بدن ما شده و موجب آبریزش بینی، اشک چشم و واکنش‌های دیگر در افراد حساس می‌شوند.
پس آیا تصفیه‌کننده‌های هوا واقعاً در کاهش آلرژی مؤثرند؟ به‌طور خلاصه: بله، اما تا حدی.
تصفیه‌کننده‌های هوا می‌توانند ذرات کوچکی را که باعث آلرژی می‌شوند، جذب کرده و مانع از گردش آن‌ها در هوا و ورودشان به ریه شوند. اما این دستگاه‌ها یک راه‌حل کامل نیستند.
دکتر پایل گوپتا، استادیار در مرکز پزشکی SUNY Downstate نیویورک و سخنگوی انجمن ریه آمریکا، در ایمیلی به Live Science می‌گوید: هر دستگاه محدودیت‌های خاص خود را دارد و واکنش هر فرد نیز می‌تواند متفاوت باشد.
آنتا ایوانووا، پرستار مشاور آلرژی کودکان در بیمارستان‌های Sandwell & West Birmingham انگلستان نیز با این دیدگاه موافق است. او می‌گوید: تصفیه هوا اغلب به عنوان بخشی از بهبود محیط برای بیماران مبتلا به بیماری‌های تنفسی آلرژیک توصیه می‌شود، اما شواهد پزشکی اندکی وجود دارد که نشان دهد تصفیه‌کننده‌های هوا به‌طور مستقیم باعث کاهش قابل‌توجه آلرژی یا علائم تنفسی می‌شوند. نیاز به آزمایش‌های کنترل‌شده تصادفی بیشتر برای اثبات علمی اثربخشی واقعی این دستگاه‌ها وجود دارد.
مطالعات گذشته نشان داده‌اند تصفیه هوا می‌تواند برخی از علائم تب یونجه مانند عطسه، گرفتگی بینی و اشک چشم را کاهش دهد. اما این دستگاه‌ها به‌طور قابل توجهی عملکرد ریه را بهبود نمی‌بخشند، کیفیت زندگی را بالا نمی‌برند یا نیاز به داروهای آلرژی را کاهش نمی‌دهند. این یافته‌ها طبق بررسی‌ای در سال ۲۰۲۴ در مجله Indoor Air منتشر شده‌اند.
تفاوت نتایج بین مطالعات می‌تواند ناشی از محدودیت‌های آن‌ها باشد؛ چراکه آزمایش‌ها معمولاً در شرایط کنترل‌شده آزمایشگاهی انجام می‌شوند، نه در دنیای واقعی. عواملی مانند محل قرارگیری دستگاه، میزان جریان هوا و مدت زمان عملکرد آن نیز بر میزان کاهش علائم تأثیر دارند.
آیا تصفیه‌کننده‌های هوا آلرژی را کاهش می دهند؟
بیشتر دستگاه‌های تصفیه هوای خوب بازار از فیلترهای HEPA (هوای ذره‌ای با بازدهی بالا) استفاده می‌کنند. به گفته سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا (EPA)، این فیلترها می‌توانند تا ۹۹.۹۷٪ از گرد و غبار، گرده گیاهان و ذرات معلق به اندازه ۰.۳ میکرون را از هوا حذف کنند. این فیلترها از لایه‌هایی از الیاف بسیار نازک شیشه‌ای ساخته شده‌اند که از موی انسان هم نازک‌ترند.
دکتر گوپتا می‌گوید: فیلترهای HEPA به‌ویژه در جذب ذرات معلق، از جمله آلرژن‌های رایج، بسیار مؤثرند.
برای مثال، در مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۵ در Journal of Exposure Science & Environmental Epidemiology منتشر شد، عملکرد فیلترهای HEPA با سیستم‌های تهویه HVAC مقایسه شد. در این مطالعه که به مدت ۱۲ ماه در ۱۸۶ کلاس درس انجام شد، مشخص شد سطح ذرات معلق در کلاس‌هایی که فاقد فیلتر HEPA بودند، به‌طور متوسط ۳۹.۹٪ بالاتر بود.
در نهایت، دکتر گوپتا می‌گوید: در حالی که تصفیه‌کننده‌های هوا می‌توانند در مدیریت آلرژی، آسم و کاهش قرارگیری در معرض آلودگی مؤثر باشند، بیشترین تأثیر را زمانی دارند که با اقدامات دیگر برای بهبود کیفیت هوای داخل خانه، مانند تمیزکاری منظم، کنترل رطوبت و تهویه مناسب همراه باشند. یک دستگاه تصفیه به‌تنهایی کافی نیست.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
