بازی یکی از اصلی ترین عوامل موثر بر رشد کودکان است. پژوش ها نشان داده است بازی با کودک صرفا ابزاری برای سرگرمی و گذران اوقات فراغت نیست، بلکه انجام بازی های مختلف نقش مهمی در رشد روانی کودک ایفا می کند.
بازی و اهمیت آن در رشد کودک
بازی منجر به پرورش خلاقیت و افزایش هوش کودکان می شود. اگرچه بازی کردن در هفت سال اول زندگی بسیار حائز اهمیت است، ولی اهمیت بازی کردن فقط به دوران کودکی محدود نمی شود. پژوهش ها نشان داده است در سنین نوجوانی نیز بازی کردن راهی مناسب برابی تخلیه انرژی روانی و افزایش شادی است.
انواع بازی
پژوهش ها نشان داده است بازی کردن نقش مهمی در افزایش مهارت ها اجتماعی کودکان دارد.
از دیدگاه روانشناسانی که فرایند رشد انسان را بررسی می کنند بازی به انواع مختلفی دسته بندی می شود، برخی از بازی ها تخیلی هستند و در این قبیل بازی ها، کودک از طریق همزادپنداری با یک شخصیت تخیلی در قالب بازی سعی در تمرین مهارت های بین فردی و ارتباطی دارد. نوع دیگری از بازی ها، تقلیدی محسوب می شود که از طریق بزرگسالان و مشاغل و آنچه بعنوان آرزو در ذهن کودک شکل گرفته است، باعث تاثیر گذاری در شخصیت کودک می شود.
بازی نمادین
بازی نمادین که در آن کودک در قالب شخصیت های نمادی به طور سمبلیک سعی در ایفای نقش و تمرین بزرگسالی دارد؛ در رشد شخصیت کودک بسیار موثر است.
نقش بازی در رشد شخصیت کودک
نقش بازی در رشد شخصیت کودک در چهار حوزه دسته بندی شده است رشد شناختی، اجتماعی، اخلاقی و جسمانی از با اهمیت ترین رشد ها محسوب می‌شود و بازی باعث رشد شناختی به ویژه رشد هوش در افراد می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که امکان بهتری برای بازی دارند به لحاظ شناختی نسبت به همسالان خود وضعیت مطلوب تری پیدا می کنند. اگر کودک به عنوان یک پردازش کننده اطلاعات فرض شود نیاز به امکانات دارد تا بتواند به تجارب دنیای خارج از ذهن خود سازمان بدهد و بازی این امکان را فراهم می کند تا کودک بتواند از توانایی ها و استعدادهای خود بهره مند شود و به شکوفایی استعدادهای خود بپردازد بنابراین می‌توان نتیجه گرفت هرقدر کودک بیشتر بازی کند ساخت های شناختی بیشتری در ذهن او ایجاد می‌شود و از هوش بالاتری برخوردار خواهد شد
اهمیت بازی گروهی
بازی کردن به صورت گروهی در حقیقت تمرینی است برای کودک تا بتواند همکاری و سازگاری در جمع را فرا بگیرد.
در بازی های گروهی افراد ارزش های کودکان دیگر را در خلال بازی یاد می‌گیرند و حتی آموزش می‌بینند که چطور در یک جمع یکدیگر را بپذیرند و همچنین مفاهیمی مانند همکاری، تحمل یکدیگر، توافق، پذیرش، زیا پیروزی، همدردی با دیگران، احترام به قوانین و برتری طلبی را نیز می آموزند. هنگام بازی آنها نقش هایی را که در آینده به عهده آنهاست فرا می‌گیرند. زیرا کودک در بازی مجبور است به جای دیگران نقش بازی کند و مدام نقش خود را تغییر دهد این مسئله به کودک کمک می‌کند که از خود محوری خارج شده و مسائل را از زاویه دیگر آن بررسی کند.
احترام به نظارت دیگران از دیگر نکات مهم در بازی است. یاد میگیرد در بین گروه و جمع قوانین و ضوابطی را اجرا کند و به این ترتیب رویه ساز گاری را در خود پرورش می دهد و اینکه چگونه تقاضا کند و چگونه تقاضای دیگران را برآورده سازد بنابراین یادگیری حل مسئله در جریان بازی با روش‌های مختلف مبارزه کردن و پیدا کردن راه حل مشکلات را نیز می آموزد. این نوع بازی‌ها از افراد انسان های هدفمند با انگیزه و اعتماد به نفس بالا پرورش می دهد.
وسیله بازی های گروهی می توان ابعاد خاصیت شخصیت را که در بزرگسالی بسیار حائز اهمیت است و آنچه را که باعث رشد سالم در روابط بین فردی می شود در او شکل داد بازی های گروهی باعث اعتماد به نفس و رشد عزت نفس می شود و آستانه تحمل را در افزایش داده و همانند سازی با شخصیت پرخاشگر (شخصیت تکانشی) را در کودکان کاهش می دهد.
بازی های پاییزی
با کمرنگ شدن بازی های گروهی در فصل پاییز، کودکان به بازی‌های رایانه‌ای روی می‌آورند.
از آنجاکه بازی های رایانه ای باغث می شود کودکان صرفا علایق فردی را دنبال کنند و از برقراری ارتباط اجتماعی با دیگران دور شوند، می توان نتیجه گرفت این بازی ها گزینه مناسبی برای پر کردن اوقات فراغت در پاییز نیستند.
از جمله بازی هایی که در محیط بیرون به صورت گروهی اجرا می شود بازی های قایم باشک، فوتبال، خاله بازی و ..است که نیازمند توسعه روابط بین فردی بوده است و والدین می توانند در همان فضا محدود خانه به شکلی باسازی کنند به طور مثال افراد یک خانواده می توانند روزی ۳۰ دقیقه با آموزش رفتار انتقادی به صورت گروهی بپردازند و همچنین آموزش توازن حساسیت‌های بین فردی برای ایجاد شخصیت متعادل احساسی منطقی بسیار حائز اهمیت است حتی تقسیم کردن مسئولیت های خانه بین اعضای خانواده به شکل بازی باعث پر کردن این خلأها می شود.
سخنی با پدر و مادر ها
پدر و مادر که برای بازی کردن با کودک خود حوصله و صبر کافی را ندارند، ناخواسته باعث کاهش تحریکات مغزی در کودک می شوند. این قبیل کودکان معمولا برای جبران این تحریکات به بازی های خشن و تخریب کننده و تماشای کارتون های پرخاشگرانه روی آورده و به همانند سازی با شخصیت های پرخاشگر در کارتون می پردازند. والدینی که با کودکان در یک محیط صمیمی و دوستانه به تعامل به شکل احترام به خواسته های آنان می پردازند والدین موفقی به شمار می آیند و در نوع خود در ساختار سالم شخصیتی کودک بسیار موفق هستند. برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است.
