مکانیسم‌های دفاعی به افراد اجازه می‌دهند تا از احساسات و افکار ناراحت‌کننده دوری کنند و به نوعی از آسیب‌های روحی و روانی جلوگیری کنند. این مکانیسم‌ها به طور ناخودآگاه و در واکنش به موقعیت‌های استرس‌زا ایجاد می‌شوند و ممکن است به صورت رفتارهایی مانند انکار، جابه‌جایی یا اجتناب از احساسات دردناک ظاهر شوند.
به گزارش خط سلامت در این مقاله، به بررسی مهم‌ترین انواع مکانیسم‌های دفاعی و تأثیر آنها بر سلامت روان و روابط افراد خواهیم پرداخت.
انواع مکانیسم‌های دفاعی
افراد از مکانیسم‌های دفاعی مختلفی برای مقابله با افکار و احساسات ناخوشایند استفاده می‌کنند. برخی از رایج‌ترین انواع این مکانیسم‌ها عبارتند از:
اجتناب: دوری از افراد، مکان‌ها یا موقعیت‌هایی که باعث ایجاد احساسات ناراحت‌کننده می‌شوند.
جبران : تمرکز بر موفقیت در یک زمینه برای جبران نواقص در زمینه‌های دیگر.
انکار : نادیده گرفتن واقعیت‌های ناراحت‌کننده و تلاش برای ایجاد توضیحات اشتباه.
جابه‌جایی: انتقال احساسات از یک موقعیت به موقعیت دیگر، مثل منتقل کردن خشم از محل کار به خانواده.
طنز: استفاده از شوخی برای کاهش تأثیر احساسات منفی.
دلایل استفاده از مکانیسم‌های دفاعی
زیگموند فروید اولین کسی بود که مفهوم مکانیسم‌های دفاعی را معرفی کرد. این مکانیسم‌ها به افراد کمک می‌کنند تا با عوامل استرس‌زا، تعارضات داخلی، تروما و موقعیت‌های دشوار روبه‌رو شوند. برخی از این مکانیسم‌ها می‌توانند به افراد کمک کنند تا با موقعیت‌های فشارزا سازگاری پیدا کنند و انعطاف‌پذیرتر شوند. در حالی که برخی دیگر ممکن است باعث خودفریبی یا اجتناب از مواجهه با واقعیت‌های تلخ شوند.
مزایا و معایب مکانیسم‌های دفاعی
مکانیسم‌های دفاعی می‌توانند مزایای زیادی از جمله کاهش استرس و محافظت در برابر احساسات ناخوشایند داشته باشند. با این حال، اگر این مکانیسم‌ها باعث دوری از واقعیت شوند یا به افراد اجازه ندهند با احساسات خود روبه‌رو شوند، ممکن است مضر باشند. به عنوان مثال، تصعید می‌تواند مفید باشد اگر فرد به جای پنهان کردن احساسات، آنها را به فعالیت‌های مثبت مانند ورزش تبدیل کند، در حالی که جابه‌جایی می‌تواند روابط شخصی را مختل کند.
تشخیص مکانیسم‌های دفاعی
مکانیسم‌های دفاعی اغلب ناخودآگاه هستند، بنابراین ممکن است افراد از استفاده از آنها آگاه نباشند. آگاهی از نشانه‌های این مکانیسم‌ها می‌تواند به فرد کمک کند تا رفتارهای خاص خود را شناسایی کرده و روش‌های جایگزینی برای پردازش افکار و احساسات دشوار پیدا کند.
مکانیسم های دفاعی در افراد مبتلا به بیماری روانی
مکانیسم‌های دفاعی نقش مهمی در حفاظت از روان انسان دارند و می‌توانند در مواجهه با استرس و احساسات ناخوشایند مفید واقع شوند. با این حال، در افرادی که به اختلالات روانی مختلف مبتلا هستند، این مکانیسم‌ها به شیوه‌های متفاوتی عمل می‌کنند. به‌طور خاص، افراد دوقطبی، مرزی، افسرده و دارای اختلالات شخصیتی ممکن است به شیوه‌های پیچیده‌ای از مکانیسم‌های دفاعی استفاده کنند که درک آنها می‌تواند به درمان و بهبود سلامت روان کمک کند.
جدول مکانیسم‌های دفاعی در اختلالات روانی
اختلال روانی مکانیسم‌های دفاعی رایج توضیحات
| دوقطبی | انکار، جابه‌جایی، تصعید | افراد دوقطبی ممکن است در دوره‌های افسردگی از انکار برای نادیده گرفتن وضعیت خود استفاده کنند و در دوره‌های شیدایی از تصعید (تبدیل انرژی‌های منفی به فعالیت‌های خلاقانه) بهره ببرند. |
| مرزی | اجتناب، تقسیم‌بندی، فرافکنی | افراد با اختلال شخصیت مرزی ممکن است دچار اجتناب از احساسات دردناک و تقسیم‌بندی (تقسیم افراد به "همه خوب" یا "همه بد") شوند تا از آسیب‌های عاطفی جلوگیری کنند. |
| افسردگی | انکار، جبران، خودانتقادی | افراد افسرده ممکن است از انکار برای نادیده گرفتن احساسات منفی خود استفاده کنند و در عین حال تلاش کنند تا با جبران در برخی زمینه‌ها، احساسات ناتوانی را پنهان کنند. |
| اختلال شخصیت | فرافکنی، انکار، جابه‌جایی | افراد دارای اختلال شخصیت معمولاً از فرافکنی برای نسبت دادن ویژگی‌های منفی خود به دیگران یا از جابه‌جایی برای رها شدن از فشارهای درونی استفاده می‌کنند. |
این مکانیسم‌ها در افراد مبتلا به اختلالات روانی می‌توانند به صورت ناخودآگاه موجب واکنش‌های شدید و ناسالم شوند. شناخت این مکانیسم‌ها می‌تواند به درمان بهتر و بهبود وضعیت روانی این افراد کمک کند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
