در روانشناسی و روان‌پزشکی، انواع مختلف مادران و رفتارهای مادرانه به روش‌های مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی‌ها به نوع ارتباط، شیوه تربیتی ، و الگوهای رفتاری که مادران در پرورش فرزند خود به کار می‌برند، بستگی دارد.
به گزارش خط سلامت در ادامه، به توضیح بیشتر این مدل‌ها پرداخته می‌شود و می‌توانیم نقش هر کدام را در رشد و تکامل فرزند بررسی کنیم.
6 نوع رفتار مادرانه متفاوت
مادر دلسوز (بازیگر مادرانه)
این نوع مادران ویژگی‌های مراقبتی و حساسیت بالایی به نیازهای عاطفی فرزند خود دارند. آنها بیشتر بر روی تامین راحتی، امنیت و آسایش فرزند خود تمرکز می‌کنند.
ویژگی‌ها:
پاسخگویی سریع به نیازهای عاطفی و جسمی فرزند.
مراقبت‌های بیش از حد، که ممکن است فرزند را از نظر عاطفی ایمن اما از نظر روانی وابسته کند.
ممکن است در برابر مشکلات بیرونی (مانند شکست یا ناراحتی‌های اجتماعی) واکنش‌های محافظتی نشان دهند.
تأثیرات بر فرزند: فرزندانی که در چنین محیطی رشد می‌کنند ممکن است احساس امنیت عاطفی زیادی داشته باشند، اما در عین حال ممکن است در مواجهه با چالش‌ها و مشکلات زندگی کم‌تر انعطاف‌پذیر یا مقاوم باشند.
مادر مقتدر (رهبری محکم و حمایتی)
این مادران در تربیت فرزند خود به طور مؤثری ترکیبی از اقتدار و حمایت را پیاده‌سازی می‌کنند. آنها قوانینی برای رفتار فرزند خود دارند، اما در عین حال احساسات و نیازهای فرزند خود را نیز در نظر می‌گیرند.
ویژگی‌ها:
برقرار کردن مرزهای معقول و شفاف برای فرزند.
دادن آزادی و استقلال به فرزند، اما در عین حال راهنمایی و حمایت‌های لازم را برای مواجهه با مشکلات فراهم می‌کنند.
ارتقاء اعتماد به نفس و خودمختاری فرزند از طریق تشویق و حمایت.
تأثیرات بر فرزند: این نوع تربیت باعث می‌شود فرزندان احساس ارزشمندی و اعتماد به نفس بالاتری داشته باشند. آنها مهارت‌های اجتماعی بهتری کسب می‌کنند و می‌توانند تصمیمات خود را با دقت بیشتری اتخاذ کنند.
مادر مستبد (کنترل‌کننده و سخت‌گیر)
مادران مستبد بیشتر بر کنترل رفتار فرزند تمرکز می‌کنند و معمولاً انتظار دارند که فرزند بدون پرسش از دستورات آنها پیروی کند. این نوع مادران به طور معمول در رفتارهای فرزند خود بسیار دخالت می‌کنند و مرزهای واضحی از نظر رفتار و نظارت دارند.
ویژگی‌ها:
توقعات بالا از فرزند برای رفتار مطابق با استانداردهای مادر.
تنبیه‌های سخت و پرهیز از گفتگو و تعامل عاطفی.
ترجیح کنترل و سلطه به جای گفت‌وگو و انعطاف.
تأثیرات بر فرزند: فرزندانی که تحت تربیت این نوع مادران قرار می‌گیرند ممکن است دچار مشکلاتی از قبیل اضطراب، خودباوری پایین و مشکلات در تعاملات اجتماعی شوند. آنها معمولاً به سختی استقلال می‌گیرند و ممکن است تمایل داشته باشند که همه چیز را تحت کنترل داشته باشند.
مادر غافل یا بی‌تفاوت (بی‌توجه و کم‌دقت)
این نوع مادران به طور معمول توجه زیادی به فرزند خود ندارند و اغلب در مورد نیازهای عاطفی یا جسمی فرزند خود بی‌توجه یا بی‌دقت هستند. ممکن است برای انجام وظایف روزانه فرزند خود حضور داشته باشند، اما در واقع از لحاظ عاطفی یا ذهنی درگیر نیستند.
ویژگی‌ها:
عدم توجه به نیازهای عاطفی و جسمی فرزند.
گاهی اوقات مادر به طور فیزیکی حاضر است، اما از نظر عاطفی غایب است.
فقدان برقراری ارتباط و نزدیکی عاطفی.
تأثیرات بر فرزند: فرزندانی که تحت این نوع تربیت قرار می‌گیرند ممکن است دچار احساس بی‌ارزشی و عدم امنیت شوند. آنها ممکن است در روابط خود با دیگران دچار مشکلاتی چون وابستگی زیاد یا عدم اعتماد به نفس شوند.
مادر آشفته یا ناامید (مضطرب و گاهی بی‌ثبات)
این مادران معمولاً خود دچار مشکلات روانی یا اضطراب‌های زیادی هستند و به همین دلیل ممکن است نتوانند به طور مستمر و بهینه نیازهای عاطفی فرزند خود را برآورده کنند.
ویژگی‌ها:
ناپایداری عاطفی و رفتاری.
ممکن است ناتوان در تصمیم‌گیری و برقراری ثبات در رابطه با فرزند خود باشند.
رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی و گاهی تضادهای درونی در برخورد با فرزند.
تأثیرات بر فرزند: فرزندانی که تحت تربیت این مادران قرار دارند ممکن است احساس عدم امنیت و بی‌ثباتی داشته باشند. آنها ممکن است مشکلات جدی روانی یا اجتماعی پیدا کنند، زیرا مدل‌های ارتباطی ناسالم را در دوران کودکی آموخته‌اند.
مادر ایمن و متعادل (رابطه سالم و حمایتگر)
این نوع مادران توانسته‌اند بین نیازهای عاطفی و تربیتی فرزند خود تعادل ایجاد کنند. آنها به فرزند خود آزادی و استقلال می‌دهند، اما همچنان همیشه در کنار او هستند و حمایتی مستمر را فراهم می‌کنند.
ویژگی‌ها:
توازن بین حمایت و استقلال.
تشویق به تصمیم‌گیری و مسئولیت‌پذیری در کنار هدایت و راهنمایی.
درک و احترام به نیازهای عاطفی فرزند.
تأثیرات بر فرزند: فرزندانی که تحت چنین تربیتی قرار می‌گیرند معمولاً از اعتماد به نفس بالا برخوردار هستند، مهارت‌های اجتماعی خوبی دارند و به خوبی می‌توانند با مشکلات زندگی کنار بیایند. آنها توانایی‌های لازم برای سازگاری با محیط‌های مختلف و برخورد با چالش‌ها را به دست می‌آورند.
جمع‌بندی
در کل، هر مادر با توجه به ویژگی‌های شخصیتی، تجربه‌های گذشته و شرایط محیطی خود، می‌تواند رفتارهای متفاوتی در برابر فرزند خود داشته باشد. هیچ کدام از این مدل‌ها به طور کامل مثبت یا منفی نیستند، بلکه بسته به شرایط خاص و نیازهای فرزند، تأثیرات مختلفی می‌توانند داشته باشند. بهترین رویکرد تربیتی معمولاً ترکیبی از ویژگی‌های مثبت از هر یک از این مدل‌ها است که با درک و حمایت از فرزند، همزمان به تقویت استقلال و مسئولیت‌پذیری او کمک می‌کند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
