اسهال نه تنها برای بزرگسالان ناخوشایند است، بلکه برای نوزادان و کودکان نیز خطرناک‌تر است و می‌تواند به سرعت منجر به کم‌آبی بدن شود. خوشبختانه، چندین روش درمان خانگی می‌تواند به کاهش علائم و بهبودی سریع‌تر کمک کند.
به گزارش خط سلامت از نوشیدن محلول‌های الکترولیت خانگی و مصرف دمنوش‌های گیاهی مانند بابونه گرفته تا استفاده از زنجبیل و زغال فعال برای مسمومیت غذایی ، راهکارهای متنوعی برای درمان اسهال وجود دارد. در این مقاله به بررسی علل اسهال و ارائه‌ی بهترین روش‌های خانگی برای کنترل و درمان آن می‌پردازیم.
اسهال چه زمانی اتفاق می افتد؟
داشتن یک یا دو بار دفع روزانه سالم است، اما وقتی مجبور به مراجعه مکرر به سرویس بهداشتی می‌شوید، به اسهال مبتلا هستید. اسهال شامل مدفوع شل و آبکی است که می‌تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. بر اساس اطلاعات وزارت بهداشت و خدمات انسانی، اسهال مزمن به حالتی گفته می‌شود که حداقل سه بار دفع در روز و به مدت حداقل چهار هفته ادامه داشته باشد.
علائم اسهال
علائم شایع همراه با اسهال عبارتند از:
نفخ
درد شکمی
ناراحتی معده
مدفوع شل و آبکی
دفعات زیاد مراجعه به سرویس بهداشتی
تهوع
تب
علل بروز اسهال
ممکن است عجیب به نظر برسد، اما اسهال حاد گاهی می‌تواند مفید باشد. این مشکل نشانه‌ای از وجود یک مشکل بزرگتر است. وقتی بدن با ویروس یا باکتری ناشی از بیماری یا مسمومیت غذایی مقابله می‌کند، اسهال راهی است که بدن برای دفع سموم از آن استفاده می‌کند. بنابراین ممکن است اجازه دهیم برای مدت کوتاهی ادامه داشته باشد تا میکروب‌های مضر دفع شوند.
در این بین، حمایت از سیستم گوارش و حفظ آب بدن اهمیت دارد. اگر اسهال برای چند روز ادامه یافت، مزمن شد یا علائم بیماری مزمنی باشد، باید اقدامات بیشتری انجام شود.
علت‌های مختلفی برای اسهال وجود دارد که با توجه به آن‌ها می‌توان درمان مناسب را انتخاب کرد.
اسهال مسافرتی
این نوع اسهال، شایع‌ترین بیماری برای مسافران است. طبق تعریف دانشگاه جان هاپکینز، این نوع اسهال طی 10 روز پس از سفر به مناطقی با بهداشت عمومی پایین رخ می‌دهد.
مسمومیت غذایی
مواد غذایی خام و نیم‌پخته، به‌ویژه غذاهای حیوانی، می‌توانند حاوی میکروارگانیسم‌هایی باشند که مشکلات گوارشی ایجاد می‌کنند. با این حال، هر ماده غذایی که به‌درستی آماده‌سازی یا نگهداری نشده باشد، می‌تواند آلوده شود. به همین دلیل من بسیار دقت می‌کنم که محصولات حیوانی سالم، چراگاه‌پرور و طبیعی مصرف کنم.
ویروس معده (گاستروآنتریت ویروسی)
همه ما احتمالاً تجربه ناخوشایند ابتلا به ویروس معده را داشته‌ایم. علائم معمول شامل استفراغ، اسهال، گرفتگی‌های شکمی، درد و تب است.
بیماری التهابی روده (IBD)
این مجموعه‌ای از علائم است که در آن پوشش روده به طور مزمن ملتهب می‌شود. این بیماری شامل کرون و کولیت اولسراتیو است که هر دو می‌توانند باعث اسهال شوند.
سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS)
حدود 10-20٪ از آمریکایی‌ها به IBS مبتلا هستند. این مشکل گاهی باعث یبوست و گاهی اسهال می‌شود و یکی از علت‌های شایع اسهال مزمن و آسیب به دستگاه گوارش است.
مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌ها
استفاده طولانی‌مدت یا مکرر از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند عوارض جانبی ناخواسته‌ای ایجاد کند، از جمله اسهال و سایر مشکلات گوارشی. همچنین ممکن است به عفونت‌های بسیار مسری و خطرناک مانند C. diff منجر شود. این باکتری نیز می‌تواند باعث اسهال شود.
روتاویروس
کودکان زیر 5 سال ممکن است به روتاویروس مبتلا شوند که منجر به اسهال می‌شود. خوشبختانه در چند دهه گذشته، موارد شدید اسهال در کودکان به دلیل پیشرفت داروهای ضد اسهال و واکسن‌ها کاهش یافته است.
عدم تحمل لاکتوز
حساسیت به محصولات لبنی یا دیگر عدم تحمل‌های غذایی می‌تواند باعث اسهال شود. گاهی اوقات با بهبود پوشش روده، این علائم کاهش می‌یابد.
قندهای FODMAP
این گروه از قندها که به اختصار FODMAP نامیده می‌شوند، در برخی افراد به خوبی هضم نمی‌شوند. این قندها شامل فروکتوز، لاکتوز (از محصولات لبنی) و شیرین‌کننده‌های مصنوعی هستند. این مواد می‌توانند مشکلات گوارشی ایجاد کنند. من به‌طور کلی استفاده از شیرین‌کننده‌های مصنوعی را توصیه نمی‌کنم.
بیماری‌های خودایمنی
بیماری‌هایی مانند کرون، آرتریت روماتوئید و بیماری کاوازاکی نیز اسهال را در فهرست علائم خود دارند. مؤسسه ملی بهداشت تخمین می‌زند که بیش از 23 میلیون آمریکایی به یک بیماری خودایمنی مبتلا هستند و 80 درصد از آن‌ها زنان هستند.
اسهال در نوزادان و کودکان
کودکان خردسال ممکن است به دلایلی مشابه بزرگسالان دچار اسهال شوند. نوزاد 6 ماهه کمتر احتمال دارد به بیماری‌هایی مانند کرون یا دیگر بیماری‌های خودایمنی مبتلا باشد، اما سیستم گوارشی آن‌ها هنوز کامل رشد نکرده است. اسهال در نوزادان معمولاً خودبه‌خود برطرف می‌شود، اما گاهی می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود.
علل اسهال در نوزادان
برخی از دلایل شایع اسهال در نوزادان شامل موارد زیر است:
تغییرات در فرمول شیر یا الگوی تغذیه
تغییرات رژیم غذایی مادر در نوزادان شیرده
عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی
وجود انگل‌ها
مصرف آنتی‌بیوتیک توسط نوزاد یا مادر شیرده
روتاویروس یا واکسیناسیون روتاویروس (که از 2 ماهگی به نوزادان داده می‌شود). بر اساس گزارش CDC، هر دو این عوامل می‌توانند باعث اسهال شوند.
علائم هشداردهنده
مراقب علائم کم‌آبی بدن یا تشدید عفونت باشید. کودکان زیر 3 سال ممکن است به‌سرعت دچار کم‌آبی شوند. برخی از علائم کم‌آبی شامل موارد زیر است:
خشکی چشم‌ها و کاهش یا عدم وجود اشک
تعداد کم یا عدم وجود پوشک خیس
دهان خشک
بی‌قراری یا بی‌حالی
چشم‌های گود رفته
درمان‌های خانگی برای اسهال در نوزادان و کودکان
همان‌طور که اشاره شد، کودکان خردسال ممکن است به دلایلی مشابه بزرگسالان دچار اسهال شوند، اما روش‌های درمانی متفاوتی برای آن‌ها وجود دارد. اغلب، اسهال خودبه‌خود در عرض یک یا دو روز برطرف می‌شود. بهترین کار این است که به آن‌ها مقدار زیادی مایعات بدهید.
راهکارهای دیگر برای کمک به کودک در مواجهه با اسهال
داروها – داروهای ضد اسهال مخصوص بزرگسالان را به نوزادان ندهید. این داروها برای کودکان مناسب نیستند و ممکن است عوارض جانبی ناخواسته‌ای داشته باشند. اگر فکر می‌کنید کودکتان به درمان دیگری نیاز دارد، با پزشک او مشورت کنید.
تعویض مکرر پوشک – پوشک نوزاد را به طور مرتب عوض کنید تا از بروز بثورات پوستی ناشی از اسهال جلوگیری شود.
غذاهای ملایم – اگر نوزادتان به تازگی غذاهای جامد را شروع کرده است، مواد غذایی آسان هضم مانند موز، پوره سیب و بیسکویت‌های سبک را به او بدهید. از آبمیوه‌ها، شیر گاو و غذاهای سرخ‌شده پرهیز کنید. کمی آبگوشت نیز می‌تواند تغذیه‌کننده و تسکین‌دهنده باشد.
درمان‌های خانگی برای اسهال در بزرگسالان
بسته به علت اسهال، روش‌های متنوعی برای درمان آن وجود دارد. اگر فردی دچار اسهال مزمن به علت بیماری‌هایی مانند IBS یا بیماری کرون باشد، نیاز به رویکرد متفاوتی خواهد داشت. در اینجا به چند درمان خانگی برای اسهال در بزرگسالان اشاره شده است:
الکترولیت‌ها
در طول از دست دادن مایعات، هیدراته نگه‌داشتن بدن و جایگزینی الکترولیت‌ها بسیار مهم است. نوشیدنی‌های ورزشی گزینه‌ای محبوب هستند، اما تهیه نسخه خانگی و سالم‌تر از آن‌ها نیز آسان است. برای تهیه یک نوشیدنی الکترولیتی خانگی می‌توانید از این دستور تهیه استفاده کنید.
پودرهای الکترولیتی که حاوی سدیم، پتاسیم و منیزیم هستند نیز می‌توانند مفید باشند. این محصولات برای سفر یا مواقعی که فرد نمی‌تواند نوشیدنی خانگی درست کند، مناسب هستند.
پروبیوتیک‌ها برای سلامت روده
بعد از یک دوره مصرف آنتی‌بیوتیک (و در طول آن)، توجه به مصرف پروبیوتیک‌ها اهمیت زیادی دارد. این کار می‌تواند به پیشگیری از اسهال و عوارض جانبی دیگر کمک کند. پروبیوتیک‌ها در طول و پس از بیماری نیز به بازسازی باکتری‌های مفید کمک می‌کنند.
خانواده ما بر مصرف مواد غذایی تخمیری برای سلامت روده تمرکز دارد و در صورت نیاز از مکمل‌های پروبیوتیکی استفاده می‌کنیم. برخی از محصولات لبنی ممکن است مشکلات خودایمنی را تشدید کنند، بنابراین گزینه‌های غیرلبنی نیز وجود دارد. پروبیوتیک‌های حاوی S. boulardii می‌توانند در مشکلات مزمن دستگاه گوارش موثر باشند.
زغال فعال و سرکه سیب برای مسمومیت غذایی
زغال فعال به جذب سموم وارد شده به بدن کمک می‌کند و اگر زود استفاده شود می‌تواند برای مسمومیت غذایی مفید باشد. برای مصرف آن، می‌توانید یک کپسول را باز کرده و مقداری از محتویات آن را در آب حل کرده و بنوشید.
نوشیدن سرکه سیب رقیق شده نیز می‌تواند به کشتن میکروب‌های عامل استفراغ و اسهال کمک کند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
