اسکیزوفرنی که پس از 40 سالگی آغاز می‌شود، به عنوان «اسکیزوفرنی دیررس» شناخته می‌شود. در مواردی که علائم پس از 60 سالگی ظاهر شوند، ممکن است به آن «سایکوز شبه اسکیزوفرنی با شروع بسیار دیررس» گفته شود.
به گزارش خط سلامت اسکیزوفرنی به طور کلی به دو نوع علائم تقسیم می‌شود: علائم مثبت که شامل توهمات (مانند شنیدن یا دیدن چیزهایی که وجود ندارند) و هذیان‌ها (باورهای نادرست) هستند، و علائم منفی که شامل کاهش انگیزه ، از دست دادن علاقه به فعالیت‌های اجتماعی و احساس عدم لذت می‌شود.
مروری بر اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی یک اختلال روانی جدی است که می‌تواند تأثیرات زیادی بر افکار، احساسات و رفتار افراد بگذارد. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است در تشخیص اینکه چه چیزی واقعی است و چه چیزی غیرواقعی، مشکل داشته باشند. این حالت معمولاً به‌عنوان "روان‌پریشی" شناخته می‌شود، یعنی فرد از واقعیت جدا می‌شود.
دانشمندان هنوز در تلاشند تا بفهمند چه عواملی دقیقاً باعث ایجاد اسکیزوفرنی می‌شوند. تاکنون، چندین عامل خطر شناسایی شده‌اند، از جمله:
داشتن یکی از بستگان مبتلا به اسکیزوفرنی
متولد شدن با وزن کم
تولد در فصل زمستان
زندگی در مناطق شهری
علائم اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی معمولاً با دو دسته از علائم قابل شناسایی است: علائم مثبت و علائم منفی.
علائم مثبت:
توهمات (مانند شنیدن یا دیدن چیزهایی که وجود ندارند)
هذیان‌ها (باورهای غلط که تغییر نمی‌کنند)
اختلال در گفتار و رفتار
علائم منفی:
از دست دادن انگیزه برای انجام کارهای روزانه
ناتوانی در احساس لذت از فعالیت‌ها
کاهش علاقه به تعامل اجتماعی
عدم ابراز احساسات
اسکیزوفرنی با شروع دیررس
اگرچه معمولاً اسکیزوفرنی در اوایل بزرگسالی بروز می‌کند، اما ممکن است در سنین بالاتر نیز دیده شود.
اسکیزوفرنی با شروع دوران کودکی
اسکیزوفرنی که قبل از 13 سالگی شروع می‌شود، بسیار نادر است و تنها در کمتر از 0.04 درصد از موارد مشاهده می‌شود. این نوع اسکیزوفرنی به‌عنوان "اسکیزوفرنی شروع دوران کودکی" شناخته می‌شود.
اسکیزوفرنی زودرس
اسکیزوفرنی که قبل از 18 سالگی رخ می‌دهد، ممکن است شبیه اسکیزوفرنی معمولی باشد، اما در نوجوانان ممکن است علائم هشداردهنده‌ای مانند مشکلات تحصیلی، رفتارهای غیرعادی و انزوای اجتماعی دیده شود.
اسکیزوفرنی دیررس
اسکیزوفرنی که پس از 40 سالگی بروز می‌کند، حدود 20 درصد از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی را شامل می‌شود. این نوع اسکیزوفرنی بیشتر در زنان مشاهده می‌شود و ممکن است به‌دلیل کاهش تولید استروژن در زنان مسن‌تر باشد.
اسکیزوفرنی با شروع پس از 60 سالگی
در سنین بالاتر، برخی افراد ممکن است علائم روان‌پریشی را تجربه کنند. این علائم ممکن است ناشی از اختلالات دیگری مانند زوال عقل باشد که می‌تواند علائمی مشابه اسکیزوفرنی ایجاد کند.
تأثیر سن شروع بر چشم‌انداز بیماران
بررسی‌ها نشان داده‌اند که شروع دیرتر اسکیزوفرنی معمولاً با نتایج بهتری همراه است. افرادی که اسکیزوفرنی در سنین بالاتر شروع می‌کنند، معمولاً با مشکلات کمتری مواجه می‌شوند و در تعاملات اجتماعی و عملکرد کاری خود بهتر عمل می‌کنند.
درمان اسکیزوفرنی دیررس
درمان اسکیزوفرنی، چه به‌صورت معمولی، زودرس یا دیررس، ممکن است به چالش‌هایی منجر شود. با این حال، درمان‌های مختلف می‌توانند به مدیریت علائم کمک کنند و عملکرد روزانه افراد را بهبود بخشند.
درمان‌های دارویی
داروها معمولاً اولین گزینه درمانی برای اسکیزوفرنی هستند. داروهای ضد روان‌پریشی می‌توانند به کاهش علائم توهمات و هذیان‌ها کمک کنند. همچنین، داروهای ضد افسردگی و تثبیت‌کننده‌های خلق می‌توانند برای مدیریت علائم منفی مفید باشند.
درمان‌های روان‌شناختی و اجتماعی
مشاوره و درمان‌های روان‌شناختی می‌توانند به افراد کمک کنند تا استراتژی‌های مقابله سالم را بیاموزند و علائم خود را مدیریت کنند. همچنین، حمایت‌های اجتماعی مانند گروه‌های حمایتی و برنامه‌های آموزش مهارت‌های اجتماعی می‌توانند برای بهبود کیفیت زندگی افراد مفید باشند.
نتیجه‌گیری
اسکیزوفرنی یک اختلال پیچیده است که می‌تواند در هر سنی شروع شود، از جمله در سنین بالاتر از 40 سال. اگرچه درمان اسکیزوفرنی ممکن است چالش‌برانگیز باشد، با درمان مناسب و حمایت‌های اجتماعی، بسیاری از افراد می‌توانند زندگی خوبی داشته باشند و علائم خود را مدیریت کنند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
