آلودگی هوا طیف وسیعی از آلایندهها از جمله ذرات معلق، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد، مونوکسید کربن، ازن و ترکیبات آلی فرار را در بر میگیرد.
به گزارش خط سلامت این آلاینده ها از منابع مختلفی مانند انتشارات صنعتی، اگزوز وسایل نقلیه، فعالیت های کشاورزی و پدیده های طبیعی مانند آتش سوزی سرچشمه می گیرند. حضور آنها در اتمسفر منجر به کاهش کیفیت هوا می شود و سلامت انسان را به شدت تهدید می کند.
آلودگی هوا چه تاثیری بر تنفس دارد؟
اثرات مضر آلودگی هوا بر سلامت به خوبی مستند شده و طیف وسیعی از شرایط را در بر می گیرد. قرار گرفتن در معرض کوتاه مدت آلودگی هوا می تواند باعث مشکلات تنفسی، تشدید آسم و منجر به عفونت ریه شود.
در همین حال قرار گرفتن در معرض طولانی مدت با بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی عروقی، سرطان ریه، سکته مغزی و حتی اختلالات عصبی همراه است. جمعیتهای آسیبپذیر، از جمله کودکان، افراد مسن و افراد با شرایط سلامتی از قبل در معرض خطر هستند.
آلودگی هوا چگونه بر سلامت تنفسی تأثیر می گذارد؟
سیستم تنفسی، متشکل از راه های هوایی، ریه ها و ساختارهای مرتبط، به عنوان رابط اولیه بین بدن و محیط خارجی عمل می کند. هنگامی که فرد در معرض آلایندهها قرار میگیرد، سیستم تنفسی در معرض آسیب و مسائل مختلف بهداشتی قرار میگیرد.
تشدید آسم
آلودگی هوا به عنوان محرک آسم عمل می کند و علائم را در افراد مبتلا به این بیماری تشدید می کند. ذرات معلق، ازن و دی اکسید نیتروژن می تواند راه های هوایی را تحریک کرده و باعث التهاب و انقباض برونش ها شود که در نتیجه در مبتلایان به آسم سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس ایجاد می شود.
بیماری انسداد مزمن ریه (COPD)
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلاینده های هوا، به ویژه دود سیگار و ذرات ریز، به شدت با ایجاد و پیشرفت انسداد ریه مرتبط است. این آلاینده ها منجر به التهاب مزمن، باریک شدن راه های هوایی و آسیب غیرقابل برگشت به بافت ریه می شود که به صورت برونشیت مزمن یا آمفیزم ظاهر می شود.
عفونتهای تنفسی
آلودگی هوا توانایی سیستم ایمنی را برای مبارزه با عفونتهای تنفسی ضعیف میکند. ذرات معلق و سایر آلایندهها میتوانند عملکرد سلولهای ایمنی در دستگاه تنفسی را مختل کنند و افراد را مستعد ابتلا به عفونتهایی مانند برونشیت، ذاتالریه و آنفولانزا کنند.
سرطان ریه
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض برخی از آلاینده های هوا، به ویژه ذرات ریز با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه مرتبط است. این آلایندهها میتوانند به اعماق ریهها نفوذ کنند و باعث جهشهای ژنتیکی در سلولهای ریه شوند که ممکن است منجر به رشد سرطان شود.
کاهش عملکرد ریه
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلودگی هوا می تواند مانع رشد ریه در کودکان و نوجوانان شود و منجر به کاهش عملکرد ریه در بزرگسالان شود. این کاهش در عملکرد ریه ممکن است در طول زندگی ادامه داشته باشد و خطر ابتلا به بیماریهای تنفسی را در آینده افزایش دهد.
عوارض قلبی عروقی
آلودگی هوا نه تنها بر سیستم تنفسی بلکه بر سیستم قلبی عروقی نیز تاثیر می گذارد. آلایندههای استنشاقی میتوانند وارد جریان خون شوند و باعث التهاب و استرس اکسیداتیو شوند که ممکن است به بیماریهای قلبی عروقی، از جمله حملات قلبی و سکته کمک کند.
علائم قرار گرفتن در آلودگی هوا
قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا می تواند اثرات نامطلوب مختلفی بر سلامت تنفسی داشته باشد. در اینجا برخی از علائم رایج مرتبط با قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا آورده شده است:
سرفه: آلودگی هوا راههای هوایی را تحریک میکند و منجر به افزایش سرفه میشود که اغلب با تولید خلط یا مخاط همراه است.
تنگی نفس: به ویژه در افرادی که از قبل بیماری های تنفسی مانند آسم یا بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) دارند، قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا می تواند علائم را تشدید کند و منجر به مشکل در تنفس شود.
خس خس سینه: آلودگی هوا میتواند باعث انقباض راههای هوایی شود که منجر به صدای خسخس سینه در هنگام تنفس می شود.
سفتی یا درد قفسه سینه: تحریک ناشی از آلاینده ها می تواند منجر به ناراحتی یا احساس فشار در قفسه سینه شود.
افزایش عفونتهای تنفسی: قرار گرفتن طولانیمدت در معرض هوای آلوده میتواند سیستم ایمنی را تضعیف کند و افراد را مستعد ابتلا به عفونتهای تنفسی مانند برونشیت و ذاتالریه کند.
تشدید شرایط تنفسی : آلودگی هوا علائم را در افراد مبتلا به آسم، برونشیت یا سایر بیماریهای مزمن تنفسی بدتر می کند و منجر به حملات مکرر و شدیدتر می شود.
کاهش عملکرد ریه: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آلودگی هوا می تواند منجر به کاهش عملکرد ریه، کاهش رشد ریه در کودکان و ایجاد بیماری های تنفسی در مراحل بعدی زندگی شود.
تحریک چشم، بینی و گلو: آلایندههای موجود در هوا میتوانند باعث تحریک، خارش یا احساس سوزش در چشمها، بینی و گلو شوند.
خستگی و سردرد: برخی از افراد که در معرض سطوح بالای آلودگی هوا قرار دارند ممکن است به دلیل پاسخ بدن به استنشاق آلاینده ها دچار خستگی یا سردرد شوند.
تشدید مشکلات قلبی عروقی: آلودگی هوا صرفاً به مسائل تنفسی محدود نمی شود. می تواند منجر به تشدید مشکلات قلبی عروقی مانند حملات قلبی، سکته مغزی، یا سایر مشکلات مربوط به قلب شود.
چه کسانی در معرض خطر اثرات آلودگی هوا هستند؟
کودکان: سیستم تنفسی آنها هنوز در حال رشد است و آنها را نسبت به اثرات آلاینده ها مستعدتر می کند. قرار گرفتن در معرض در دوران کودکی می تواند منجر به مشکلات سلامتی طولانی مدت شود.
افراد مسن: اغلب افراد مسن دارای شرایط بهداشتی قبلی هستند که می تواند با کیفیت پایین هوا تشدید شود و منجر به افزایش بستری شدن در بیمارستان و میزان مرگ و میر شود.
زنان باردار: قرار گرفتن در معرض آلاینده ها می تواند اثرات نامطلوبی روی مادر و جنین در حال رشد داشته باشد و به طور بالقوه منجر به عوارض دوران بارداری شود و در آینده بر سلامت کودک تأثیر بگذارد.
کارگران فضای باز: افرادی که شغل آنها مستلزم کار در فضای باز است، مانند کارگران ساختمانی، کارگران کشاورزی یا پلیس راهنمایی و رانندگی، در معرض سطوح بالاتری از آلودگی هوا قرار می گیرند که سلامت آنها را افزایش می دهد.
جوامع کم درآمد: افرادی که در مناطقی با کیفیت هوای ضعیف زندگی میکنند، که اغلب با وضعیت اقتصادی-اجتماعی پایینتر مرتبط است، ممکن است به دلیل زندگی در نزدیکی مکانهای صنعتی، جادههای شلوغ، در معرض آلایندهها یا سایر منابع آلودگی قرار بگیرند. برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است.