رژیم کتوژنیک معروف به رژیم کتونزا یا رژیم پرچربی یک گونه رژیم غذایی است که علاوه بر مزایای فراوان، معایبی نیز به همراه دارد.
به گزارش خط سلامت در این مقاله به بررسی هر یک از معایب رژیم کتوژنیک برای افراد مختلف پرداخته شده است. میتوانید پیش از شروع این رژیم غذایی، با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
رژیم کتوژنیک عوارض
عوارض رژیم کتوژنیک تا چه اندازه خطرناک خواهد بود؟ تغییرات شدید در الگوهای غذایی میتواند منجر به عوارض جانبی فراتر از تغییرات وزن شود. برای افرادی که از رژیم کتوژنیک پیروی میکنند، انجام نادرست یا طولانی مدت این رژیم غذایی خطراتی مانند سنگ کلیه یا کمبود مواد مغذی را افزایش می دهد. برخی از عوارض جانبی کتو نیز کم آبی بدن، کتواسیدوز و آنفولانزای کتو است.
به صورت کلی رژیم کتوژنیک برای همه افراد، از جمله افراد با سابقه مشکلات کلیوی یا کبدی، مناسب نیست. به همین جهت توصیه میشود پیش از اقدام برای رژیم کتوژنیک، از یک متخصص تغذیه کمک بگیرید تا مشکلات رژیم کتوژنیک را به حداقل برسانید.
با وجود فوایدی زیادی که برای رژیم کتوژنیک نام میبرند، این رژیم غذایی عوارض جانبی زیادی مانند بوی بد دهان، یبوست و اسهال ،بیخوابی، سنگ کلیه، ریزش مو است.
رژیم کتوژنیک و ریزش مو
بر اساس تحقیقات انجام شده، ریزش مو یکی از عوارض جانبی رایجی است که میتواند در مراحل اولیه رژیم کتوژنیک رخ دهد. ماهیت محدودکننده رژیم کتوژنیک همان چیزی است که علت ریزش مو است. موضوعی که برای برخی افراد خیلی مهم و کمی هم ناراحت کننده است.
رژیم کتوژنیک و فشار خون
اگر فشار خون پایینی دارید، رژیم کتوژنیک میتواند به طور قابل توجهی فشار خون بدن شما را کاهش دهد. اما در مقابل این موضوع برای طولانی مدت اتفاق خوبی نخواهد بود و توصیه میشود که زیر نظر یک پزشک متخصص بررسی شود.
رژیم کتوژنیک و کم کاری تیروئید
در حالی که رژیم کتو میتواند راهی جذاب برای کاهش وزن در کوتاه مدت باشد، اما روشی پایدار یا سالم نیست. به خصوص اگر فرد مبتلا به کم کاری تیروئید باشد. پیروی از یک رژیم کتوژنیک در صورت ابتلا به کم کاری تیروئید میتواند فرد را در معرض خطر بدتر شدن علائم تیروئید کم کار قرار دهد؛ چرا که کربوهیدرات مستقیماً در فعال کردن هورمون تیروئید نقش دارد.
رژیم کتوژنیک و یبوست و اسهال
عوارض جانبی رایج رژیم کتوژنیک شامل مشکلات گوارشی (GI) از جمله یبوست، اسهال، تهوع یا استفراغ است. از میان این مشکلات، اسهال بیشتر از سایر موارد اتفاق میافتد. علت این مشکلات این است که بدن در جذب محتوای چربی بالا از مواد غذایی که بخشی از این رژیم هستند، مشکل دارد.
رژیم کتوژنیک و سنگ صفرا
بسیاری از افراد برای کاهش وزن به رژیم کتوژنیک یا کم کربوهیدرات روی میآورند، اما در مورد سلامت کیسه صفرا و دستگاه گوارش، این رژیم معایبی نیز به همراه دارد. رژیم کتوژنیک میتواند از چند طریق بر کیسه صفرا تأثیر بگذارد.
در حالی که سنگ های صفراوی اغلب از کلسترول تشکیل شدهاند، منبع اصلی سنگهای صفراوی نوع کلسترولی، مصرف بیش از حد پروتئین است. هر چه پروتئین بیشتر باشد، پروتئینهای اضافی بیشتر به منبع احتقان در کبد تبدیل میشود و در نهایت منجر به بیماری کبد چرب و تشکیل سنگ کیسه صفرا میشود.
اکثر افراد مقادیر بیش از حد پروتئین مصرف میکنند و این ممکن است یکی از منابع اپیدمی حمله کیسه صفرا امروزی باشد. به ویژه به این دلیل که گوشتهای موجود در بازار در کشورهای توسعه یافته، مملو از هورمون هستند. به همین علت رژیم کتوژنیک میتواند برای بیماران مبتلا به مشکلات کیسه صفرا فواید زیادی به همراه داشته باشد.
رژیم کتوژنیک و افزایش کلسترول
نکته اصلی این است رژیم کتوژنیک به تنهایی در افزایش کلسترول که برخی افراد هنگام شروع رژیم گزارش میکنند، نقشی نخواهد داشت. اما اگر به دلیل رعایت رژیم کتوژنیک شروع به خوردن چربیهای اشباع بیشتر کنید، احتمالاً LDL بدن شما افزایش مییابد.
رژیم کتوژنیک و دیابت
اگر قند خون در افراد مبتلا به دیابت خیلی پایین بیاید، نگرانی وجود دارد. قند خون پایین به ویژه اگر بیمار از داروهای دیابت خاصی استفاده کند یا انسولین مصرف میکند، یک خطر جدی است. در صورتی که به دیابت مبتلا هستید، سطح قند خون خود را به طور منظم کنترل کنید و با پزشک خود صحبت کنید. یک رژیم غذایی درست در کنترل قند خون به شما کمک زیادی خواهد کرد.
رژیم کتوژنیک و سنگ کلیه
رژیم کتوژنیک منجر به ایجاد علائم سنگ کلیه می شود. به شکلی که سنگ کلیه یکی از عوارض جانبی بالقوه رژیم کتوژنیک است.
تحقیقات نشان داده در بین کودکانی که رژیم کتوژنیک را به عنوان درمان صرع دنبال میکردند، ۱۳ نفر از ۱۹۵ نفر دچار سنگ کلیه شدند.
رژیم کتوژنیک و بوی بد دهان
بوی بد دهان یکی از رایجترین عوارض رژیم کتوژنیک است. اگر متوجه بوی میوهای یا چیزی شبیه بوی لاک شدید از دهان خود شدهاید، علت بوی بد دهان این است که بدن در حال کتوزیس است. برای مبارزه با بوی بد دهان، سعی کنید دندانهایتان را مسواک بزنید، هیدراته بمانید، پروتئین بیشتری مصرف کنید یا زمان دهید تا بهبودی اتفاق افتد؛ چرا که این موضوع موقتی خواهد بود.
رژیم کتوژنیک و سو هاضمه
چربیها نیاز به زمان زیادی برای خروج از معده دارند و بنابراین افراد را مدت طولانی سیر نگه میدارند. تاخیر در تخلیه معده نیز ممکن است معده را همیشه پر کند و باعث ناراحتی شکمی و افزایش خطر برگشت و سوزش سر دل شود. گفته میشود که این عارضه رژیم کتوژنیک اغلب کوتاه مدت خواهند بود.
رژیم کتوژنیک و خارش پوست
یکی از عوارض رژیم کتوژنیک خارش پوست است. اینگونه بیان شده که پیروی از یک رژیم کتوژنیک گاهی اوقات میتواند باعث ایجاد بثورات پوستی قرمز و خارشدار شود که معمولا به آن راش کتو گفته میشود. اصطلاح پزشکی راش کتو، پروریگو پیگمانتوزا است.
رژیم کتوژنیک و گرفتگی عضلات
کم بودن مقدار آب و ذخیره گلیکوژن در عضلات، ممکن است در دوران رژیم کتوژنیک باعث گرفتگی و اسپاسم عضلانی شود. این موضوع میتواند به دلیل عدم تعادل الکترولیت و هیدراتاسیون باشد.
رژیم کتوژنیک و تپش قلب
یکی از عوارض رژیم کتویی تپش قلب است. اینگونه بیان شده که ارتباط احتمالی بین رژیم کتوژنیک و آریتمی قلبی وجود دارد. رژیم کتو زمانی که کربوهیدرات بسیار کم و مقدار زیادی چربی مصرف میکنید، میتواند منجر به اختلالات ریتم قلب در برخی افراد شود.
رژیم کتوژنیک و اختلال خواب
دلیل بی خوابی، وجود مقدار کم کربوهیدرات یا حتی عدم دریافت آن در رژیم کتوژنیک است. در نتیجه، L-تریپتوفان کم است که مانع از تولید سروتونین و ملاتونین میشود.
برای برخی افراد، بیخوابی کتو ممکن است تنها چند روز طول بکشد، در حالی که برخی دیگر ممکن است تا چهار هفته آن را تجربه کنند.
رژیم کتوژنیک و تکرر ادرار
کتو یک ادرارآور طبیعی است. با شروع رژیم کتوژنیک، بدن به جای استفاده از قند به عنوان منبع انرژی، از چربیها استفاده میکند. در فرآیند تجزیه چربی، کتونهایی تولید میشود که توسط بدن از طریق تکرر و افزایش ادرار دفع میشود. به همین دلیل با شروع این رژیم احساس تکرر ادرار خواهید داشت و این مورد یکی از عوارض این رژیم است.
رژیم کتوژنیک و مشکلات استخوانی
رژیم کتو سرشار از چربیهای اشباع شده است. نوع چربی که میخورید مهم است. یکی از انواع اسیدهای چرب که در گوشت قرمز یافت میشود، سیتوکینها و لکوترینها را تقویت میکند که باعث آسیب و التهاب بیشتر در بدن میشود.
رژیم کتوژنیک و کاهش عملکرد فیزیکی
رژیمهای کم کربوهیدرات و پرچرب ممکن است به ورزشکاران استقامتی کمک کند تا عملکرد بهتری داشته باشند، اما ورزشکاران تیمی و سرعتی ممکن است شاهد کاهش عملکرد خود باشند.
رژیم کتوژنیک فقط برای کاهش وزن نیست. بسیاری از ورزشکاران استقامتی نیز برای تقویت عملکرد خود به این رژیم بسیار کم کربوهیدرات و پرچرب روی میآورند. اما تحقیقات جدید نشان میدهند ورزشکارانی که در ورزشهایی با شدت بالا و کوتاه مدت شرکت میکنند، ممکن است در حین رژیم کتوژنیک افت عملکردی داشته باشند.
محققان دانشگاه سنت لوئیس عملکرد ورزش بی هوازی ۱۶ مرد و زن را که از یک رژیم کتوژنیک کم کربوهیدرات یا رژیم پر کربوهیدرات به مدت چهار روز پیروی میکردند، آزمایش کردند. نتیجه این تحقیقات به این شکل بود که افرادی که از رژیم کتوژنیک در طول تمرینات بی هوازی استفاده میکردند، نسبت به افرادی که کربوهیدرات بیشتری مصرف میکردند عملکرد ضعیفتری دارند.
رژیم کتوژنیک و تنبلی تخمدان
تحقیقات نشان داده که رژیم کتوژنیک بسیار کم کالری ممکن است به بهبود اختلال متابولیک و تخمک گذاری در زنان مبتلا به تنبلی کمک می کند.
رژیم کتوژنیک و کبد چرب
رژیم کتوژنیک نه تنها کاهش وزن و بهبود سطح انسولین را برای مبارزه با کبد چرب ارائه میدهد. این رژیم غذایی همچنین لیپوژنز را کاهش میدهد. لیپوژنز فرآیند تبدیل کربوهیدراتها به اسیدهای چرب و در نتیجه تبدیل آنها به چربی است.
به صورت کلی این رژیم برای بیماران مبتلا به کبد چرب چندان مسئله ساز نبوده و حتی در برخی موارد منجر به کاهش علائم کبد چرب در بیماران شده است. رژیم کتوژنیک در کبد چرب منجر به کاهش علائم بیماری در بیماران خواهد شد. در برخی موارد رژیم کتوژنیک در افراد مبتلا به کبد چرب منجر به کاهش علائم بیماری در بیماران خواهد شد.
خطرات طولانی مدت رژیم کتوزنیک
بر اساس هرم غذایی رژیم کتوژنیک در این رژیم مصرف چربی بالا میرود. از جمله خطرات رژیم کتوژنیک در طولانی مدت میتوان به کاهش فشار خون، سنگ کلیه، یبوست، کمبود مواد مغذی و افزایش خطر بیماری قلبی اشاره کرد.
رژیم کتوژنیک برای چه افرادی ضرر دارد؟
رژیم کتوژنیک برای آن دسته از افرادی که به هرگونه بیماری مربوط به پانکراس، کبد، تیروئید یا کیسه صفرا مبتلا هستند خطراتی به همراه دارد. همچنین افرادی که بیماریهای مزمنی از جمله دیابت، فشار خون بالا یا سندرم متابولیک دارند نیز باید از رژیم کتوژنیک خودداری کنند.
خطرات رژیم کتوژنیک برای زنان شیرده و باردار
رژیمهای کم کربوهیدرات باعث میشوند بدن مادر شیرده کتونهایی را ترشح کند که خطراتی را برای نوزاد به همراه خواهد داشت. کتونها مواد شیمیایی هستند که زمانی ساخته می شوند که بدن انسولین کافی در جریان خون نداشته باشد. زمانی که کتونها به سرعت در جریان خون تجمع میکنند، بیماریهای جدی و حتی کما ایجاد میشود.
هنگامی که کودک از شیر گرفته شد، در صورت تمایل مادر میتواند به رژیم برگردد. شیردهی هنگام رژیم کتوژنیک خطر ابتلا به یک بیماری جدی به نام کتواسیدوز را افزایش میدهد. اگر قصد دارید کتو را در حین شیردهی شروع کنید، باید با پزشک خود مشورت کنید.
چگونه از عوارض رژیم کتوژنیک جلوگیری کنیم؟
حالت تهوع، یبوست، سردرد، خستگی و میل به قند در برخی از افرادی که در دوران پیروی از رژیم کتو هستند، شایع است. هیدراته ماندن، استراحت کافی و اطمینان از مصرف مقادیر مناسب چربی و کربوهیدرات راههایی برای کاهش عوارض رژیم کتو هستند. برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است.
منبع: دکترتو