آفت دهان که با نام کاندیدیاز دهانی نیز شناخته می‌شود، عفونتی است که به‌علت رشد بیش از حد قارچ کاندیدا، معمولاً کاندیدا آلبیکنس، در دهان ایجاد می‌شود. هرچند این قارچ به‌طور طبیعی در دهان وجود دارد، اما در شرایط خاصی می‌تواند به‌صورت غیرعادی رشد کند و باعث عفونت شود.
به گزارش خط سلامت عواملی مانند ضعف سیستم ایمنی ، مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌ها و دیابت کنترل‌نشده می‌توانند زمینه‌ساز این عفونت هستند که به آفت دهان منجر می شود. درمان آفت دهان معمولاً شامل داروهای ضد قارچ، بهبود بهداشت دهان و محدود کردن مصرف قند است.
علت آفت دهان
آفت دهان که با نام کاندیدیاز دهانی نیز شناخته می‌شود، عفونتی است که به‌علت رشد بیش از حد قارچ کاندیدا، معمولاً کاندیدا آلبیکنس، در دهان ایجاد می‌شود. هرچند این قارچ به‌طور طبیعی در دهان وجود دارد، اما در شرایط خاصی می‌تواند به‌صورت غیرعادی رشد کند و باعث عفونت شود. مهم‌ترین دلایل آفت دهان عبارتند از:
ضعف سیستم ایمنی
افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند، مانند مبتلایان به HIV/AIDS، سرطان یا کسانی که از داروهای سرکوب‌کننده ایمنی استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به آفت دهان قرار دارند.
استفاده طولانی‌مدت از آنتی‌بیوتیک‌ها
آنتی‌بیوتیک‌های قوی یا طولانی‌مدت می‌توانند تعادل باکتری‌های طبیعی دهان را به هم بزنند و اجازه دهند قارچ کاندیدا بیش از حد رشد کند.
دیابت
دیابت کنترل‌نشده می‌تواند باعث افزایش سطح قند در بزاق شود که این شرایط، محیط مناسبی برای رشد قارچ ایجاد می‌کند.
خشکی دهان
شرایط یا داروهایی که باعث خشکی دهان می‌شوند می‌توانند خطر ابتلا به آفت دهان را افزایش دهند، زیرا بزاق به کنترل رشد قارچ کمک می‌کند.
استفاده از دندان مصنوعی
دندان مصنوعی نامناسب یا عدم رعایت بهداشت دهان هنگام استفاده از آن‌ها می‌تواند رشد قارچ را تشدید کند.
تغییرات هورمونی
بارداری یا تغییرات هورمونی ناشی از مصرف قرص‌های ضدبارداری ممکن است باعث افزایش رشد قارچ کاندیدا شوند.
روش‌های درمان آفت دهان
درمان آفت دهان بر کنترل رشد قارچ کاندیدا و بازگرداندن تعادل میکروارگانیسم‌های دهان متمرکز است.
داروهای ضد قارچ
ضد قارچ‌های موضعی: نایستاتین یا کلوتریمازول به‌صورت قرص‌های مکیدنی، دهان‌شویه یا ژل معمولاً تجویز می‌شوند.
ضد قارچ‌های سیستمیک: در موارد شدیدتر، ممکن است داروهای خوراکی مانند فلوکونازول یا ایتراکونازول تجویز شوند.
بهبود بهداشت دهان: مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و دهان‌شویه‌های ضدعفونی‌کننده می‌تواند از عود مجدد عفونت جلوگیری کند. افرادی که از دندان مصنوعی استفاده می‌کنند نیز باید دندان مصنوعی خود را به‌خوبی تمیز کنند.
تغییرات غذایی: محدود کردن مصرف قند که باعث رشد قارچ می‌شود، می‌تواند به کنترل عفونت کمک کند.
رفع شرایط زمینه‌ای: کنترل دیابت، تنظیم داروها یا حل مشکلات مربوط به خشکی دهان می‌تواند از بروز مکرر عفونت جلوگیری کند.
مصرف پروبیوتیک‌ها: در برخی موارد، مصرف پروبیوتیک‌ها (باکتری‌های مفید) می‌تواند به بازگرداندن تعادل میکروارگانیسم‌ها در دهان کمک کند.
ارتباط بین آفت مکرر دهان و بیماری‌های جدی
زخم‌های دهان یا آفت‌های دهانی ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شوند. در اکثر موارد، این زخم‌ها جدی نیستند و ممکن است ناشی از تحریکات جزئی یا استرس باشند. با این حال، زخم‌های مکرر یا مداوم دهان می‌توانند نشانه‌ای از وجود یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر باشند:
بیماری‌های خودایمنی: بیماری‌هایی مانند لوپوس، بیماری بهجت یا بیماری سلیاک ممکن است باعث ایجاد زخم‌های مکرر در دهان شوند.
کمبودهای تغذیه‌ای: کمبود ویتامین‌های B12، آهن یا اسید فولیک می‌تواند به ایجاد زخم‌های مکرر دهان منجر شود.
بیماری‌های گوارشی: شرایطی مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو ممکن است خود را به‌صورت زخم‌های دهانی قبل یا همزمان با دیگر علائم گوارشی نشان دهند.
عفونت‌های ویروسی: عفونت‌های ویروسی مانند ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) یا بیماری دست، پا و دهان می‌توانند باعث زخم‌های دهانی شوند.
سرطان: در موارد نادر، زخم‌های مداوم دهان می‌توانند نشانه‌ای از سرطان دهان باشند، به‌ویژه اگر پس از چند هفته بهبود نیابند.
نتیجه‌گیری
آفت دهان به‌دلیل رشد بیش از حد قارچ کاندیدا ایجاد می‌شود و با استفاده از داروهای ضد قارچ و بهبود بهداشت دهان درمان می‌شود. زخم‌های مکرر دهان ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های جدی‌تر مانند بیماری‌های خودایمنی، کمبودهای تغذیه‌ای یا حتی سرطان باشند، بنابراین اگر این زخم‌ها به‌طور مداوم بازمی‌گردند، مشاوره با پزشک ضروری است
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
