نخود یکی از حبوبات پرکاربرد در رژیم غذایی ایرانیان است و در آش های مختلف استفاده می شود. این دانه خواص فراوانی دارد که بسیاری از آن غافل اند.
به گزارش خط سلامت نخود در دسته دانههای خوراکی و حبوبات پرمصرف قرار دارد که از سالیان بسیار دور نیز در خاورمیانه کشت و مصرف میشد. خواص نخود به دلیل دارا بودن مقدار زیادی ویتامین، فیبر، پروتئین و مواد معدنی ضروری برای سلامت بدن بسیار حائز اهمیت است.
بهطوریکه میتوان مقدار زیادی از پروتئین و مواد مغذی جایگزین گوشت را از طریق مصرف نخود به دست آورد. نخود میتواند وزن را از طریق بهبود عمل هضم و تقویت دستگاه گوارش مدیریت کند. این ماده مغذی خواص فراوانی برای مردان و زنان در سنین مختلف دارد.
ارزش غذایی نخود
بهطورکلی در یک فنجان ۱۵۰ گرمی نخود حدود ۲۶۰ کالری انرژی وجود دارد؛ اما ارزش این ماده غذایی تنها به این بخش منتهی نمیشود. بلکه شامل مقدار زیادی ویتامین، مواد معدنی، فیبر و پروتئین است.
- پروتئین: ۱۴.۵ گرم
- چربی: ۴ گرم
- کربوهیدرات: ۴۵ گرم
- فیبر: ۱۲.۵ گرم
- منگنز: ۷۴ درصد نیاز روزانه
- فولات: ۷۱ درصد نیاز روزانه
- مس: ۶۴ درصد از نیاز روزانه
- آهن: ۲۶ درصد از نیاز روزانه
- روی: ۲۳ درصد از نیاز روزانه
- فسفر: ۲۲ درصد نیاز روزانه
- منیزیم: ۱۹ درصد از نیاز روزانه
- تیامین: ۱۶ درصد از نیاز روزانه
- ویتامین B6: 13درصد نیاز روزانه
- سلنیوم: ۱۱ درصد نیاز روزانه
- پتاسیم: ۱۰ درصد نیاز روزانه
خواص و فواید نخود
سلامت بدن با مصرف نخود تا حد زیادی تأمین خواهد شد. چراکه مواد معدنی و مغذی موجود در این ماده غذایی برای بدن نکات مثبت زیادی را به همراه دارد. بهطورکلی خواص نخود برای زنان شامل درمان عفونت واژن، تنظیم هورمونهای زنانه، کاهش علائم یائسگی، تقویت استخوانها و پیشگیری از سرطان پستان است.
درمان ریزش مو، تقویت قدرت باروری، درمان گلودرد، افزایش قوای جنسی و تقویت سیستم ایمنی نیز از خواص نخود برای مردان است.
فواید نخود برای پوست و مو
از فواید نخود برای پوست میتوان به خاصیت ضد چین و چروکی این ماده اشاره کرد. نخود به دلیل داشتن مقدار زیادی ویتامینهای گروه B از سلامت پوست حمایت میکند.
درواقع این نوع آنتی اکسیدانها انرژی لازم برای مبارزه با رادیکالهای آزاد و از بین بردن چین و چروکهای پوست را فراهم میکنند.
اگر از نخود پخته و زردچوبه یک خمیر تهیه کنید و آن را به مدت ۱۵ دقیقه بهعنوان ماسک بر پوست صورت بمالید، متوجه از بین رفتن لکههای پوستی خواهید شد.
پروتئین، روی، ویتامین A، مس و منگنز موجود در نخود موجب تقویت ریشه مو و قطع ریزش مو غیرطبیعی خواهد شد. این مورد یکی از فواید نخود برای مو است که در چندین مطالعه اثباتشده است.
مطالعات نشان میدهد که مصرف نخود به مردانی که دچار ریزش مو شدید هستند، بسیار کمک خواهد کرد؛ این مورد یکی از خواص نخود برای مردان است.
نخود و تقویت قوای جنسی مردان
نخود موجب تقویت قوای جنسی آقایان میشود. چراکه بر میزان تولید اسپرمهای سالم اثر گذاشته و نیروی جنسی و قدرت باروری را در مردان افزایش میدهد. مطالعات و متون قابل استناد زیادی، بر خاصیت افزایش باروری مردان با نخود مهر تأیید زدهاند.
تقویت دستگاه گوارش با نخود
محققان بر این باورند که فیبر موجود در نخود موجب تقویت و بهبود دستگاه گوارش خواهد شد. زیرا فیبر نخود از نوع محلول در آب است و پس از وارد شدن به معده نوعی ماده ژلهای ترشح میکند که موجب افزایش تعداد باکتریهای سالم در روده شما میشود.
ازاینرو از رشد بیشازحد باکتریهای ناسالم جلوگیری خواهد کرد؛ بنابراین منجر به کاهش خطر برخی ناهنجاریهای گوارشی، مانند سندرم روده تحریکپذیر (IBS) و سرطان روده بزرگ میشود.
علاوه بر اینها نخود میتواند باعث بهبود فرایند هضم، دفعات، سهولت و ثبات حرکات روده خواهد شد.
کنترل و درمان کبد چرب
محققان دریافتهاند که مصرف نخود در کنار اصلاح سبک زندگی و پیروی از یک نوع رژیم غذایی مناسب میتواند تا حد بسیار زیادی به درمان کبد چرب کمک کند.
در طی یک مطالعه افرادی که نخود را در رژیم غذایی خود جایداده بودند توانستند که گرید بیماری کبدی خود را به مراتب کم خطرتر کاهش دهند.
درمان کمخونی با نخود
تأمین آهن و درمان کمخونی از فواید نخود برای تمامی سنین و جنسیتها است. مصرف یک فنجان نخود حدود ۳۰ درصد از نیاز روزانه بدن به آهن را مرتفع میکند.
در صورت تأمین آهن مورد نیاز بدن، شما میتوانید رشد فیزیکی بهتر، عملکرد و رشد مغزی متناسب، افزایش متابولیسم و تقویت ماهیچهها را تجربه کنید.
کاهش کلسترول
پتاسیم و منیزیم نخود بهگونهای است که مصرف آن میتواند منجر به کاهش کلسترول بد یا LDL شود. همچنین چربیهای مفید نخود از تجمع کلسترول در خون و رگهای خونی نیز جلوگیری میکند. به همین دلیل پزشکان مصرف نخود را به افراد دارای کلسترول بالا توصیه میکنند.تقویت چشم
روی، ویتامین A و بتاکاروتن ازجمله عناصری هستند که موجب تقویت چشم و بینایی شده و از پیشرفت بیماریهایی همچون دژنراسیون ماکولا جلوگیری میکند.
کنترل دیابت با نخود
یکی از خواص نخود کنترل و کاهش قند خون بالا است. محققان بر این باورند که نخود از راههای مختلفی میتواند دیابت را کنترل کند. نخود شاخص گلیسمی (GI) پایینی دارد. به همین دلیل سرعت افزایش قند خون پس از مصرف غذا را کاهش میدهد.
پروتئین و فیبر موجود در نخود به حفظ سطح قند خون سالم کمک کند و میزان حساسیت به انسولین را افزایش میدهد؛ بنابراین کاهش قند خون میتواند در پی بهرهگیری از خواص نخود پخته نیز باشد.
نخود و لاغری
مطالعات متعددی در این زمینه صورت گرفته است که فواید نخود بر لاغری را تأیید میکنند. چراکه پروتئین و فیبر موجود در نخود باعث کنترل و کاهش اشتهای کاذب میشود. ترکیب فیبر و پروتئین باعث کند شدن روند هضم میشود.
درواقع مواد غذایی مدتزمان بیشتری در معده شما قرار خواهد داشت؛ بنابراین مدت طولانیتری را احساس سیری خواهید کرد. علاوه بر اینها پروتئین سطح هورمونهای کاهش اشتها را در بدن شما افزایش داده و بهطور خودکار کالری دریافتی شما را پایین میآورد.
کسانی که بهطور منظم نخود میخوردند، حدود ۵۳ درصد شانش کاهش شاخص توده بدنی (BMI) بالای ۳۰ را خواهند داشت و دور کمرشان کمتر از کسانی بود که نخود نمیخوردند.
نخود سرشار از پروتئین گیاهی
نخود منبع بسیار خوبی از پروتئین گیاهی است که یک جایگزین عالی گوشت برای گیاه خواران است. این نوع پروتئین نقش موثری در مدیریت وزن، کنترل اشتها، سلامت استخوان و افزایش قدرت عضلانی دارد.
مصرف نخود با غلات کامل حاوی متیونین مانند کینوا به شما کمک میکند که رژیم غذاییتان تمام اسید آمینههای ضروری بدن را تأمین کند.
نخود و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی
منیزیم و پتاسیم دو عنصر بسیار مهم برای حفظ سلامت قلب هستند. چراکه با تنظیم فشارخون و حمایت از سلامت قلب خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و کرونری را بهشدت کاهش میدهد.
از سوی دیگر فیبر موجود در نخود باعث کاهشتری گلیسیرید و کلسترول LDL (بد) میشود. در نتیجه حمایت از قلب یکی دیگر از فواید نخود برای بدن است
نخود در بارداری
فولات یکی از مهمترین مواد مغذی مورد نیاز مادر و جنین در دوران بارداری است که سلامت هر دوی آنها درگرو این ماده ارزشمند است. فولات خطر نقص لوله عصبی و وزن کم نوزاد هنگام تولد را کاهش میدهد و مانع مبتلا شدن مادران باردار به بیماریهای عفونی خواهد شد.
نخود حاوی فولات، فیبر، پروتئین، آهن و کلسیم است که بهشدت عناصر مهم و حیانی برای سلامت مادر و جنین هستند. به همین دلیل میتوان گفت که حمایت از بارداری یکی از خواص نخود برای زنان است.
نخود در تغذیه کودکان
منگنز، پروتئین، آهن، فولات، روی و کلسیم نخود بر عملکردهای فیزیولوژیکی و رشد فیزیکی کودکان بسیار اثرگذار است و موجب بهبود رشد نوزادان و کودکان خواهد شد.
از سوی دیگر آنتی اکسیدانهای موجود در نخود باعث تقویت مفاصل و رشد استخوانها، بهبود عملکرد روده، درمان کمخونی و تقویت سیستم ایمنی کودکان میشود.
نخود و جلوگیری از سرطان
اسیدهای چربی که در ترکیبات نخود وجود دارد از التهاب مزمن پیشگیری میکند. با کاهش یافتن التهاب در روده بزرگ، خطر ابتلا به سرطان روده و رکتوم نیز کاهش پیدا خواهد کرد. این امر در پی بهرهگیری از خواص نخود پخته میسر خواهد بود.
ویتامین B و مواد معدنی نخود خطر ابتلا به سرطان ریه و پستان را بهشدت کاهش میدهد. از سوی دیگر دانشمندان به این نتیجه رسیدهاند که ساپونین نخود بهعنوان یک مهارکننده رشد منجر به پیشرفت انواع سرطان خواهد شد.
نخود در طب سنتی
در طب سنتی نخود را بهعنوان یک ماده غذایی با طبعی گرم و خشک میشناسند؛ اما نوع تازه آن طبیعی گرم و مرطوب دارد. بسیاری از اطبا بر این باورند که نخود یک ضد درد است و برای تسکین درد کمر بسیار مفید خواهد بود.
در طب سنتی نخود خاصیت ملین بودن، اشتهاآور، پاککننده کبد و کلیه، مقوی، برطرفکننده بواسیر، افزایش قوای جنسی، بهبود خلقوخو و از بین برندگی سردی مزاج دارد.
آب نخود برای چه چیزی خوب است؟
تمامی خواص نخود پخته را میتوان در آب نخود پیدا کرد. این ماده غذایی برای تقویت قوای جنسی، درمان بیماریهای کبدی و کلیوی، تقویت عضلات، جلوگیری از اسپاسم و بهبود عملکرد مغز بسیار مفید است.
خواص و طرز تهیه جوانه نخود
جوانه نخود سرشار از کلسیم، منیزیم، منگنز، آهن، ویتامینهای A، B، C، E، K، کربوهیدرات، سدیم، پتاسیم، فولاد، سلنیوم، مس، فیبر، فسفر، پروتئین، زینک و فولات است.
به همین دلیل جوانه نخود خاصیت جوانسازی پوست، تقویت مو، بهبود عملکرد مغز، تقویت دستگاه گوارش، ادرارآور، انرژیزایی و تقویت سیستم ایمنی دارد.
طرز تهیه جوانه نخود
۲ روش برای تهیه جوانه نخود وجود دارد.
روش اول:
در این روش شما باید نخود را پس از تمیز کردن با آب سرد بشویید و برای ۲۴ ساعت در آب بخیسانید. در طی این مدت ۲ تا ۳ مرتبه آب نخود را تعویض کنید تا بوی بدی نگیرند.
بشقاب، سینی یا یک آبکش مناسب انتخاب کرده و یک لایه پارچه نخی تمیز روی آن بکشید. نخودها را پس از آبکشی روی پارچه پهن کرده و یک پارچه دیگر را پس از مرطوب کردن روی نخودها بکشید.
ظرف را برای ۲ تا ۳ روز در محیطی نسبتاً خنک قرار دهید و هرازگاهی پارچه بالایی را مرطوب کنید تا نخودها جوانه بزنند.
روش دوم:
در این روش به یک ظرف شیشهای، یک توری فلزی یا سبد پلاستیکی و یک عدد پارچه تمیز نیاز دارید. مطابق روش قبلی نخودها را شسته و ۲۴ ساعت استراحت دهید.
آب نخودها را کشیده و آنها را در ظرف شیشهای بریزید. در ظرف را با یک پارچه نمدار و کش محکم کرده و بهصورت برعکس روی توری فلزی یا سبد قرار دهید تا بهخوبی هوا بکشد.
در این روش نخودها طی ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد جوانه میزنند. دقت داشتهباشید که پارچه در این مدت خشک نشود و نخودها بهخوبی هوا بکشند.
مضرات مصرف نخود
نخود سرشار از فیبر است. افزایش مصرف فیبر بهطور ناگهانی میتواند منجر به ناراحتی معده، گاز، اسهال و نفخ میشود و در صورت ادامهدار شدن ممکن است منجر به گرفتگی معده شود.
نخود از خانواده سویاهاست؛ بنابراین ممکن است که حساسیت پوستی را بدتر کند. اگر آلرژی شناختهشدهای به حبوبات دارید، مصرف نخود را محدود کنید. اگر علائم آلرژی به حبوبات مانند: تهوع، اسهال، خارش پوست، کهیر، سردرد و سرفه را مشاهده کردید، خوردن نخود را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید.
چه کسانی نباید نخود مصرف کنند؟
اگر دچار مشکلات شدید گوارشی مانند اسهال، نفخ، اسپاسم معده و حساسیت به حبوبات هستید بدون مشورت با پزشک از مصرف نخود اجتناب کنید. چراکه ممکن است دچار مسمومیت با این ماده غذایی شوید.
کلام آخر
مواد معدنی و آنتیاکسیدان هایی که در نخود وجود دارد سلامت بدن را تا حد زیادی تضمین میکند اما آنچه در این میان اهمیت زیادی دارد این است که مصرف هیچ ماده غذایی به تنهایی قادر به تقویت سیستم ایمنی و سلامت بدن نخواهد شد.
در نتیجه برای بهرهمندی از فواید نخود برای لاغری، تقویت دستگاه گوارش، کنترل دیابت، پیشگیری از سرطان و کاهش کلسترول باید سبک زندگی خود را اصلاح کرده و از انواع رژیم غذایی مناسب پیروی کنید. برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است.
منبع: لیمومی