اختلال انفجاری متناوب (IED) میتواند تأثیرات منفی بر روابط شخصی ، شغلی و سلامت روان فرد داشته باشد. اختلال انفجاری متناوب بهطور معمول با رفتارهای پرخاشگرانه و واکنشهای غیرقابل کنترل همراه است که شامل عصبانیت مفرط، پرخاشگری فیزیکی یا کلامی، و مشکلات در آرام شدن بعد از عصبانیت میشود.
به گزارش خط سلامت عواملی مانند ژنتیک، شیمی مغز و تجربیات آسیبزا در کودکی میتوانند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند.
علائم هشدار دهنده اختلال انفجاری متناوب
تحریکپذیری: فرد ممکن است به مسائل کوچک واکنشهای تند نشان دهد که این میتواند در روابط فردی تنش ایجاد کند.
پرخاشگری فیزیکی: مانند ضربه زدن یا درگیری فیزیکی که خطرات جدی برای فرد و اطرافیان به همراه دارد.
مشکل در آرام شدن بعد از عصبانیت: برخی افراد پس از عصبانیت قادر به بازگشت به حالت عادی نیستند و دچار استرس و رنجش طولانی مدت میشوند.
طغیان کلامی: فریاد زدن و استفاده از زبان تحقیرآمیز که میتواند به روابط آسیب بزند.
کینهورزی و انتقامجویی: ناتوانی در فراموش کردن یا بخشش که باعث میشود فرد احساسات منفی را در خود نگه دارد.
این اختلال تأثیرات منفی زیادی بر روابط شخصی دارد، بهویژه در روابط خانوادگی و زوجی. افرادی که دچار این اختلال هستند ممکن است باعث ایجاد اضطراب، استرس و حتی افسردگی در اطرافیان خود شوند. بنابراین درمان مناسب و کمک حرفهای، شامل مشاوره و دارودرمانی، میتواند در مدیریت خشم و بهبود کیفیت زندگی فرد موثر باشد.
تفاوت بین اختلال انفجاری متناوب و اختلال دوقطبی:
اختلال دوقطبی نیز شامل تغییرات شدید خلقی است، اما تفاوت اصلی آن با IED در این است که خشم در اختلال دوقطبی معمولاً بهدنبال نوسانات خلقی (شیدایی یا افسردگی) رخ میدهد، در حالی که در IED این خشم بهطور ناگهانی و بدون پیشبینی و معمولاً نادرست در موقعیتهای مختلف بروز میکند.
چه کسانی بیشتر در معرض اختلال انفجاری متناوب (IED) هستند؟
اختلال انفجاری متناوب (IED) یک اختلال روانی است که معمولاً با حملات خشم شدید و بیدلیل همراه است. برخی افراد به دلایل مختلف بیشتر در معرض این اختلال قرار دارند. در ادامه، عواملی که احتمال ابتلا به اختلال انفجاری متناوب را افزایش میدهند، آورده شده است:
جنسیت و سن: مردان بیشتر از زنان به اختلال انفجاری متناوب مبتلا میشوند. این اختلال معمولاً در سنین نوجوانی یا اوایل جوانی شروع میشود و در مردان به دلیل تفاوتهای زیستی و اجتماعی ممکن است بیشتر دیده شود.
سابقه خانوادگی اختلالات روانی: افرادی که در خانوادهشان سابقه اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب، یا اختلالات شخصیتی وجود دارد، بیشتر در معرض ابتلا به IED هستند. ژنتیک میتواند نقشی مهم در بروز این اختلال ایفا کند.
تجربیات کودکی و سوءاستفادههای عاطفی یا جسمی: کودکانی که در معرض سوءاستفادههای عاطفی، جسمی یا جنسی قرار میگیرند، یا با مشکلات خانوادهای مانند طلاق یا اختلالات خانوادگی روبهرو هستند، احتمال بیشتری برای ابتلا به IED دارند. این تجربیات میتوانند موجب اختلال در تنظیم احساسات و واکنشهای خشم در آینده شوند.
مشکلات روانشناختی همزمان: افرادی که به سایر اختلالات روانشناختی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات شخصیتی مرزی یا اختلال نقص توجه/بیشفعالی (ADHD) مبتلا هستند، ممکن است در معرض خطر بالاتری برای IED قرار بگیرند. این اختلالات میتوانند به شدت احساسات را تحت تأثیر قرار داده و منجر به حملات خشم شوند.
الگوهای رفتاری آموختهشده: کسانی که در محیطهای اجتماعی با رفتارهای خشمآلود یا پرخاشگرانه بزرگ شدهاند، احتمال بیشتری دارد که در بزرگسالی به IED مبتلا شوند. این افراد ممکن است یاد گرفته باشند که در موقعیتهای تنشزا، به جای کنترل احساسات، بهطور غیرمنطقی واکنش نشان دهند.
نقص در تنظیم هیجانی: افراد با مشکلات در تنظیم هیجانی یا کنترل احساسات خود ممکن است بیشتر در معرض اختلال انفجاری متناوب باشند. این افراد ممکن است توانایی کمتری در مدیریت استرس، خشم یا ناامیدی داشته باشند و بهطور ناگهانی و غیرقابل کنترل واکنشهای خشمآمیز از خود نشان دهند.
شناخت این عوامل خطر میتواند به تشخیص زودهنگام و مداخلات درمانی مؤثر کمک کند تا افراد در معرض خطر بتوانند درمان مناسب را دریافت کنند و از بروز مشکلات جدیتری جلوگیری شود.
روشهای مقابله با اختلال انفجاری متناوب (IED)
درمان شناختی-رفتاری (CBT): درمان شناختی-رفتاری یکی از مؤثرترین روشهای درمانی برای اختلال انفجاری متناوب (IED) است. در این روش، فرد یاد میگیرد که افکار و الگوهای رفتاری منفی خود را شناسایی و تغییر دهد. CBT به افراد کمک میکند تا واکنشهای خشمآمیز خود را کنترل کرده و به جای آنها واکنشهای سازنده و آرامتر را جایگزین کنند.
دارو درمانی: برخی داروها میتوانند در کنترل علائم اختلال انفجاری متناوب مفید باشند. داروهای ضدافسردگی، ضداضطراب و تثبیتکنندههای خلق میتوانند به کاهش حملات خشم و بهبود تنظیم هیجانی کمک کنند. این داروها معمولاً در کنار درمانهای روانشناختی تجویز میشوند و باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.
آموزش مهارتهای مدیریت خشم: آموزش مهارتهای مدیریت خشم برای کسانی که از IED رنج میبرند، بسیار حیاتی است. این مهارتها شامل تکنیکهایی مانند تنفس عمیق، تجسم مثبت، و تکنیکهای آرامسازی است که به فرد کمک میکند تا در موقعیتهای استرسزا به جای واکنشهای پرخاشگرانه، خود را آرام کند و واکنشهای مثبتتری نشان دهد.
دریافت حمایت اجتماعی: داشتن یک شبکه حمایتی از خانواده، دوستان یا گروههای درمانی میتواند در فرآیند درمان اختلال انفجاری متناوب بسیار مؤثر باشد. افراد مبتلا به IED با به اشتراک گذاشتن تجربیات خود و دریافت پشتیبانی از دیگران میتوانند احساس کنند که تنها نیستند و از تجربههای دیگران بهرهمند شوند.
مراقبت از سلامت جسمی و روانی: توجه به سلامت جسمی و روانی میتواند به کاهش علائم IED کمک کند. ورزش منظم، خواب کافی، رژیم غذایی سالم و کاهش استرس از طریق تکنیکهای آرامسازی مانند یوگا و مدیتیشن، همگی به تنظیم حالتهای هیجانی و پیشگیری از حملات خشم کمک میکنند.
این روشها میتوانند به افراد مبتلا به اختلال انفجاری متناوب کمک کنند تا زندگی روزمره خود را بهتر مدیریت کرده و حملات خشم را بهطور مؤثری کنترل کنند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است