آیا زنبورها فقط یکبار می توانند نیش بزنند؟
به گزارش خط سلامت این تصور رایجی که زنبورها فقط یکبار می‌توانند نیش بزنند، کاملا درست نیست. در واقع، تنها زنبورهای عسل کارگر هستند که در شرایط خاصی ممکن است پس از نیش زدن بمیرند.
چرا برخی زنبورهای عسل پس از نیش زدن می‌میرند؟
ساختار نیش
نیش زنبور عسل کارگر به صورت برعکس خاردار است. وقتی زنبور پوست ضخیمی مانند پوست انسان را نیش می‌زند، نیش در پوست گیر کرده و هنگام جدا شدن، قسمتی از شکم زنبور نیز همراه با آن کنده می‌شود. این باعث می‌شود زنبور به دلیل جراحت داخلی بمیرد.
گونه زنبور
سایر گونه‌های زنبورها مانند زنبورهای زرد یا زنبورهای قرمز، نیش صافی دارند و می‌توانند بارها نیش بزنند بدون اینکه به زندگی آن‌ها پایان دهد.
عوامل موثر در مرگ زنبور پس از نیش زدن:
ضخامت پوست:
اگر پوست بسیار نازک باشد، نیش بدون گیر کردن خارج می‌شود و زنبور آسیبی نمی‌بیند.
نوع پوست:
برخی از پوست‌ها مانند پوست میوه‌ها یا برگ‌ها، آنقدر نازک هستند که زنبور می‌تواند بدون آسیب دیدن، بارها نیش بزند.
پس چرا این تصور رایج است؟
احتمالا به این دلیل که نیش زنبور عسل یکی از رایج‌ترین نیش‌هایی است که انسان تجربه می‌کند و در اکثر موارد، نیش در پوست گیر کرده و زنبور می‌میرد.
نکته مهم
واکنش آلرژیک: مهمترین نکته در مورد نیش زنبور، احتمال واکنش آلرژیک است. حتی یک نیش زنبور می‌تواند برای افرادی که به زهر زنبور حساسیت دارند، بسیار خطرناک باشد و حتی منجر به مرگ شود.
کمک‌های اولیه: در صورت نیش زدگی، باید محل نیش را با آب و صابون شستشو داده، یخ روی آن قرار داد و در صورت بروز علائم آلرژیک مانند تورم شدید، تنگی نفس یا سرگیجه، سریعا به پزشک مراجعه کرد.
نتیجه گیری
اگرچه برخی از زنبورهای عسل ممکن است پس از نیش زدن بمیرند، اما این موضوع به عوامل مختلفی بستگی دارد و همه زنبورها اینگونه نیستند. مهمترین نکته این است که در صورت نیش زدگی، هوشیار باشیم و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنیم.
چرا جای نیش زنبور می خارد؟
خارش جای نیش زنبور به دلیل واکنش بدن به زهر تزریق شده توسط زنبور است. این واکنش به صورت زیر اتفاق می‌افتد:
زهر زنبور
زهر زنبور ترکیبی از مواد شیمیایی است که باعث التهاب و قرمزی در محل نیش می‌شود. یکی از این مواد هیستامین است که نقش مهمی در ایجاد خارش دارد.
هیستامین
هیستامین باعث گشاد شدن رگ‌های خونی، افزایش جریان خون به محل نیش و در نتیجه تورم و قرمزی می‌شود. همچنین هیستامین باعث تحریک اعصاب حسی شده و احساس خارش ایجاد می‌کند.
سیستم ایمنی
سیستم ایمنی بدن نیز به عنوان بخشی از واکنش التهابی، سلول‌های ایمنی را به محل نیش می‌فرستد تا با زهر مبارزه کند. این سلول‌ها نیز می‌توانند مواد شیمیایی آزاد کنند که باعث افزایش خارش شوند.
عوامل موثر بر شدت خارش:
نوع زنبور: زهر برخی از گونه‌های زنبورها قوی‌تر بوده و باعث خارش شدیدتری می‌شوند.
مقدار زهر تزریق شده: هرچه مقدار زهر تزریق شده بیشتر باشد، خارش نیز شدیدتر خواهد بود.
حساسیت فرد: افرادی که به زهر زنبور حساسیت دارند، واکنش شدیدتری نشان می‌دهند و خارش بیشتری را تجربه می‌کنند.
چگونه خارش ناشی از نیش زنبور را کاهش دهیم؟
شستشوی محل نیش: با آب و صابون محل نیش را بشویید تا آلودگی‌های احتمالی از بین بروند.
کمپرس سرد: قرار دادن کمپرس سرد روی محل نیش می‌تواند به کاهش تورم و خارش کمک کند.
داروهای ضد خارش: استفاده از کرم‌ها و لوسیون‌های ضد خارش بدون نسخه می‌تواند خارش را تسکین دهد.
آنتی‌هیستامین‌ها: مصرف خوراکی آنتی‌هیستامین‌ها نیز می‌تواند به کاهش خارش کمک کند.
پمادهای کورتیکوستروئیدی: در موارد شدید، پزشک ممکن است پمادهای کورتیکوستروئیدی را تجویز کند.
مهم:
خودداری از خاراندن: خاراندن محل نیش باعث تشدید خارش و افزایش خطر عفونت می‌شود.
توجه به علائم آلرژی: اگر علائمی مانند تورم شدید، تنگی نفس، سرگیجه یا کهیر سراسری مشاهده کردید، نشان دهنده واکنش آلرژیک است و باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
نکته:
اگر به نیش زنبور حساسیت دارید، بهتر است همیشه یک کیت اپی‌نفرین همراه خود داشته باشید و در صورت بروز واکنش آلرژیک، از آن استفاده کنید.
علت اصلی نیش زدن زنبور، دفاع از کندو یا محافظت از خود است. زنبورها معمولاً زمانی نیش می‌زنند که احساس خطر کنند یا به لانه آن‌ها نزدیک شوید. همچنین، برخی از زنبورها مانند زنبورهای آفریقایی، نسبت به سایر گونه‌ها تهاجمی‌تر هستند و احتمال نیش زدن آن‌ها بیشتر است.
پس از نیش زدن، زنبور عسل کارگر معمولاً می‌میرد، زیرا نیش او به دلیل خارهای موجود در آن در بدن قربانی گیر می‌کند و هنگام جدا شدن، قسمتی از شکم زنبور نیز کنده می‌شود.
هدف از نیش زنبور
هدف از نیش زنبور فلج کردن موقتی یا دائمی میزبان است. زنبور ملکه روی تخم ها می نشیند و دیگر زنبور های ماده از نیش خود به عنوان یک سلاح دفاعی در برابر حشرات و افراد استفاده می کنند تا آن ها نتوانند به تخم زنبور دسترسی داشته باشند.
اطلاعات نشان می دهد که کندوی زنبور عسل معمولاً با نیش عسل پر شده است و عوامل ضد میکروبی در نیش زنبور عسل یک عامل محافظتی را در برابر بیماری ها برای زنبور ها به وجود می آورد.
نیش زنبور عسل چگونه کار می کند؟
نیش زنبور عسل زمانی اتفاق می افتد که زنبور روی پوست می نشیند و از نیش خود در برابر شما استفاده می کند. هنگامی که در حال نیش زدن است، زهر خود را شبیه به یک سرسوزن وارد پوست می کند و پوست ملتهب می شود و زهر وارد بدن می شود.
چرا زنبور عسل بعد از نیش زدن می میرد؟
در بین زنبور های کارگر، زنبوری که نیش می زند، معمولاً خیلی بزرگ است. هنگامی که شما را نیش می زند، قسمت پشت بدنش که خیلی بزرگ است، روی او سنگینی می کند و باعث می شود که نتواند به طور کامل زهر را از خودش جدا کند اما در مورد زنبور های دیگر این گونه نیست . زیرا آن ها زهر را به طور کامل از شکم خود خارج می کنند و روی پوست فرد می گذارند اما زنبور عسل به خاطر اینکه یک مقداری از زهر در بدن خودش باقی می ماند، می میرد.
از طرفی تعدادی از زنبور های عسل حمله ور می شوند تا به خاطر محافظت از کندو و زنبور ملکه، جان خودشان را فدا کنند.
بعد از نیش زنبور عسل؛ چه کار کنیم؟
اگر درگیر نیش زنبور عسل شدید، سعی کنید در سریع ترین زمان ممکن اقدامی را انجام دهید و زنبور را از خودتان جدا کنید.
اگر جدا نکنید، احتمالا او به انتقال نیش ادامه می دهد و هر چقدر میزان نیش وارد شده بیشتر باشد، درد هم بیشتر است. پس بهتر است سریعا زنبور را از روی پوست خود جدا کنید.
جلوگیری از نیش زنبور
بهترین راه برای جلوگیری از نیش زنبور این است که از زنبور ها دور شوید.
اگر در طبیعت هستید، هرگز از لوسیون های معطر یا هر چیز معطر دیگری مانند روغن، اسپری یا صابون استفاده نکنید.
لباس رنگ روشن نپوشید.
آبمیوه و نوشابه شیرین همراه خود نداشته باشید.
کلاه و روسری سر کنید.
آستین بلند بپوشید تا بدن تان در معرض نیش قرار نگیرد.
اگر زنبور به سمت شما آمد، آرام بمانید و سعی کنید که به آرامی آن را با دستتان دور کنید، زیرا اگر خیلی تهاجمی برخورد کنید، زمان بیشتری به شما می چسبد.
به این نکته توجه کنید که زنبور ها برای سرگرمی نیش نمی زنند و زمانی این کار را می کنند که فکر کنند از سمت شما تهدید شده اند یا در معرض خطر هستند و اگر احساس خطر نداشته باشند، کاری به شما ندارند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
