نتایج یک بررسی روی ۹۱۸ نفر از افراد در آمریکا نشان داده است ۷۷ درصد از شرکت‌کنندگان بر این باور بودند که «کریسمس هر سال زودتر از سال قبل فرا می‌رسد». تنها ۱۴ درصد این گزاره را نپذیرفته‌اند. این پدیده، نمونه‌ای از تجربه مشترک بسیاری از ما در درک گذر سریع زمان است. اما چرا گذر روزها با افزایش سن، به نظرمان سریع‌تر از قبل می‌رسد؟ پاسخ این سؤال ریشه در تحلیل‌های علمی و روانشناختی دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
چرا گذر زمان در کودکی و بزرگسالی متفاوت است؟
به گزارش خط سلامت یکی از مشاهدات رایج انسانی این است که درک کودکان از زمان با بزرگسالان کاملاً متفاوت است. در کودکی، بسیاری از افراد زمان را کندتر تجربه می‌کنند، اما این ادراک همگام با افزایش سن تغییر می‌کند. دانشمندان دلایل متعددی برای این اختلاف در تجربه زمانی ارائه داده‌اند.
تئوری نسبیت یا تأثیر نسبت در زمان
یکی از مهم‌ترین تئوری‌هایی که به توضیح این پدیده می‌پردازد، ارتباط آن با نسبیت زمان برای افراد است. برای یک کودک ۱۰ ساله، دو سال معادل یک پنجم از کل عمر اوست و به همین دلیل این بازه زمانی طولانی‌تر به نظر می‌رسد. اما وقتی ۵۰ ساله می‌شوید، همین دو سال تنها یک بیست و پنجم از عمرتان را تشکیل می‌دهد. بنابراین، سهم نسبی این مدت زمان از زندگی، به‌طور طبیعی در بزرگسالی کمتر احساس می‌شود.
زندگی روزمره در مقابل تجربه‌های تازه
یکی دیگر از دلایلی که دانشمندان مطرح می‌کنند، تضاد بین زندگی روتین و نوآوری است. در کودکی، انسان‌ها با تجربه‌های جدید و هیجان‌آور روبه‌رو هستند، از یادگیری مهارت‌ها گرفته تا کشف محیط زندگی. ثبت خاطرات جدید در مغز باعث می‌شود زمان طولانی‌تر به نظر برسد. اما در بزرگسالی، زندگی بسیاری از افراد به حالت یکنواخت و روزمره درمی‌آید که داده‌های کمتری برای ثبت در حافظه ایجاد می‌کند. این تغییر می‌تواند علت حس سریع‌تر گذشت زمان باشد.
عوامل زیستی و روانشناختی
کاهش ترشح دوپامین در مغز
دانشمندان همچنین تغییرات زیستی بدن انسان را یکی از عوامل اصلی درک گذر زمان می‌دانند. دوپامین، یکی از مهم‌ترین هورمون‌های مغزی، نقش مهمی در درک و پردازش زمان دارد. کاهش طبیعی سطح دوپامین با افزایش سن، ممکن است به ایجاد این حس کمک کند که زمان سریع‌تر می‌گذرد.
توجه بیشتر به جزئیات در کودکی
کودکان به دلیل کنجکاوی شدید خود، جزئیات بیشتری از محیط را ثبت می‌کنند. این در حالی است که بزرگسالان تمرکز کمتری به روزمرگی‌ها دارند و بیشتر به‌طور «خودکار» امور خود را پیش می‌برند. این سبک زندگی باعث می‌شود خاطرات کمتری ثبت شود و زمان سریع‌تر به نظر برسد.
کاهش سرعت "ساعت درونی بدن"
مطالعات متعددی نشان داده‌اند که یکی از عوامل درک ما از گذر زمان می‌تواند تغییر در سرعت "ساعت داخلی" مغز باشد. این ساعت که با پردازش تصاویر در ذهن فعالیت می‌کند، با افزایش سن کندتر می‌شود. وقتی مغز تصاویر کمتری را پردازش می‌کند، به‌طور طبیعی این احساس ایجاد می‌شود که زمان سریع‌تر در حال گذر است.
راهکارهایی برای مدیریت ادراک گذر زمان
با وجود دلایل علمی که پیش‌تر به آنها اشاره شد، بهتر است بدانیم که ادراک زمان امری ثابت نیست و می‌توان با تغییر سبک زندگی آن را تحت تأثیر قرار داد. برای مقابله با این احساس، توصیه می‌شود:
- به دنبال تجربه‌های جدید بروید و از یکنواختی خودداری کنید.
- در لحظه حال زندگی کنید و از حسرت گذشته یا نگرانی آینده دوری کنید.
- فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که موجب هیجان و افزایش آگاهی‌تان شوند.
به یاد داشته باشید که هر روز فرصتی بی‌نظیر برای تجربه چیزهای تازه است. پس تلاش کنید که از یکنواختی فراتر بروید و لحظات خود را به یادماندنی کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
