آلزایمر بیشتر در افراد بالای ۶۵ سال دیده میشود، اما ممکن است در افراد جوانتر نیز رخ دهد. به طور کلی، هرچه سن بالاتر میرود، احتمال ابتلا به آلزایمر نیز افزایش مییابد.
به گزارش خط سلامت در ادامه به بررسی علائم، روشهای تشخیص، شیوههای درمان و سن ابتلا به این بیماری میپردازیم:
علائم آلزایمر
از دست دادن حافظه: فراموشی اتفاقات اخیر و ناتوانی در یادآوری اطلاعات.
اختلال در برنامهریزی و انجام وظایف روزمره: ناتوانی در مدیریت کارها و برنامهریزی.
گم شدن در مکانهای آشنا: عدم توانایی در تشخیص مکانهای آشنا و مسیرهای روزمره.
مشکلات در گفتار و نوشتار: دشواری در یافتن کلمات مناسب و نوشتن جملات منطقی.
تغییرات در رفتار و شخصیت: بروز رفتارهای نامناسب و تغییرات شدید در شخصیت.
تشخیص آلزایمر
آزمایشهای عصبی-روانی: ارزیابی عملکرد شناختی و حافظه.
آزمایشهای تصویربرداری: MRI و CT اسکن برای مشاهده تغییرات در ساختار مغز.
آزمایش خون و مایع نخاعی: بررسی نشانههای بیولوژیکی مرتبط با آلزایمر.
ارزیابی پزشکی جامع: بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایشهای دیگر برای رد کردن سایر علل احتمالی.
شیوههای درمان
داروهای ضد آلزایمر: داروهایی مانند دونپزیل (Donepezil)، ریواستیگمین (Rivastigmine) و ممانتین (Memantine) که میتوانند علائم را کاهش دهند.
درمانهای غیردارویی: فعالیتهای شناختی و فیزیکی، مشاوره و حمایت روانی.
مراقبتهای پشتیبانی: کمک به مدیریت زندگی روزمره و ایجاد محیطی امن و حمایتی.
مدیریت علایم آلزایمر
سبک زندگی سالم: تغذیه مناسب، ورزش منظم و فعالیتهای ذهنی.
حمایت از خانواده و مراقبان: آموزش و پشتیبانی برای مراقبان و خانوادهها.
پیشگیری: کنترل فشار خون، کاهش استرس، ترک سیگار و مصرف کمتر الکل.
تفاوت های جنسیتی در ابتلا به آلزایمر
آلزایمر در هر دو جنسیت دیده میشود، اما برخی مطالعات نشان میدهند که این بیماری در زنان بیشتر از مردان رخ میدهد. علت دقیق این تفاوت هنوز کاملاً روشن نیست، اما چند عامل ممکن است نقش داشته باشند:
طول عمر بیشتر زنان: زنان به طور متوسط عمر طولانیتری نسبت به مردان دارند، و از آنجایی که سن یکی از مهمترین عوامل خطر برای آلزایمر است، تعداد بیشتری از زنان در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار میگیرند.
تغییرات هورمونی: کاهش سطح استروژن پس از یائسگی ممکن است یکی از عوامل مؤثر در افزایش خطر ابتلا به آلزایمر در زنان باشد. استروژن نقش حفاظتی در برابر برخی از فرایندهای مخرب در مغز دارد.
تفاوتهای ژنتیکی: برخی تحقیقات نشان دادهاند که زنان ممکن است بیشتر از مردان حامل ژنهای خاصی باشند که خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش میدهند.
تفاوتهای زیستی و سبک زندگی: تفاوتهای زیستی و سبک زندگی نیز ممکن است نقش داشته باشند، اگرچه نیاز به تحقیقات بیشتر برای تأیید این فرضیهها وجود دارد.
بنابراین، در حالی که آلزایمر میتواند هر دو جنسیت را تحت تأثیر قرار دهد، زنان به دلایل مختلف ممکن است بیشتر در معرض خطر باشند.
ژنتیک چقدر در ابتلا به آلزایمر نقش دارد؟
آلزایمر با عوامل ژنتیکی نیز مرتبط است و دو نوع ژنتیک اصلی در ابتلا به این بیماری نقش دارند:
آلزایمر ارثی (Familial Alzheimer's Disease)
این نوع بسیار نادر است و معمولاً در سنین پایینتر (زیر 65 سال) رخ میدهد.
ژنهای مرتبط با این نوع شامل APP (آمیلوئید پیشساز پروتئین)، PSEN1 (پرسنلین 1) و PSEN2 (پرسنلین 2) هستند.
اگر یکی از این ژنها را به ارث ببرید، احتمال ابتلا به آلزایمر بسیار بالا است و تقریباً تضمینی است.
آلزایمر غیر ارثی (Sporadic Alzheimer's Disease)
این نوع شایعتر است و بیشتر در افراد بالای 65 سال رخ میدهد.
ژن APOE (اپولیپوپروتئین E) مهمترین ژن شناختهشده برای این نوع آلزایمر است. از این ژن سه نوع اصلی وجود دارد: APOE ε2، APOE ε3 و APOE ε4. افراد با یک یا دو نسخه از APOE ε4 بیشتر در معرض خطر ابتلا به آلزایمر هستند.
با این حال، داشتن ژن APOE ε4 به این معنی نیست که قطعاً به آلزایمر مبتلا خواهید شد، بلکه تنها ریسک ابتلا را افزایش میدهد.
تأثیر ژنتیک
تأثیر مستقیم: در موارد نادر، جهشهای ژنتیکی مشخص به صورت مستقیم باعث بروز آلزایمر میشوند.
تأثیر غیرمستقیم: در بیشتر موارد، ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی، سبک زندگی و عوامل دیگر خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش میدهد.
تشخیص آلزایمر؛ آزمایشهای ژنتیکی
آزمایشهای ژنتیکی میتوانند اطلاعاتی درباره خطر ابتلا به آلزایمر ارائه دهند، اما نتایج این آزمایشها همیشه قطعی نیستند و باید با دقت تفسیر شوند.
مشاوره ژنتیک میتواند به افراد کمک کند تا نتایج آزمایشها را بهتر درک کنند و تصمیمات بهتری درباره سلامتی خود بگیرند.
با توجه به این موارد، ژنتیک نقش مهمی در ابتلا به آلزایمر دارد، اما تنها عامل نیست و سایر عوامل محیطی و سبک زندگی نیز تأثیر قابل توجهی دارند. برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است.