در این مطلب روش تربیت درست و راه های انجام آن برای والدین و معلمان توضیح داده شده است.
به گزارش خط سلامت اکثر معلمان انتظار دارند با استفاده از روشی که باعث تسلیم موقت کودک می شود، به نتایج مثبتی دست یابند، در حالی که این روش نه تنها به یادگیری کودک کمک نمی کند، بلکه تأثیری در تغییر و اصلاح رفتار او نیز ندارد.
برخی از معلمان بر این عقیده هستند که وحشت از تنبیه رفتار مناسب را در کودک ایجاد می کند و چنانچه تنبیه به کار گرفته نشود، کودکان رفتار مناسب و مثبت را یاد نخواهند گرفت.
تنبیه در کلاس
تنبیه برای بهبود رفتار انسان ها بی فایده است.
در جوامع استبدادی روش تنبیه و پاداش برای ایجاد هماهنگی و نظم، بسیار ضروری و مؤثر است ولی در جو دموکراتیک و متعادل حاکم بر جوامع امروزی، پاداش و تنبیه تأثیر زیان بخشی در رشد کودک دارد.
در جامعه دموکراتیک، مسأله کنترل کودکان به وسیله والدین یا معلمان مفهومی ندارد و فشارهای بیرونی کودک را مجبور به اطاعت نمی کند.
با اعمال آن روش ها کودک به مرور می آموزد پاداش حق او است، بنابراین برای انجام هر کاری انتظار پاداش دارد و در مقابل تنبیه، این ذهنیت را خواهد داشت که او هم حق تنبیه بزرگ ترها را دارد.
در نتیجه هر دو روش برای پرورش واقعی استعدادها کارآمد نیستند.
تحقیقات اخیر در زمینه آموزش و پرورش تعلیم و تربیت و روابط کودک ـ بزرگسال نشان می دهد تنبیه صرفاً یک عامل بازدارنده موقت برای رفتارهای نابهنجار و مکرر کودک است.
پاداش نیز مثل تکیه گاهی موقت است و تأثیر چندانی در تغییر رفتار کودک ندارد.
اگرچه برخی از معلمان وقتی روش تنبیه را در تربیت دانش آموز به کار می گیرند، خود احساس رضایت می کنند ولی استفاده از تنبیه به عنوان ابزار تربیت، بی‌فایده است.
جایگزین تنبیه در کلاس
معلم باید به جای تنبیه از پیامدهای منطقی و طبیعی استفاده کند، چون تنبیه منجر به تلافی و مقابله به مثل می شود و روش تربیتی مؤثری نمی باشد.
البته پیامد های منطقی باید توسط بزرگسالان به گونه ای پی ریزی شود که کودک به طور طبیعی آن را تجربه کند، یعنی درک کند این نتیجه کار ناپسند و اشتباه خود او است.
در این صورت کودک به طور تجربی متوجه نتایج کارهای خود می شود و آنها را یاد می گیرد.
با استفاده از پیامدها به جای تنبیه، معلم این امکان را فراهم می کند تا دانش‌آموز به طور طبیعی و منطقی نتایج اعمال خود را مشاهده کند.
تفکیک پیامدها از تنبیه کار آسانی نیست، گاه آهنگ صدا و نگرش معلم نسبت به کودک تنها تفاوت میان آنها است. برای مثال معلم برای اینکه کودک را نسبت به نتیجه کارش آگاه کند، بگوید: «تو خواهی دید چه اتفاقی می‌افتد» و با این گفته او را برای روبرو شدن با پیامدهای طبیعی آماده کند ولی بیان همین جمله با صدای بلند و لحن تهدید آمیز جنبه تنبیه به خود می گیرد.
با استفاده از پیامدها کودک فرصت انتخاب و تصمیم گیری در موقعیت خاص را تجربه می کند.
پیامدهای طبیعی که بر اساس جریان طبیعی حوادث رخ می دهد، آنهایی هستند که بدون دخالت بزرگ ترها باید انجام بپذیرند.
بهترین روش‌های تربیتی
ـ پیامدهای طبیعی رفتار باید متناسب با رفتار اشتباه دانش‌آموز باشد، نه بیشتر و نه کمتر.
ـ تفاوت پیامدهای طبیعی رفتار و تنبیه این است که در تنبیه کودک نتیجه رفتار خود را به شدید ترین و خشن ترین وجه می بینید اما در پیامد منطقی کودک درک می کند این نتیجه منطقی رفتار او است.
ـ معلمان باید به دانش آموزان این امر را تفهیم کنند که خود آنها باید مسئولیت کارها را بر عهده بگیرند.
ـ معلمان نباید مسئولیت کارهای کودکان را به عهده بگیرند و نباید پیامدهای اعمال آنها را بپذیرند.
ـ معلمان هیچ حقی برای تحمیل تمایلات خود به کودکان ندارند.
ـ معلمان هیچ حقی برای تنبیه بدنی کودک ندارند.
ـ معلمان موظفند کودک را برای یافتن بهترین راه حل راهنمایی کنند تا بتواند راحت تر با برخی شرایط کنار بیاید.
ـ معلمان نباید کودکان را مجبور به انتخاب الگوهای رفتاری مناسب کنند، تنها باید رفتار مناسب را در آنها تقویت کنند یا الگوهایی را به آنها نشان دهند. در نهایت این دانش‌آموزان هستند که تصمیم نهایی را می گیرند.
ـ معلمان ضمن استفاده از روش پیامد منطقی، نباید دائماً روش ها را یاد آوری کنند یا کودکان را مورد تهدید یا تمسخر قرار دهند.
به طور کلی نباید بیش از حد در مورد پیامدها صحبت کرد.
ـ استفاده از پیامد منطقی به عنوان تهدید یا اجرای آن با عصبانیت، تنبیه، محسوب می شود.
ـ معلمان نباید تنبیه را زیر پوشش پیامد منطقی استتار کنند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
