سه نوع اصلی از عوامل محیطی موثر بر سلامت روان عبارتند از: عوامل فیزیکی مانند آلودگی، شرایط کاری و شرایط آب و هوایی .
به گزارش خط سلامت عوامل اجتماعی، مانند سوء استفاده، حمایت ضعیف و روابط سمی . عوامل دیگری مانند عدم تحریک، کمبود فضاهای سبز در فضای باز و محیط های نامرتب.
علت محیطی استرس چیست؟
بسیاری از تنش های محیطی، مانند اغلب طوفان ها، خشکسالی ها، سیل ها و آتش سوزی ها یکی از ویژگی های دوره ای زندگی روی زمین هستند.
در مقابل، تنش‌های محیطی مانند تولید و انتشار ترکیبات شیمیایی جدید و تغییرات کاربری زمین در مقیاس بزرگ مستقیماً ناشی از اعمال انسان است .
استرس و اضطراب باعث می شود تا کودکان و نوجوانان در جامعه حضور کمرنگ تری داشته باشند و در زندگی اجتماعی و فردی خود دچار مشکل شوند.
اضطراب حالتی است که همه افراد در عرصه های مختلف زندگی تجربه می کنند و استرس نیز حالتی شبیه به اضطراب است که رفتارها و عملکردهای فرد را تحت تاثیر قرار می دهد .
کودکان چون از درون خانواده جامعه پذیر می شوند والدین خود را الگو قرار می دهند و هر رفتار مثبت و منفی از سوی آنها روی زندگی شان تاثیر می گذارد .
چنانچه پدر یا مادری همه کارهای خود را با استرس و اضطراب همراه کنند کودک یاد می گیرد که چگونه با شتاب و عجله زندگی کند.
از سوی دیگر اگر والدینی با آرامش و به دور از دغدغه زندگی کنند و روالی آرام و بدون شتاب را در زندگی پیش گیرند، کودک از رفتارهای خانواده می آموزد که باید با آرامش زندگی کند و در هر جایی نیاز نیست که با شتاب کارهای خود را پیش ببرند.
در امور اجتماعی نیز تجربیات ثابت کرده است که افراد عجول با استرس و اضطراب کمتر می توانند به موفقیت های چشمگیرتری دست یابند.
کودکان مضطرب از یک سو ممکن است در شرایط منفی قرار گیرند و گرایشات منفی را پذیرا باشند و حتی ممکن است این اضطراب آنها را به سویی هدایت کند که بر خلاف انتظارات خانواده باشد.
نقش هیجان در زندگی
همه کودکان و بزرگسالان به مقداری هیجان و استرس طبیعی نیاز دارند . اگر استرس در حد صفر باشد زندگی خسته کننده می شود. از طرفی استرس نیز در زندگی فوایدی دارد. استرس منبعی از انرژی است که باعث جهت دهی به رفتارها می شود.
مثلا اگر کسی نگران آینده نباشد درس نمی خواند و از طرفی استرس در طور متوسط انسان ها را فعال می کند و همچنین کسی که قبلا می توانسته بر استرس خاصی غلبه کند با احساس اعتماد به نفس بیشتری زندگی می کند.
اما اگر استرس در حد شدید و مزمن باشد می تواند تاثیرات مخربی داشته باشد.
تفاوت استرس و اضطراب
منظور از استرس تغییرات و وقایعی است که در محیط زندگی به وجود می آید . این تغییرات می تواند حتی مثبت و یا منفی باشد اما اضطراب حالتی درونی است که فرد تجربه می کند که می تواندبا احساس بی قراری و افکار آشفته همراه باشد.
از طرفی برخی از استرس ها می تواند زاده محیط بیرونی باشد مانند تغییر محل سکونت، ورود فرزند جدید به خانواده و حتی وقایع مثبت و منفی دیگر ، اما برخی از استرس ها می تواند از منابع درونی ناشی شود مانند فکرهای منفی، فاجعه آمیز کردن امور برای خود، داشتن انتظارات غیر منطقی از دیگران و باید و نبایدهای ذهنی.
تیک های عصبی
استرس زمانی آسیب رسان می شود که از طرفی شدید باشد و از طرف دیگر مزمن، مضرات استرس عبارتند از ایجاد احساس نامطلوب و مشغولیت ذهنی با امور استرس زا، مشکل در ارتباط با دیگران ،احساس خستگی مداوم، اشکال در خواب یا اشتها ،ایجاد عادت های بد مانند ناخن جویدن یا تیک عصبی ، ایجاد بیماری های روانی، کاهش اعتماد به نفس ،واکنش های جسمانی اضطراب عبارتند از درد در عضلات ،تیک و لرزش دستان، بی قراری، مالیدن دست ها به هم، صاف کردن صدا و .... از سوی دیگر علائم رفتاری اضطراب عبارتند از فعالیت بیش از حد، تند راه رفتن ،تند حرف زدن ،عجله داشتن ،عصبانیت ،پرخوری ، گیجی ،هواس پرتی و کابوس است.
علائم اضطراب
از علائم احساسی می توان به خستگی و بی حالی اشاره کرد و همچنین مشغولیت ذهنی به امور ناراحت کننده که ممکن است در آینده اتفاق بیفتد یکی از عواملی که در کودکان می تواند استرس زا باشد می توان به تغییرات در سبک زندگی اشاره کرد. هر گونه تغییر می بایست از قبل به اطلاع کودک رسانده شود و از قبل شرایط مناسبی برای آن مهیا شود.
برخی از تغییرات می تواند برای ما عادی باشد اما ممکن است برای کودک استرس زا باشد. در نتیجه به وضوح می بایست تغییرات آتی برای کودکان شرح داده شود تا آنها بدانند با چه اتفاقاتی قرار است رو به رو شوند.
همچنین تغییراتی مانند تغییر محل سکونت ،تغییر مدرسه و ورود فرزند جدید به خانواده ،تغییر محل خواب و یا ساعت خواب به طور موقتی باعث افت عملکرد کودک می شود و کودک برای سازگار شدن با شرایط جدید نیاز به زمان و حمایت والدین دارد. یکی دیگر از این موارد استرس زا جر و بحث های روزمره با کودک است این جر و بحث ها منجر به مشکلات جسمانی و روانی برای کودک می شود. همچنین اضطراب مادران و یا پدران منجر به ایجاد اضطراب در کودک می شود.
یکی دیگر از عوامل استرس زا می تواند عوامل محیطی باشد مانند سر و صدا، آلودگی هوا، ازدحام ،روابط خانوادگی متشنج و تغییرات زندگی باشد.
از دیگر عواملی که منجر به اضطراب می شود تغذیه نامناسب، کم تحرکی، ناکامی و نپرداختن کودک به علاقه مندی ها و تبعیض میان کودکان است. از آنجا که نحوه تفکر انسان در دوران کودکی شکل می گیرد ایجاد محیطی که کودک در آن احساس امنیت و آرامش و حمایت کند.
برخی مادران با تکرار این جملات که "دیگر من مادر تو نیستم "، "تو را ترک خواهم کرد"، "آخر تو مرا می کشی "، "یک روز از این خانه می روم " و.... باعث ایجاد اضطراب در کودک می شوند و در این گونه موارد کودک ممکن است با این طرز تفکر رشد نکند. برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است.
