زینک برای بسیاری از عملکردهای سلولی مورد نیاز است و به اطمینان از عملکرد صحیح بدن کمک میکند.
به گزارش خط سلامت زینک (روی) به دلیل تأثیر بر جذب داروها و مواد معدنی دیگر، ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد. در ادامه داروهایی که بهتر است همراه با زینک مصرف نشوند یا با فاصله زمانی مصرف شوند، آورده شده است:
1. آنتیبیوتیکها
- گروه کینولونها (مثل سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین): زینک میتواند جذب این آنتیبیوتیکها را کاهش دهد.
- گروه تتراسایکلینها (مثل داکسیسایکلین، مینوسایکلین): مصرف همزمان زینک ممکن است اثرگذاری این داروها را کم کند.
راهحل: آنتیبیوتیکها و مکمل زینک باید با حداقل 2 ساعت فاصله مصرف شوند.
2. داروهای تیروئید
- لووتیروکسین (مثل لووکسین): زینک میتواند جذب این دارو را مختل کند و باعث کاهش اثرگذاری آن شود.
راهحل: این دارو را حداقل 4 ساعت قبل یا بعد از زینک مصرف کنید.
3. داروهای کاهشدهنده اسید معده
- مثل امپرازول، لانسوپرازول، رانیتیدین: این داروها ممکن است جذب زینک را کاهش دهند.
راهحل: اگر از مکمل زینک استفاده میکنید، بهتر است آن را با مشورت پزشک مصرف کنید و زمان مصرف را تنظیم کنید.
4. دیورتیکها (داروهای ادرارآور)
- مثل هیدروکلروتیازید: این داروها ممکن است سطح زینک بدن را کاهش دهند، زیرا زینک از طریق ادرار دفع میشود.
راهحل: در صورت مصرف طولانیمدت دیورتیکها، ممکن است به مکمل زینک بیشتری نیاز داشته باشید. پزشک دوز مناسب را تعیین میکند.
5. داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)
- مثل ایبوپروفن و ناپروکسن: مصرف همزمان زینک با این داروها ممکن است جذب زینک را کاهش دهد.
راهحل: زینک و این داروها را با 1 تا 2 ساعت فاصله مصرف کنید.
6. داروهای شیمیدرمانی
- زینک میتواند با برخی داروهای شیمیدرمانی تداخل داشته باشد و جذب آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
راهحل: مشورت با پزشک در این مورد ضروری است.
توصیه کلی:
- همیشه مکمل زینک را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- برای کاهش احتمال تداخلات، زینک را با غذا و با فاصله زمانی از داروها مصرف کنید.
- اگر دارویی مصرف میکنید که ممکن است با زینک تداخل داشته باشد، پزشک یا داروساز را مطلع کنید.
در جدول زیر، داروهایی که نباید همراه زینک مصرف شوند و فاصله زمانی مناسب آورده شده است:
گروه دارویی | نمونه داروها | اثر تداخل با زینک | راهحل |
---|---|---|---|
آنتیبیوتیکها (کینولونها) | سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین | کاهش جذب دارو | مصرف زینک با 2 ساعت فاصله از دارو |
آنتیبیوتیکها (تتراسایکلینها) | داکسیسایکلین، مینوسایکلین | کاهش اثرگذاری دارو | مصرف زینک با 2 ساعت فاصله از دارو |
داروهای تیروئید | لووتیروکسین (لووکسین) | کاهش جذب دارو | مصرف زینک با 4 ساعت فاصله از دارو |
داروهای کاهشدهنده اسید معده | امپرازول، لانسوپرازول، رانیتیدین | کاهش جذب زینک | تنظیم مصرف با مشورت پزشک |
دیورتیکها (ادرارآورها) | هیدروکلروتیازید | افزایش دفع زینک از بدن | ممکن است نیاز به مکمل زینک بیشتری باشد؛ مشورت با پزشک |
داروهای NSAIDs | ایبوپروفن، ناپروکسن | کاهش جذب زینک | مصرف زینک با 1 تا 2 ساعت فاصله از دارو |
داروهای شیمیدرمانی | داروهای خاص شیمیدرمانی | تداخل در جذب و اثرگذاری دارو | مصرف زینک تنها با تأیید پزشک |
بسته به اینکه رژیم غذایی شما چقدر محدود است یا اگر از بیماریهای خاصی رنج میبرید، سطح زینک شما ممکن است پایین باشد. کمبود این ماده معدنی میتواند منجر به مجموعهای از علائم نامطلوب شود. بسیاری از این علائم را میتوان از طریق مصرف زینک از طریق غذاها یا مکملها کنترل کرد.
زینک چه تأثیری بر بدن دارد؟
زینک یک ماده معدنی مهم برای عملکردهای بدن است و به مبارزه با عفونتها، تولید سلولهای جدید و ایجاد دی انای کمک میکند. زینک به عنوان یک آنتی اکسیدان در نظر گرفته میشود که از سلولها در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت میکند. زینک در رشد و تکامل بدن نقش مهمی دارد و همچنین نقش مهمی برای کمک به بهبود زخمها دارد.
بسته به شرایط پزشکی که جذب زینک را کاهش میدهد ممکن است به اندازه کافی غذاهای غنی از زینک مصرف کنید و همچنان کمبود این ماده معدنی را تجربه کنید. به عنوان مثال، بیماری سلول داسی شکل، دیابت، سرطان، مشکلات گوارشی و بیماریهای کلیوی میتواند منجر به کمبود زینک شود. برخی داروها نیز میتوانند بر جذب زینک اثر بگذارند.
برخی از این داروها شامل دیورتیکها، آنتی بیوتیکها و پنی سیامین میشوند. مکملهای آهن نیز میتوانند در جذب زینک اختلال ایجاد کنند. در هنگام بارداری یا شیردهی، کودک در حال رشد مواد مغذی زیادی مصرف میکند. به همین دلیل، در این دوران کمبود زینک بسیار رایج است.
علائم کمبود زینک
۱. ریزش مو
سطوح پایین زینک میتواند باعث ریزش مو شود. اگرچه ارتباط بین کمبود زینک و ریزش مو به طور کامل شناخته شده نیست، اما مشخص شده است افرادی که از ریزش مو رنج میبرند سطوح پایینتری از این ماده معدنی را در بدن خود دارند. در مطالعات، از زینک موضعی و خوراکی برای درمان ریزش مو استفاده شده است که نتایج مثبتی نشان داده است. با این حال، ریزش مو میتواند به عوامل دیگری نیز مرتبط باشد.
۲. مشکلات پوستی
آکنه و جوش صورت دلایل بالقوه زیادی دارد. آرایش، مراقبت از پوست، برخی غذاها، هورمونها یا حتی روبالشیهای کثیف میتوانند مقصر اصلی باشند. با این حال، اگر این نگرانیها را برطرف کردهاید و همچنان از مشکلات پوستی رنج میبرید بهتر است سطح زینک بدنتان را بررسی کنید. زینک دارای خواص ضد التهابی است و میزان روغن و باکتریهای محرک آکنه بر روی پوست را کاهش میدهد. زینک موضعی و خوراکی در برخی موارد به رفع جوشها کمک کرده است.
۳. شرایط سلامتی مزمن
تعدادی از بیماریهای مزمن با کمبود زینک مرتبط باشند. دیابت، آترواسکلروز، آلزایمر، اختلالات عصبی و بیماریهای خود ایمنی از جمله این بیماریها هستند. زینک باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود و باعث رشد سالم سلولها میشود. اگر زینک کافی وجود نداشته باشد، بدن نمیتواند با رادیکالهای آزاد و افزایش التهاب مبارزه کند. این عوامل با شرایط سلامتی مزمن مرتبط هستند.
۴. زخمهایی که خوب نمیشوند
زینک یک ماده معدنی ضروری برای عملکرد صحیح سیستم ایمنی است. بدون آن، بریدگیها و خراشها به دلیل نقشی که در رشد و ترمیم سلولی دارد، ممکن است مدت زیادی طول بکشد تا بهبود یابد. کمبود زینک همچنین میتواند احتمال ابتلا به عفونتهای باکتریایی یا ویروسی را بیشتر کند.
۵. بینایی ضعیف
چشم حاوی مقدار زیادی زینک است. شبکیه حاوی مقادیر زیادی زینک است که برای کمک به انتقال ویتامین آ از کبد به شبکیه استفاده میشود. این ویتامین آ با رسیدن به شبکیه، رنگدانههای محافظی را در چشم تولید میکند که نقش کلیدی در حفظ دید واضح دارند. کمبود زینک میتواند باعث ضعف بینایی شود.
۶. تغییر طعم
زینک در چگونگی تجربه چندین حواس، به ویژه چشایی و بویایی، نقش دارد. اگر فردی کمبود زینک داشته باشد، تجربه مزه اصلی غذاها برای او مشکل خواهد شد. بر اساس تحقیقات موجود، افرادی که برای درمان اختلالات چشایی ا زینک استفاده کردند بهبود شگفت انگیزی را تجربه کردند.
۷. مشکل شنوایی
کمبود زینک میتواند شنوایی را مختل کند. در یک مطالعه بر روی افراد مبتلا به وزوز گوش (نوعی زنگ زدن در گوش)، ۱۲ درصد کمبود زینک داشتند. علائم آنها همچنین بسیار شدیدتر از سایر شرکت کنندگان بود. اعتقاد بر این است که زینک میتواند به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کند و التهاب در گوش داخلی (حلزون گوش) را کاهش دهد.
۸. توقف رشد
کودکان نیز میتوانند دچار علائم کمبود زینک شوند. با توجه به تأثیر این ماده معدنی بر رشد و تکامل سلولی، کمبود آن میتواند به معنی توقف رشد باشد. کمبود زینک در کودکانی که به خوبی غذا نمیخورند یا به پروتئین حیوانی (یکی از بهترین منابع غذایی زینک) دسترسی ندارند، شایعتر است.
۹. افسردگی
مطالعات نشان دادهاند کمبود زینک باعث ایجاد رفتارهایی افسردگی مانند میشود. پس از مصرف کافی زینک این علائم از بین رفتند.
۱۰. کاهش وزن غیر قابل توضیح
زینک همچنین میتواند بر سطوح هورمونهایی که به شما میگویند چه زمانی بدن شما گرسنه یا سیر است، تأثیر میگذارد. این هورمونهای سیری تحت تأثیر کمبود زینک قرار میگیرند و باعث کاهش اشتها میشوند که میتواند منجر به کاهش وزن غیرقابل توجیه شود.
۱۱. اسهال
زینک برای پاسخ ایمنی به مشکلات روده ضروری است. کمبود زینک میتواند به اسهال منجر شود. این به نوبه خود میتواند کمبود زینک را شدیدتر کند، زیرا از جذب مناسب مواد مغذی جلوگیری میکند.
منابع غذایی زینک دار
زینک (روی) یک ماده معدنی ضروری برای بدن است که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی، بهبود زخمها، سلامت پوست و مو و عملکرد بسیاری از آنزیمها دارد. در ادامه منابع غذایی حاوی زینک معرفی شدهاند:
منابع حیوانی:
- گوشت قرمز: گوشت گاو، گوساله و بره از منابع غنی زینک هستند.
- گوشت مرغ و بوقلمون: گوشت بدون چربی این پرندگان نیز حاوی مقادیر خوبی از زینک است.
- ماهی و غذاهای دریایی: میگو، خرچنگ و ماهیهایی مثل سالمون و ساردین نیز زینک دارند.
- تخممرغ: به خصوص زرده تخممرغ، مقداری زینک تأمین میکند.
- لبنیات: شیر، پنیر و ماست حاوی زینک هستند و به راحتی جذب بدن میشوند.
منابع گیاهی:
- حبوبات: عدس، نخود، لوبیا و سایر حبوبات از منابع گیاهی خوب زینک هستند، اگرچه ممکن است به دلیل وجود فیتات، جذب آن کمتر باشد.
- آجیل و مغزها: بادام، بادامهندی، گردو، و تخمه کدو تنبل منابع مناسبی از زینک هستند. تخمه آفتابگردان و تخمه هندوانه نیز زینک دارند.
- غلات کامل: جو دوسر، برنج قهوهای و گندم کامل حاوی زینک هستند. نانهای تهیهشده از آرد غلات کامل نیز مقداری زینک دارند.
- دانهها: دانه کنجد، چیا و تخم کتان منابع گیاهی دیگری از زینک هستند.
- سبزیجات: سبزیجات برگدار مثل اسفناج و کلم پیچ (کِیل) و قارچ نیز مقادیر خوبی از زینک دارد.
منابع غنیشده:
- برخی محصولات غذایی مانند غلات صبحانه، آرد و نانهای غنیشده نیز ممکن است به زینک افزوده شده باشند.
توصیه:
برای جذب بهتر زینک، مصرف منابع حیوانی ترجیح داده میشود، زیرا زینک در آنها به راحتی جذب بدن میشود. در صورتی که از رژیم گیاهخواری استفاده میکنید، بهتر است مصرف منابع گیاهی زینک را افزایش دهید و از روشهایی مانند خیساندن حبوبات و دانهها برای کاهش فیتات بهره ببرید.
در ادامه، منابع غذایی حاوی زینک به صورت جدول دستهبندی شدهاند:
دستهبندی | منابع غذایی حاوی زینک |
---|---|
منابع حیوانی | - گوشت قرمز (گاو، گوساله، بره)
- گوشت مرغ و بوقلمون - ماهیها و غذاهای دریایی ( میگو، سالمون) - تخممرغ (خصوصاً زرده) - لبنیات (شیر، ماست، پنیر) |
حبوبات | - عدس
- نخود - لوبیا |
آجیل و مغزها | - بادام
- بادامهندی - گردو - تخمه کدو تنبل - تخمه آفتابگردان و تخمه هندوانه |
غلات کامل | - جو دوسر
- برنج قهوهای - گندم کامل |
دانهها | - کنجد
- چیا - تخم کتان |
سبزیجات | - اسفناج
- کلم پیچ (کِیل) - قارچ |
منابع غنیشده | - غلات صبحانه غنیشده
- آرد و نان غنیشده |
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است