اختلال دوقطبی (Bipolar Disorder) یک بیماری روانی است که با تغییرات شدید و نوسانات در خلق و خو، از جمله دورههای افسردگی و شیدایی (Mania)، مشخص میشود. این اختلال میتواند تأثیرات منفی زیادی بر روی عملکرد روزمره، روابط اجتماعی و کیفیت زندگی فرد بگذارد.
به گزارش خط سلامت، در کنار درمانهای دارویی و رواندرمانی، تغذیه مناسب میتواند نقش مؤثری در کنترل علائم و بهبود سلامت روانی افراد مبتلا به دوقطبی ایفا کند. مطالعات علمی نشان دادهاند برخی از مواد غذایی خاص میتوانند در مدیریت نوسانات خلقی، کاهش التهاب مغزی و بهبود سلامت عمومی این افراد مفید باشند.
این گزارش به بررسی تأثیرات تغذیه بر افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، و معرفی غذاهای مفید برای این افراد و نحوه آمادهسازی یک وعده غذایی مناسب پرداخته خواهد شد.
فواید تغذیه مناسب برای مبتلایان به اختلال دوقطبی
-
تنظیم نوسانات خلقی
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است دچار نوسانات خلقی شدید میان افسردگی و شیدایی شوند. تحقیقات نشان میدهند که تغذیه مناسب میتواند به تنظیم سطح هورمونها و انتقالدهندههای عصبی مانند سروتونین و دوپامین کمک کند که در کنترل خلق و خو نقش دارند.
-
کاهش التهاب مغزی
التهاب مزمن مغزی بهعنوان یکی از ویژگیهای مرتبط با اختلالات روانی از جمله دوقطبی شناخته شده است. مصرف مواد غذایی ضدالتهابی مانند آنتیاکسیدانها و اسیدهای چرب امگا-۳ میتواند به کاهش التهاب و محافظت از مغز کمک کند.
-
حمایت از سلامت قلب
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی معمولاً در معرض خطر بالای بیماریهای قلبی و عروقی قرار دارند. بنابراین، مصرف غذاهای سالم برای قلب میتواند به کاهش این خطر کمک کند.
-
پایداری قند خون
نوسانات شدید قند خون ممکن است تأثیرات منفی بر خلق و خو بگذارد. غذاهای غنی از فیبر و پروتئین میتوانند به پایداری قند خون کمک کرده و از نوسانات خلقی جلوگیری کنند.
-
حمایت از عملکرد مغز و حافظه
مواد مغذی خاص مانند ویتامینهای گروه B، اسیدهای چرب امگا-۳ و آنتیاکسیدانها به تقویت عملکرد مغز و حافظه کمک میکنند، که میتواند در کنترل علائم دوقطبی و بهبود وضعیت شناختی مؤثر باشد.
غذاهای مناسب برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی
یک رژیم غذایی متعادل برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی باید شامل مواد غذایی باشد که به تنظیم خلق و خو، کاهش التهاب و بهبود سلامت مغز کمک کند. در اینجا چند غذا و مواد غذایی مفید برای این افراد معرفی میشود:
1. اسیدهای چرب امگا-۳
اسیدهای چرب امگا-۳ که عمدتاً در ماهیهای چرب مانند سالمون، تن، ساردین و قزلآلا یافت میشوند، به تنظیم نوسانات خلقی و کاهش التهاب مغزی کمک میکنند. مصرف منظم این اسیدهای چرب ممکن است به کاهش شدت دورههای شیدایی و افسردگی کمک کند.
2. میوهها و سبزیجات تازه
میوهها و سبزیجات حاوی ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانهایی هستند که به کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب در مغز کمک میکنند. توتها (بلوبری، توتفرنگی، و تمشک)، سبزیجات برگ سبز (اسفناج، کلم پیچ) و سبزیجات غنی از فیبر مانند بروکلی و کلم بروکسل میتوانند مفید باشند.
3. غذاهای غنی از ویتامین B و فولیک اسید
ویتامینهای گروه B، بهویژه ویتامین B12 و فولات، برای سلامت سیستم عصبی و تنظیم خلق و خو حیاتی هستند. منابع خوب این ویتامینها شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخممرغ، سبزیجات برگ سبز و حبوبات است.
4. غذاهای غنی از پروتئین
پروتئینها از منابع اصلی تأمین آمینواسیدها هستند که در تولید انتقالدهندههای عصبی نقش دارند. مصرف پروتئین از منابعی مانند مرغ، ماهی، تخممرغ، حبوبات، مغزها و دانهها میتواند به حفظ انرژی و پایداری خلق و خو کمک کند.
5. غلات کامل
غلات کامل مانند برنج قهوهای، جو دوسر، گندم کامل و کینوآ به دلیل محتوای بالای فیبر، به پایداری سطح قند خون کمک میکنند. این کار میتواند در جلوگیری از نوسانات خلقی و ایجاد انرژی پایدار در طول روز مؤثر باشد.
6. آجیل و دانهها
آجیلها و دانهها بهویژه بادام، گردو، تخم کتان و تخم چیا منابع غنی از اسیدهای چرب امگا-۳، ویتامین E و آنتیاکسیدانها هستند که برای سلامت مغز و کاهش التهاب مغزی مفید هستند.
7. شکلات تیره
شکلات تیره با حداقل ۷۰% کاکائو حاوی فلاونوئیدهای آنتیاکسیدانی است که میتواند به بهبود خلق و خو و کاهش استرس کمک کند. همچنین، شکلات تیره باعث آزادسازی سروتونین میشود که به بهبود روحیه کمک میکند.
پیشنهاد یک وعده غذایی برای مبتلایان به اختلال دوقطبی
برای آمادهسازی یک وعده غذایی کامل و مغذی برای فرد مبتلا به اختلال دوقطبی، میتوان از ترکیب مواد غذایی بالا استفاده کرد. در اینجا یک پیشنهاد برای صبحانه سالم و مفید آمده است:
مواد لازم:
-
یک کاسه جو دوسر (Oats)
- جو دوسر بهعنوان یک منبع عالی فیبر، میتواند به پایداری قند خون و انرژی طولانیمدت کمک کند.
-
یک مشت گردو
- گردو حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ است که به تقویت عملکرد مغز و کاهش التهاب کمک میکند.
-
یک قاشق چایخوری دانه چیا
- دانه چیا غنی از اسیدهای چرب امگا-۳ و فیبر است.
-
توتفرنگی و بلوبری تازه
- این میوهها سرشار از آنتیاکسیدانها هستند که به محافظت از مغز و کاهش استرس اکسیداتیو کمک میکنند.
-
یک قاشق عسل طبیعی
- عسل طبیعی بهعنوان یک شیرینکننده سالم میتواند به مزه دادن به غذا کمک کند و از نظر آنتیاکسیدانها نیز غنی است.
-
شیر بادام یا شیر گاو (در صورت نیاز به دمنوش)
- شیر بادام یا شیر گاو بهعنوان یک منبع خوب پروتئین و کلسیم میتواند به سلامت استخوانها و عملکرد مغز کمک کند.
طرز تهیه:
- جو دوسر را با آب یا شیر بجوشانید و روی حرارت ملایم بپزید تا نرم شود.
- بعد از پخته شدن، آن را در یک کاسه بریزید.
- گردو و دانه چیا را اضافه کنید.
- توتفرنگی و بلوبری را خرد کرده و روی جو دوسر بریزید.
- یک قاشق عسل برای شیرین کردن اضافه کنید.
- نوشیدنی دلخواه خود، مانند شیر بادام یا شیر گاو، را کنار این وعده میل کنید.
نتیجهگیری
تغذیه مناسب میتواند نقش بسیار مهمی در مدیریت اختلال دوقطبی ایفا کند. با مصرف غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا-۳، آنتیاکسیدانها، ویتامینهای گروه B و پروتئینها، افراد مبتلا به دوقطبی میتوانند به تنظیم نوسانات خلقی، کاهش التهاب مغزی و بهبود سلامت عمومی خود کمک کنند. به علاوه، وعدههای غذایی سالم و متعادل میتوانند به پایداری انرژی، بهبود خلق و خو و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی کمک کنند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است