با افزایش سن، بسیاری از تغییرات فیزیولوژیکی در بدن رخ می‌دهد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کاهش توانایی مردمک چشم برای گشاد شدن است. این مسئله تأثیر مستقیمی بر کیفیت بینایی در شرایط نوری مختلف دارد و می‌تواند بر سلامت عمومی و ایمنی، به‌ویژه هنگام رانندگی در شب، اثرگذار باشد.
به گزارش خط سلامت این تغییرات می‌توانند خطر تصادفات را افزایش دهند و بر ریتم خواب و بیداری افراد سالمند تأثیر منفی بگذارند.
تأثیر کاهش گشاد شدن مردمک بر بینایی و ایمنی رانندگی
یکی از مهم‌ترین پیامدهای کاهش انعطاف‌پذیری مردمک، کاهش دید در محیط‌های کم‌نور است. هنگام رانندگی در شب، نور خودروهای مقابل می‌تواند به دلیل کاهش توانایی مردمک در تنظیم نور ورودی، باعث خیرگی و کاهش وضوح دید شود. بررسی‌ها نشان داده‌اند که با افزایش سن، واکنش مردمک به تغییرات نور محیط کاهش یافته و این امر باعث افزایش خطر تصادفات جاده‌ای می‌شود. بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، افراد سالمند نسبت به افراد جوان‌تر، توانایی کمتری در تطبیق سریع با تغییرات نور دارند که می‌تواند تشخیص موانع در جاده را دشوارتر کند.
بررسی علمی کاهش گشاد شدن مردمک با افزایش سن
مطالعه‌ای که روی افراد 18 تا 87 ساله انجام شد، نشان داد که عرض مردمک به‌طور متوسط در هر دهه حدود 0.4 میلی‌متر کاهش می‌یابد. این کاهش توانایی منجر به کاهش حساسیت بینایی در شرایط نوری مختلف می‌شود. پژوهشگران برای بررسی دقیق این تغییرات، افراد را در محیط‌های گوناگون از جمله فضای باز، محل کار و محیط‌های دارای نور مصنوعی تحت آزمایش قرار دادند. همچنین در شرایط آزمایشگاهی، پاسخ مردمک چشم به نورهایی با طول موج‌های مختلف (قرمز، سبز، آبی و سفید) بررسی شد و تأیید شد که با افزایش سن، میزان واکنش مردمک به نور کاهش می‌یابد.
مکانیزم عملکرد مردمک و اثرات کاهش انعطاف‌پذیری آن
مردمک چشم مانند دیافراگم دوربین عمل می‌کند و در نور شدید، اندازه آن کاهش می‌یابد تا از ورود بیش از حد نور جلوگیری کند. در نور کم، مردمک برای جذب نور بیشتر گشاد می‌شود. این فرآیند برای حفظ وضوح دید ضروری است. در افراد جوان، مردمک می‌تواند تا ۸ میلی‌متر باز شود، اما با افزایش سن این میزان کاهش می‌یابد که منجر به کاهش توانایی دید در شب می‌شود. این موضوع می‌تواند در فعالیت‌های روزمره مانند خواندن، رانندگی و کارهای نیازمند دقت، مشکلاتی ایجاد کند.
تأثیر بر کیفیت زندگی و عملکرد روزمره
کاهش گشاد شدن مردمک نه‌تنها بر رانندگی بلکه بر زندگی روزمره نیز تأثیر دارد. نورهای مصنوعی در محیط‌های داخلی می‌توانند باعث خستگی چشم شده و کیفیت زندگی و بهره‌وری کاری را کاهش دهند. به‌ویژه در محیط‌های کاری که نیاز به تمرکز بالا دارند، کاهش توانایی مردمک در تنظیم نور می‌تواند منجر به افزایش اشتباهات و کاهش کارایی شود. همچنین در مکان‌هایی مانند پلکان‌های کم‌نور، خطر افتادن و آسیب‌دیدگی برای افراد مسن بیشتر خواهد شد.
تأثیر بر ریتم خواب و بیداری سالمندان
یکی دیگر از چالش‌های مرتبط با کاهش گشاد شدن مردمک، تأثیر آن بر ریتم خواب و بیداری است. مردمک نقش مهمی در دریافت نور برای تنظیم ساعت زیستی بدن دارد. مطالعات نشان داده‌اند که سالمندان نسبت به افراد جوان، نور کمتری دریافت می‌کنند که می‌تواند منجر به اختلال در ریتم شبانه‌روزی و کیفیت خواب شود. این مسئله اهمیت بهینه‌سازی نور محیطی را برای حمایت از سلامت خواب افراد سالمند نشان می‌دهد.
عوامل مؤثر بر کاهش گشاد شدن مردمک
نکته جالب توجه این است که عواملی مانند رنگ چشم، جنسیت یا مصرف کافئین تأثیر قابل توجهی بر حدت بینایی و میزان کاهش گشاد شدن مردمک ندارند. این نشان می‌دهد که کاهش انعطاف‌پذیری مردمک بیشتر تحت تأثیر افزایش سن و تغییرات طبیعی بدن قرار دارد.
جمع‌بندی و راهکارهای پیشنهادی
با توجه به یافته‌های علمی، ضروری است که اقدامات لازم برای کاهش تأثیرات منفی این پدیده انجام شود. استفاده از عینک‌های ضدنور، بهبود نورپردازی محیط‌های داخلی، افزایش روشنایی جاده‌ها و اصلاح شرایط رانندگی برای سالمندان، می‌توانند از اثرات کاهش گشاد شدن مردمک بکاهند. همچنین توصیه می‌شود سالمندان برای حفظ سلامت چشمی خود، معاینات منظم چشمی داشته باشند و در صورت نیاز، از تجهیزات کمکی برای بهبود بینایی خود بهره ببرند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
