1 . به بهداشت جسم و ذهن خود توجه کنید.
2. همیشه محیط و وسایل تحصیل خود را مرتّب و منظّم نگه دارید.
3. شاد باشید و فضایی شاد ایجاد کنید.
4. در زمانهای استراحت بین مطالعه کاری انجام دهید که از آن لذّت میبرید.
5. هرشب، برنامهی کارهای روز آینده را مشخص و یادداشت کنید.
6. وقتی احساسات منفی دارید، درس نخوانید و مطالعه نکنید.
7. به گونهای برنامه ریزی کنید که همواره آرامش شما تضمین شود.
8. با کسانی معاشرت کنید که شما را باور دارند و تایید میکنند.
9. روزانه فرصتی هر چند اندک برای انجام کار مورد علاقه خود در نظر بگیرید.
10. به یاد داشته باشید بدون تلاش و فداکاری، به هیچ پیشرفتی دست پیدا نخواهید کرد.
11. ارزشمندترین تلاش مراقبت از اندیشهها است.
12. به خدا توکل داشته باشید و بدانید دست توانمند او همواره حامی شما است.
13. همواره جملات تاکیدی مثبت و متناسب با اهداف خود را در دسترس داشته باشید و از هر فرصتی برای مرور کردن آن استفاده کنید.
14. شکرگزاری روزانه را فرآموش نکنید.
عوامل زیر نیز برای موفقیت در تحصیل مهم هستند:
مراحل و چگونگی برنامه ریزی
وقتی سخن از برنامه ریزی به میان می آید، دانش آموز از عدم موفقیت در برنامه خود، گله می کنند و می گویند: «برنامه ریزی کردیم، ولی پیشرفتی در کار و تحصیلمان حاصل نشد و به هدف خود نرسیدیم!» باید به این گونه افراد یادآور شد: همیشه باید در برنامه ریزی، اصولی را رعایت و از اموری اجتناب کرد، وگرنه نمی توان این برنامه را برنامه ای پایدار و مفید دانست. در ادامه به چند عنصر اساسی در برنامه ریزی اشاره می کنیم:
الف) تعیین هدف
برنامه ریزی صحیح، هنگامی امکان پذیر است که هدف، به خوبی تعیین و تعریف شده باشد و باید تصویر روشنی از آن وجود داشته باشد تا کارها و تلاش های لازم، در راستای رسیدن به آن هدف انجام شود. اهداف می توانند بلندمدت و کوتاه مدت باشند و حتی هدف کوتاه مدت را می توان به گام های کوچک تر تقسیم کرد؛ مثلاً اگر هدف بلندمدت، رسیدن به موفقیت تحصیلی و گرفتن درجه دکتری است، می توان هدف کوتاه مدت را ورود به دانشگاه و هدف های کوچک تر را قبولی در هر سال تحصیلی و ترم تحصیلی قرار داد و برای رسیدن به آنها تلاش کرد.
در تعیین اهداف بلندمدت و کوتاه مدت باید به نکاتی توجه کرد: 1. هدف های میانی و نهایی به صورت دقیق، مشخص و قابل ارزیابی باشد؛ 2. از مشاوره کردن با افراد آگاه دریغ نشود؛ 3. مدت زمان رسیدن به هر کدام از اهداف به صورت اجمالی مشخص باشد؛ 4. در برنامه ریزی هفتگی و ماهیانه، به خواسته ها و نیازهای شخصی و خانوادگی و تفریحات نیز توجه شود؛ 5. به توانایی، استعداد، ذوق و علایق و ساعاتی که در اختیار داریم، توجه شود؛ 6. بیش از اندازه و بیرون از حدّ توانایی خود برنامه ریزی نکنیم.
اندیشمندی می گوید: «باید هدف خود را بر واقعیات بنا کنیم». و سنایی غزنوی درباره هدفمندی، سروده است:
گوهر بی صدف درون دل است
صدف بی گهر درون گِل است
قیمت دُر نه از صدف باشد
تیر را قیمت از هدف باشد
ب) رعایت اولویت
در میان کارهایی که برای انسان پیش می آید، برخی در اولویت درجه یک و برخی در مرتبه ای پایین تر قرار دارند؛ به عبارت دیگر، بعضی کارها ارزش و سود بیشتری نسبت به کارهای دیگر دارند ـ لذا در برنامه ریزی باید به اولویت ها توجه کرد تا در موقع تزاحم، به برنامه و کاری که ارزش بیشتر دارد و به انرژی و نشاط بیشتری نیاز دارد، پرداخته شود.
اگر برنامه ریزی بر اساس اولویت صورت نگیرد، چه بسا کارهای اساسی و ضروری زمین بماند و به کارهای جنبی و غیر ضروری پرداخته شود. مثلاً ممکن است دانشجویی در طول ترم، برای خودش این برنامه ها را در نظر بگیرد: گذراندن واحدهای درسی مربوطه، همکاری با کانون های فرهنگی و ورزشی، همکاری در اداره خوابگاه، شرکت در اردوهای تفریحی و فرهنگی و مانند آن. بنابراین اگر اولویت بندی نکند، ممکن است زمان بهینه و مفید خود را صرف همکاری با کانون فرهنگی و اردوها که از اولویت کمتری برخوردارند، بکند و برای درس خواندن که اولویت اول است، وقت کافی و مفید نداشته باشد. امیرالمؤمنین علی† درباره اهمیت اولویت بندی در کارها می فرمایند: «کسی که به غیر مهم مشغول شود، مهم تر را از دست می دهد».
ج) نظم و پایداری
تأثیر نظم و پایداری در زندگی و آثار مفید آن، بر کسی پوشیده نیست. نظم و استقامت در زندگی از اصولی است که موقتی نبوده، همواره در زندگی جاری و ساری است. بدون نظم و پایداری بسیاری از امور به سامان نمی رسد و یا دیرتر به سامان می رسد. در این میان اهمیت نظم، مضاعف است. اگر با نگاهی دقیق به پدیده های جهان بنگریم، متوجه خواهیم شد تمام کارها و امور جهان بر اساس نظمی دقیق اداره می شوند.
آیا تا به حال دیده شده خورشید مقداری دیرتر طلوع کند یا زودتر غروب کند؟ آیا تا به حال ماه و ستارگان با هم برخورد کرده اند؟ همه امور عالم بر اساس نظم و تدبیر است.
در آموزه های دینی بر اهمیت نظم در زندگی سفارش شده است؛ این امر مورد تأکید اولیای دین اسلام بوده است. امیرالمؤمنین علی† در آخرین لحظات زندگی، پیروان خود را به دو امر مهم و حیاتی ـ که حقیقتاً عامل پیروزی و موفقیت است ـ سفارش می کند. ایشان می فرمایند: «شما را به دو چیز مهم سفارش می کنم: پرهیزکاری و رعایت حدود الهی و نظم در کارها».
در سرگذشت امام خمینی€ نوشته اند: ایشان فوق العاده به نظم اهمیت می دادند، به طوری که حتی در مشرف شدن به زیارت نیز به آن توجه داشتند و مردم نجف ساعت خود را با ورود ایشان به حرم حضرت امیرالمؤمنین† تنظیم می کردند.
استقامت و ثبات قدم در هر کاری نیز جزو شرط هایی است که در به نتیجه رسیدن آن کار نقش بسیاری دارد. انسانی موفق خواهد بود که در اجرای برنامه ای که دارد، پافشاری و مقاومت کند. اگر انسان بهترین برنامه ریزی را بکند، ولی در آن پافشاری و استقامت نداشته باشد، آن کار به ثمر نخواهد رسید. ثبات قدم و پشتکار نه تنها افراد را به سوی پیشرفت و ترقی مادی رهنمون می سازد، بلکه فشارهای روحی را کاهش داده، اعتماد به نفس انسان را بالا می برد.
د) یادداشت برنامه ها
برنامه ریزی زمانی درست اجرا می شود که عناصر آن را به یاد داشته باشیم و بدانیم در هر روز و هر ساعت چه کارهایی باید انجام دهیم. به این منظور می توانیم دفترچه یادداشتی به همراه داشته باشیم و برنامه های خود را در آن یادداشت کنیم. مثلاً سه ساعت مخصوص مطالعه و یک ساعت ورزش؛ یک ساعت استراحت بین روز و یک ساعت تماشای تلویزیون. سعی کنیم هر شب قبل از خواب برنامه های خود را مرور کنیم و ببینیم تا چه اندازه در انجام آنها موفق بوده ایم و چنانچه برنامه ای دارای نقص است، نقص آن را برطرف کنیم.
هـ) شناخت هدردهنده های وقت
گاهی تصمیم جدی می گیریم آن طور که برنامه ریزی کرده ایم، عمل کنیم و هیچ خللی در آن برنامه راه ندهیم، اما کارها به شکلی که برنامه ریزی کرده ایم پیش نمی رود؛ یعنی در آن وقفه ایجاد می شود و بعضی فرصت ها هدر می رود. در پاره ای از این مشکلات، خودمان مقصریم، اما در بخشی از این مشکلات، این اطرافیان و مسائل دیگر هستند که وقت ما را هدر می دهند.
رایج ترین هدردهنده های وقت عبارتند از: مهمان های ناخوانده، سر و صدای همسایه ها، هم اتاقی، تلفن ها، صدای تلویزیون و جر و بحث های بی ثمر فردی و خانوادگی. برای کنترل و حذف هدردهنده های وقت، می توان این توصیه ها را به خاطر داشت:
1. محل خاصی برای مطالعه داشته باشیم.
2. تلفن را قطع کنیم.
3. «نه گفتن» را بیاموزیم و در کمال شجاعت و ادب به دوست خود بگوییم کار دارم.
4. تفریحات خود را تنظیم کنیم.
5. در هنگام مطالعه، تلویزیون، رایانه و ضبط صوت را خاموش کنیم.
آفات برنامه ریزی
هر فعالیت و هر برنامه ای که در زندگی اجتماعی و فردی انجام می گیرد، می تواند آسیب هایی نیز داشته باشد.
اگر به این آسیب ها توجه شود و در فعالیت ها مدّنظر قرار گیرند، بازدهی کارها و درصد موفقیت آنها، بیشتر خواهد شد. برنامه ریزی نیز به عنوان یک فعالیت، از این قانون مستثنا نیست و آسیب هایی آن را تهدید می کند. نمونه هایی از آسیب های برنامه ریزی عبارتند از:
1. آشنایی نداشتن با اهمیت برنامه ریزی؛
2. بی نظمی؛
3. تنبلی و بی حوصلگی؛
4. پذیرش درخواست ها و خواهش های بی جا؛
5. پرحرفی و بیهوده گویی؛
6. اهمال کاری و کار امروز را به فردا افکندن؛
7. ناآشنایی و بی اعتمادی به توانایی ها و استعدادهای خویش؛
8. مسافرت های بی مورد و خارج از برنامه؛
9. خستگی؛
10. رفاه زدگی افراطی؛
11. ناتوانی در تصمیم گیری؛
12. آرمان گرایی؛
13. سخت گیری در برنامه ریزی.
برنامه ریزی برای مطالعه
در مطالعه نیز، لزوم برنامه ریزی و تلاش برای رسیدن به هدف تعیین شده، مسئله ای روشن و بدیهی است. برنامه ریزی در تحصیل و مطالعه، در قالب برنامه های کوتاه مدت و درازمدت، امری لازم و ضروری است. رسیدن به مدارج عالی علمی و تحصیلی، نیازمند برنامه بلند مدت است تا فرد در گذر زمان با گذراندن سطوح مختلف تحصیلی، خود را به آن هدف مطلوب برساند، اما تحقق اهداف بلند مدت در گرو تنظیم برنامه های کوتاه مدت و میان مدت است؛ یعنی هر دانش آموز و دانشجویی باید برای سال تحصیلی خود برنامه ریزی کند و در ضمن آن سال، برای هر ترم تحصیلی خود برنامه منظمی داشته باشد و اهداف هر ترم را با برنامه های هفتگی و روزانه محقق سازد.
ویژگی های یک برنامه ریزی تحصیلی خوب
یک برنامه ریزی صحیح و موفق باید قابل اجرا باشد و انگیزه فرد را برای تحصیل و مطالعه بیشتر، تحریک کند و نشاط و شادابی او را حفظ کند. بنابراین باید از ویژگی های ذیل برخوردار باشد.
الف) برنامه ریزی توسط خود فرد صورت گیرد: از آنجا که هر فرد از نقاط قوت و ضعف خود شناخت دقیق دارد، بهتر می تواند یک برنامه مفید برای خود تنظیم کند. ارائه برنامه ای کلی توسط مؤسسات برای خواندن دروس نمی تواند دربردارنده نتایجی سودمند باشد.
هر فردی باید خودش برنامه ریزی کند. البته هر کس می تواند با مشاوره با والدین و افراد آگاه، در کسب اطلاعات و برنامه ریزی خود، از آن استفاده کند، اما برنامه را باید خودِ فرد، با توجه به حجم دروس و ضعف خود در یک درس و قوتش در دروس دیگر، تنظیم کند.
ب) واقع گرایانه باشد: هر فردی باید با توجه به هوش و استعداد، امکانات و زمان مورد نیاز برای مطالعه یک موضوع، برنامه ریزی کند. برنامه های بلندپروازانه هرگز به نتیجه نمی رسند. اگر فردی در گذشته برنامه ثابت و مشخصی نداشته است، باید زمان های کوتاهی را برای مطالعه در نظر بگیرد و بعد از این مدت کوتاه، یک استراحت چند لحظه ای داشته باشد و دوباره مشغول مطالعه شود. بنابراین میزان مطالعه را باید به گونه ای تعیین کرد که خود را ملزم و مقید به انجام آن بدانیم.
ج) همراه بودن با تشویق و تنبیه: یک برنامه خوب باید ضمانت اجرا داشته باشد. از پیشرفت خوب و به موقع آن، بازخورد و تشویقی نصیب مجری شود و به واسطه عدم اجرای صحیح و به موقع آن، فرد از مزایایی محروم شود.
از ساده ترین تشویق ها و تنبیه هایی که می توانند در این زمینه کارساز باشند می توان به: تشویق خود با ایجاد فرصت برای تماشای یک برنامه تلویزیونی و یا گفت وگو با یک دوست و یا خوردن چای و میوه و شیرینی، پس از اجرای موفقیت آمیز برنامه روزانه و مطالعه دروس، مطابق با برنامه تعیین شده و همچنین تنبیه خود با محرومیت از تماشای برنامه مورد نظر خویش و یا سایر مسائل مادی برای زمانی که طبق برنامه عمل نشده است، اشاره کرد.
د) پیش بینی کارهای غیرمنتظره: گاهی اوقات، کارهای غیرمنتظره و مسائلی پیش می آیند که اگر برای آنها زمانی در نظر گرفته نشده باشد، تمام برنامه شما را به هم می ریزد و شما را با مشکل مواجه می سازد. این کارها نیازمند پیش بینی وقت لازم است. به این منظور می توان وظایف روزانه را طبقه بندی و اولویت بندی کرد و در صورت مواجه شدن با کارهای غیرمنتظره، از انجام دادن کارهایی که در اولویت اول نیستند، چشم پوشی کرد.
چنانچه کارهای غیرمنتظره به نحوی باشند که تمام روز را به خود اختصاص دهند، باید کارهای درجه اول امروز را در وقت کارهای درجه دوم فردا انجام داد. با این تدابیر، خللی در برنامه های درجه یک ایجاد نمی شود؛ مثلاً اگر به علت عقد و ازدواج بستگان یا دوستان نتوانستید برنامه درسی امروز را که اولویت اول است، انجام دهید، باید آن را جایگزین برنامه درجه دوم فردا کنید.
پیامدهای برنامه ریزی موفق
اگر برای خودتان هدفی ترسیم کرده اید و رسیدن به آن هدف برای شما مهم و باارزش است، تصمیم بگیرید به هر صورتی شده به اهداف خود دست یابید و موانع موجود را از سر راه بردارید. نزدیک ترین راه برای رسیدن به مقصود، برنامه ریزی کارها طبق یک جدول زمان بندی شده است. اگر چنین برنامه ای برای خود تنظیم کرده باشید، موفقیت های مختلفی نصیب شما خواهد شد که در ادامه به بعضی از آنها اشاره می کنیم:
الف) استفاده بهینه از وقت و امکانات: افرادی که دارای برنامه هستند، از وقت، توانایی و امکانات خود هوشمندانه استفاده می کنند و از به هدر رفتن اوقات، امکانات و فرصت ها جلوگیری می کنند.
ب) رفع اضطراب و نگرانی: برنامه ریزی به شما کمک می کند تکالیف خود را با توجه به حجم برنامه یا دروس و زمانی که در اختیار دارید، تقسیم بندی مناسب کنید و با آرامش خیال به مطالعه آنها بپردازید. شاید بسیاری از شما جوانان تجربه کرده اید که با اعلام زمان امتحانات، دچار اضطراب و نگرانی می شوید و نمی دانید چگونه حجم زیاد درس ها را در این فرصت کم مطالعه و مرور کنید، اما کسانی که از قبل برنامه ریزی کرده اند و خود را برای چنین روزهایی آماده ساخته اند، هیچ گاه با مطالعه حجم عظیم درس ها مواجه نمی شوند.
ج) ایجاد انگیزه و علاقه: کسانی که برنامه دارند و هر درس را در زمان خودش مطالعه می کنند و آن را به خوبی یاد می گیرند، زمینه بهتری برای یادگیری درس های جدید پیدا می کنند و با میل و رغبت در سر کلاس یا جلسات تدریس خصوصی حاضر می شوند؛ برخلاف این گونه، کسانی که بدون برنامه هستند و درس هایشان روی هم انباشته می شود، این مسئله، یادگیری آنها را دچار مشکل می کند و در نتیجه نسبت به درس و مدرسه احساس عقب افتادن و ضعیف بودن و تنفر پیدا می کنند.
د) ایجاد نظم در کارها: برنامه ریزی، موجب نظم در انجام کارهای روزانه فرد می شود؛ زیرا بسیاری از دانش آموزان وقتی تصمیم می گیرند درس بخوانند، نمی دانند چه درسی را بخوانند یا چه مقدار از کتاب را تا چه مدت مطالعه کنند. ازاین رو مدتی را صرف فکر کردن در مورد موضوع مطالعه می کنند و گاهی آن قدر خود را سرگرم مطالعه یک درس می کنند و به اصطلاح وقت کشی می کنند که از موضوعات دیگر باز می مانند، اما کسانی که برنامه دارند، می دانند چه درسی را مطالعه کنند و تا چه مدت زمانی آن را بخوانند. همین امر در برقراری نظم تحصیلی آنان بسیار مؤثر است.
3. حضور فعال در کلاس درس
بخش عظیمی از موفقیت تحصیلی، به حضور فعال در کلاس درس بستگی دارد. برای اینکه فرد فعالی باشید، باید دو مهارت مهم مربوط به یادگیری، یعنی خوب گوش کردن و یادداشت برداری را بلد باشید. البته این دو، وابسته به یکدیگرند. اگر شما خوب گوش نکنید، نمی توانید به خوبی یادداشت برداری کنید؛ همچنان که یادداشت برداری نیز مستلزم توجه و گوش دادن دقیق است.
خوب گوش کردن باعث تقویت حافظه کوتاه مدت و شفاهی (یعنی آنچه از راه شنیدن در حافظه خود ثبت می کنید) می شود. علاوه بر این، درک معنی و محتوای مطلب را آسان می کند. کسانی که خوب گوش نمی دهند، فقط الفاظ را می شنوند، ولی درک درستی از محتوای الفاظ ندارند.
بعد از دقت لازم در گفته های معلم، یادداشت برداری از نکات مهم و اساسی درس، از راه های مبارزه با فراموشی مطالب است. اعتماد بر حافظه و یادداشت نکردن مطالب، شیوه مطلوبی برای یادگیری نیست؛ زیرا طبق مطالعاتی که هِرمن اِبینگ هاوس در مورد حافظه انسان انجام داده است، انسان ها بعد از بیست دقیقه، تقریباًٍٍ چهل درصد آنچه را شنیده یا خوانده اند، فراموش می کنند و بعد از 24 ساعت تقریباً هفتاد درصد مطالب را از یاد می برند.
اما با استفاده از مهارت های مفید تحصیل و مطالعه، می توانید حافظه خود را طوری تقویت کنید که در موقع لزوم تا هشتاد درصد یا بیشتر، آنچه را شنیده یا خوانده اید، به یاد آورید. برای تقویت حافظه باید در کلاس درس با دقت به مطالب گوش بدهید و سعی کنید از نکات مهم و برجسته یادداشت بردارید.
سعی کنید حواس پرتی تان به حداقل برسد و عزم خود را در توجه خاص به درس جزم کنید و اجازه ندهید چیزی حواستان را از درس منحرف کند. اگر احساس کردید حواستان جمع نیست، با استفاده از کلمه یا عباراتی مثل «تمرکز» یا «دقت»، سطح توجه تان را افزایش دهید. مطالب را طوطی وار و بدون فهم حفظ نکنید، بلکه سعی کنید مطالب را بفهمید و به صورت بینشی دریافت کنید و اگر احیاناً مطلبی برایتان مبهم بود، همان جا از استاد آن درس سؤال کنید تا ابهام برطرف شود؛ زیرا اگر چیزی برای ذهن مبهم باشد، یادگیری مطالب بعدی، مشکل خواهد بود. از جواب دادن به سؤال های معلم نترسید و اعلام آمادگی کنید؛ زیرا این کار علاوه بر اینکه جرئت شما را زیاد می کند، باعث می شود اگر مطلبی را اشتباه فهمیده اید، آن را اصلاح کنید. قبل از کلاس و درس، مقداری استراحت کنید و با نشاط در کلاس حاضر شوید. حتماً غذای کافی بخورید و هرگز با شکم خالی و گرسنه در کلاس حاضر نشوید. هرگز اجازه ندهید حالات هیجانی و اضطراب آور سراغتان بیاید و در کلاس درس به هیچ چیزی غیر از درس توجه نکنید. سعی کنید در کلاس روی صندلی ای بنشینید که بیشتر مورد توجه معلم است و معلم به آن نقطه نزدیک تر است. هرگز در گوشه کلاس ننشینید.
4. تمرکز حواس
از عوامل بسیار مؤثر برای افزایش بهره وری در مطالعه و درک بهتر درس ها و موفقیت در تحصیل، تمرکز حواس به هنگام مطالعه است؛ یعنی فرد این توانایی را در خود ایجاد کند که با اختیار و توجه، دقت خود را بر روی موضوع یا کاری که انتخاب کرده، با میل و اراده متمرکز کند و از توجه به سایر موضوعات و کارها جلوگیری کند. برای ایجاد تمرکز حواس، باید عواملی را که مانع از تمرکز می شوند، شناخت و در جهت رفع آنها اقدام کرد. در ادامه، به بعضی از موانع تمرکز حواس، اشاره می کنیم:
الف) بی علاقگی به موضوع مورد مطالعه: بی علاقگی به موضوع یا کتاب و یا معلمِ یک درس، می تواند یکی از مهم ترین عوامل عدم تمرکز باشد. اگر شما به ریاضیات علاقه نداشته باشید و یا از معلم آن خاطره خوشی نداشته باشید، سبب می شود ذهن شما کمتر بر روی ریاضی متمرکز گردد و هر لحظه متوجه یک موضوع شود.
بهترین شیوه مقابله با این حالت، توجه به فواید و آثاری است که در مطالعه ریاضی وجود دارد. مثلاً فردی که به ریاضی علاقه ندارد و می خواهد در کنکور دانشگاه شرکت کند، اگر به این نکته توجه کند که ریاضی از دروسی است که از ضریب سه برخوردار است و در بالا رفتن رتبه اش نقش بسیاری دارد، برای مطالعه ریاضیات انگیزه بیشتری پیدا می کند.
ب) ناهماهنگی اراده و تخیل: اگر تخیل شما با اراده تان همسو نباشد، نمی توانید در خود تمرکز لازم را ایجاد کنید. از آنجا که قدرت تخیل، قوی تر است، ممکن است عنان ذهن خود را به دست تخیل بسپارید و ناخودآگاه به جای تمرکز بر درسی که معلم می دهد، یا کتابی که مطالعه می کنید، رشته تخیلات خود را ادامه دهید و از حال و هوای درس و مطالعه خارج شوید. برای غلبه بر این مشکل، وقتی می خواهید به مطالعه موضوعی خاص بپردازید، بهتر است خود را در حال و هوای مخصوص آن موضوع قرار دهید؛ مثلاً اگر کتابی با موضوع ادبیات و شعر می خوانید، خود را در حال و هوای شاعران آن در هنگام سرودن یا خواندن آن شعر قرار دهید تا از این طریق، خیال و اراده خود را با هم هماهنگ سازید و بدین شکل تمرکز حواس پیدا کنید.
ج) اشتغالات ذهنی: اگر با مشکلی مواجه باشید که ذهنتان را به خود مشغول کرده باشد، نمی توانید ذهن خود را بر مطالعه و درس متمرکز کنید. مثلاً اگر در یک درس نمره مناسب نگرفته باشید و این موضوع برای شما از اهمیت بالایی برخوردار باشد، باعث می شود ذهن شما با موضوع درگیر شود و از توانایی شما برای تمرکز بر سایر مسائل بکاهد.
برای مقابله با این حالت، باید تمرین کنید تا بتوانید ذهن خود را از آنچه اتفاق افتاده، جدا کنید و برگذشته حسرت نخورید، بلکه برای آینده برنامه ریزی کنید تا دیگر چنین مشکلی پیش نیاید. کسانی که با چنین تمرینی اجازه نمی دهند مشکلات، ذهن آنها را اشغال کند، می توانند ذهن خود را برای آینده آماده کنند و از تمرکز آن بر مسائل آینده، بهره بهتری ببرند.
5. علاقه و انگیزه
بارها دیده شده دانش آموزان از لحاظ توانایی و استعداد یادگیری، بسیار شبیه به هم هستند، ولی در پیشرفت تحصیلی تفاوت های بسیاری با یکدیگر دارند. این تفاوت نه تنها در تحصیل، بلکه در سایر فعالیت های غیرآموزشی هم به چشم می خورد. شاید از خود سؤال کرده باشید: چرا چنین تفاوتی وجود دارد و چه چیزی عامل ایجاد این تفاوت است؟
پژوهش های انجام شده نشان می دهد رابطه استعداد تحصیلی و پیشرفت تحصیلی، ضریبی نسبتاً پایین دارد و دانش آموزان می توانند با داشتن استعداد کم، پیشرفت چشمگیری داشته باشند. یکی از عوامل توجیه کننده این مطلب، علاقه و انگیزه است.
بلوم در مدل یادگیری تحصیلی خود، شواهدی به دست آورد که علاقه و انگیزه دانش آموزان، هم نقش علت را بازی می کند و هم معلول؛ یعنی یادگیرندگانِِ علاقه مند به یک موضوع، نسبت به یادگیرندگان کم علاقه، موفقیت بیشتری کسب می کنند و این موفقیت بیشتر، سطح علاقه و انگیزه آنها را نسبت به آن موضوع و موضوع های مشابه آن افزایش می دهد. برای ورود به صفحه ی اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است.