بواسیر چیست؟ + علل و علائم و درمان مدرن و سنتی و غذاهای مفید و مضر وتفاوت علائم در زنان و مردان / تأثیر بواسیر بر سلامت روان و رابطه زوجی و جنسی + جدول سن شروع و فیلم

بواسیر (Hemorrhoid) به تورم رگ‌های خونی در ناحیه رکتوم (مقعد) یا اطراف مقعد گفته می‌شود که مشابه واریس رگ‌ها است. این مشکل می‌تواند در داخل رکتوم (بواسیر داخلی) یا زیر پوست اطراف مقعد (بواسیر خارجی) ایجاد شود. بواسیر معمولاً شایع است و خطر جدی ندارد، اما می‌تواند موجب ناراحتی و علائمی شود.

به گزارش خط سلامت این بیماری می‌تواند باعث درد، خونریزی و خارش شود و زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد. دلایل اصلی بواسیر شامل یبوست مزمن، بارداری و نشستن‌ طولانی‌مدت است. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به کاهش علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کند.

انواع بواسیر

بواسیر داخلی

در داخل رکتوم قرار دارد.

معمولاً بدون درد است، اما ممکن است هنگام دفع مدفوع باعث خونریزی شود.

در موارد شدید، ممکن است از مقعد بیرون زده (پرولاپس) شود.

بواسیر خارجی

در زیر پوست اطراف مقعد قرار دارد.

ممکن است خارش، درد و تورم ایجاد کند.

در برخی موارد، ممکن است لخته خون (بواسیر ترومبوزه) تشکیل شود که درد شدیدی به همراه دارد.

علائم بواسیر

خونریزی : خون قرمز روشن هنگام دفع مدفوع

خارش یا تحریک : در ناحیه مقعد

درد یا ناراحتی : به‌خصوص در بواسیر خارجی

تورم : اطراف مقعد

برآمدگی یا توده : نزدیک مقعد که ممکن است حساس باشد

دلایل ایجاد بواسیر

برخی از مهم ترین دلایل بروز بواسیر، عبارت است از:

زور زدن هنگام دفع مدفوع

یبوست یا اسهال مزمن

نشستن طولانی‌مدت روی توالت

بارداری (فشار بیشتر روی رگ‌های لگن).

چاقی

رژیم غذایی کم‌فیبر

بواسیر چیست؟

بواسیر، یا هموروئید (Hemorrhoids)، تورم و گشاد شدن غیرطبیعی رگ‌های خونی در بخش تحتانی رکتوم یا مقعد است. این مشکل می‌تواند در اثر فشار زیاد روی این ناحیه ایجاد شود. بسته به محل وقوع، بواسیر به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم می‌شود که به تفصیل در ادامه توضیح داده می شود.

انواع بواسیر

بواسیر داخلی

در داخل رکتوم و معمولاً در عمقی است که دیده یا لمس نمی‌شود.

علائم معمولاً بدون درد هستند اما ممکن است شامل خونریزی هنگام دفع مدفوع باشند.

در موارد شدید، ممکن است این بواسیرها پرولاپس کرده (به بیرون از مقعد کشیده شوند) و در هنگام بیرون‌زدگی دردناک شوند.

بواسیر خارجی

در اطراف مقعد و زیر پوست قرار دارد.

می‌تواند موجب خارش، درد، تورم یا توده شود.

در موارد خاص، ممکن است ترومبوز (لخته خون) تشکیل دهد که می‌تواند باعث درد شدید و ناگهانی شود.

علائم بواسیر

خونریزی مقعدی 

خون قرمز روشن هنگام دفع مدفوع، که معمولاً بدون درد است.

برآمدگی یا تورم به‌ویژه در اطراف مقعد یا در داخل آن

درد و ناراحتی 

این درد اغلب با نشستن، راه رفتن، یا دفع تشدید می‌شود.

خارش یا تحریک پوستی 

معمولاً در ناحیه اطراف مقعد

ترشح مخاط 

در موارد شدیدتر ممکن است مشاهده شود.

دلایل اصلی بواسیر

بواسیر به دلیل افزایش فشار در رگ‌های مقعد و رکتوم رخ می‌دهد. دلایل شایع عبارتند از:

یبوست مزمن یا زور زدن بیش‌ازحد 

افزایش فشار برای دفع مدفوع سخت می‌تواند به ایجاد بواسیر کمک کند.

بارداری 

فشار ناشی از جنین و تغییرات هورمونی.

چاقی یا اضافه وزن 

افزایش فشار در ناحیه لگن.

نشستن طولانی‌مدت 

به‌خصوص در توالت یا هنگام انجام کارهای نشسته.

کمبود فیبر در رژیم غذایی 

رژیم غذایی کم‌فیبر باعث ایجاد مدفوع سخت و یبوست می‌شود.

فعالیت بدنی ناکافی 

کم‌تحرکی ممکن است حرکت روده‌ها را کند کند.

درمان‌های بواسیر

برخی از مهم ترین درمان های بواسیر، عبارت است از:

رژیم غذایی پرفیبر 

مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به کاهش یبوست کمک کند.

مصرف حداقل 25-30 گرم فیبر روزانه توصیه می‌شود.

نوشیدن آب کافی 

مصرف حداقل 8 لیوان آب در روز می‌تواند مدفوع را نرم کرده و دفع را آسان کند.

حمام نشیمن (Sitz Bath) 

نشستن در آب گرم برای 15–20 دقیقه چند بار در روز می‌تواند درد و التهاب را کاهش دهد.

استفاده از داروهای بدون نسخه 

کرم‌ها یا شیاف‌های حاوی هیدروکورتیزون، پمادهای مسکن و پدهای حاوی نارون کوهی می‌توانند تسکین موقتی ایجاد کنند.

کمپرس سرد 

استفاده از یخ می‌تواند تورم را کاهش دهد.

حفظ بهداشت ناحیه مقعد

ناحیه را با آب گرم و صابون غیرمعطر بشویید و خشک نگه دارید.

اجتناب از زور زدن 

استفاده از نرم‌کننده‌های مدفوع یا ملین‌ها می‌تواند به کاهش فشار کمک کند.

درمان‌های پزشکی بواسیر

اگر درمان‌های خانگی موثر نبود، پزشک ممکن است گزینه‌های زیر را پیشنهاد کند:

روش‌های کم‌تهاجمی 

بستن با نوار لاستیکی (Rubber Band Ligation) : بواسیر با یک نوار کوچک بسته می‌شود تا جریان خون قطع و بواسیر کوچک شود.

اسکلروتراپی (Sclerotherapy) : تزریق محلول برای کوچک کردن بواسیر.

انعقاد مادون قرمز یا لیزر : از گرما برای کوچک کردن بواسیر استفاده می‌شود.

جراحی‌های جدی‌تر 

بواسیرکتومی (Hemorrhoidectomy) : جراحی برای برداشتن بواسیر، که معمولاً برای موارد شدیدتر استفاده می‌شود.

هموروئیدوپکسی (Hemorrhoidopexy) : که شامل منگنه کردن بواسیر داخلی است.

پیشگیری از بواسیر

مصرف فیبر کافی 

پیشگیری از یبوست از مهم‌ترین عوامل است.

فعالیت بدنی منظم 

فعالیت منظم روده‌ها را تحریک کرده و از بروز یبوست جلوگیری می‌کند.

اجتناب از نشستن طولانی‌مدت 

به‌ویژه هنگام استفاده از توالت.

کنترل وزن 

کاهش وزن اضافی فشار روی ناحیه لگن را کاهش می‌دهد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

خونریزی مداوم یا شدید.

درد و تورم شدید که با درمان‌های خانگی بهبود نمی‌یابد.

تغییر در عادات روده‌ای که طولانی‌مدت باشد.

احساس توده‌ای که از بین نمی‌رود یا بدتر می‌شود.

در صورت نیاز، می‌توانم توضیحات بیشتری درباره هر کدام از این موارد ارائه کنم. آیا موضوع خاصی برای شما اهمیت بیشتری دارد؟

تفاوت و شباهت های علائم بواسیر در زنان و مردان

بواسیر (هموروئید) در زنان و مردان از نظر علائم عمومی شباهت‌های زیادی دارد، اما برخی تفاوت‌ها به دلیل فیزیولوژی، هورمون‌ها و عوامل سبک زندگی در این دو جنس مشاهده می‌شود. در ادامه به بررسی علائم مشابه و تفاوت‌های آن در زنان و مردان می‌پردازیم:

شباهت‌های علائم بواسیر در زنان و مردان

علائم شایع بواسیر که در هر دو جنس دیده می‌شود:

خونریزی مقعدی

خون قرمز روشن هنگام یا بعد از دفع مدفوع.

درد یا ناراحتی

احساس درد در ناحیه مقعد، به‌ویژه هنگام نشستن یا دفع مدفوع.

تورم یا برآمدگی

مشاهده یا احساس توده در اطراف مقعد (بواسیر خارجی یا پرولاپس بواسیر داخلی).

خارش یا تحریک

احساس خارش یا سوزش در ناحیه مقعد.

ترشح مخاط

در موارد پیشرفته‌تر ممکن است مخاط از مقعد ترشح شود.

تفاوت‌های علائم و عوامل موثر در زنان و مردان

 تأثیر بارداری و زایمان در زنان

بارداری

زنان در دوران بارداری به دلیل فشار جنین روی عروق لگنی و تغییرات هورمونی (افزایش پروژسترون که باعث کاهش حرکت روده می‌شود)، بیشتر مستعد بواسیر هستند.

علائم: خونریزی و برآمدگی بواسیر در زنان باردار معمولاً شدیدتر است.

زایمان طبیعی

زور زدن در حین زایمان طبیعی می‌تواند فشار زیادی بر عروق مقعد وارد کرده و علائم بواسیر را تشدید کند.

 تأثیر هورمون‌ها در زنان

تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی یا بارداری ممکن است منجر به افزایش حساسیت و التهاب در ناحیه مقعد شود.

در دوران یائسگی، کاهش استروژن ممکن است خشکی و کاهش انعطاف‌پذیری عروق را تشدید کند.

تفاوت در سبک زندگی و فعالیت در مردان

وزنه‌برداری و ورزش‌های سنگین

مردان بیشتر از زنان در فعالیت‌هایی شرکت می‌کنند که باعث افزایش فشار در ناحیه مقعد می‌شود، مانند وزنه‌برداری یا ورزش‌های سنگین.

علائم: بواسیر مردان به دلیل این فعالیت‌ها بیشتر به شکل درد و تورم شدید ظاهر می‌شود.

مصرف الکل و سیگار

مردان معمولاً بیشتر به مصرف الکل و سیگار گرایش دارند که این عوامل به اختلال در گردش خون و افزایش خطر بواسیر کمک می‌کند.

شیوع یبوست در زنان

یبوست به دلیل سبک زندگی، رژیم غذایی، یا تغییرات هورمونی در زنان شایع‌تر است و این عامل می‌تواند احتمال بواسیر را در زنان افزایش دهد.

 تفاوت در میزان مراجعه به پزشک

زنان معمولاً سریع‌تر از مردان به دنبال درمان بواسیر می‌روند. مردان اغلب علائم را نادیده گرفته و به پزشک مراجعه نمی‌کنند تا زمانی که علائم شدیدتر شود.

جدول مقایسه علائم و عوامل بواسیر بین زنان و مردان

        جنبه                                     زنان                                                               مردان

عوامل تشدیدکننده	بارداری، زایمان، تغییرات هورمونی	ورزش سنگین، مصرف الکل و سیگار
شیوع یبوست	بیشتر (به دلیل رژیم غذایی و هورمون‌ها)	کمتر از زنان
شدت علائم	ممکن است خفیف‌تر باشد، اما در بارداری و زایمان شدیدتر می‌شود	علائم ممکن است دیرتر شناسایی شوند، اما شدیدتر ظاهر می‌شوند
ترجیح به درمان سریع‌تر	به دلیل آگاهی بیشتر از وضعیت بدن	تمایل کمتر به مراجعه به پزشک

 

در حالی که علائم بواسیر در زنان و مردان عمدتاً مشابه است، زنان به دلیل بارداری، زایمان، تغییرات هورمونی و شیوع بیشتر یبوست ، بیشتر مستعد ابتلا هستند. از طرف دیگر، فعالیت‌های سنگین فیزیکی، مصرف الکل و سیگار در مردان نقش بیشتری در ایجاد بواسیر ایفا می‌کند.

توجه به تفاوت‌ها می‌تواند در پیشگیری، درمان به‌موقع و مدیریت علائم موثر باشد.

ارتباط بواسیر با مشکلات روانی

بواسیر (هموروئید) علاوه بر اثرات جسمی، می‌تواند تأثیرات روانی قابل توجهی بر فرد داشته باشد و از سوی دیگر، مشکلات روانی نیز می‌توانند در شدت گرفتن علائم بواسیر نقش داشته باشند. این ارتباط دوسویه به دلایل زیر ایجاد می‌شود:

الف) استرس و اضطراب

درد مداوم، خونریزی و خارش ناشی از بواسیر می‌تواند باعث ناراحتی روانی و اضطراب در فرد شود.

نگرانی از بدتر شدن علائم یا انجام جراحی، استرس را افزایش می‌دهد.

افرادی که به دلیل بواسیر در انجام فعالیت‌های روزمره یا اجتماعی محدود می‌شوند، ممکن است دچار حس انزوا و اضطراب شوند.

کاهش اعتماد به نفس

افراد مبتلا به بواسیر ممکن است به دلیل مشکلاتی مانند بوی ناخوشایند، ترشح یا احساس ناراحتی در نشستن ، اعتماد به نفس خود را از دست دهند.

محدودیت در روابط صمیمی و نگرانی از بروز علائم در جمع، می‌تواند تأثیر منفی بر سلامت روان داشته باشد.

افسردگی

بواسیر مزمن که درمان نشده باقی بماند، ممکن است باعث افسردگی شود.

درد و ناراحتی طولانی‌مدت، همراه با اختلال در خواب و فعالیت‌های روزانه، می‌تواند کیفیت زندگی فرد را کاهش داده و زمینه‌ساز افسردگی باشد.

استرس مزمن

استرس و اضطراب طولانی‌مدت می‌تواند باعث افزایش تنش در عضلات لگن و مقعد شود، که فشار بیشتری به رگ‌های مقعد وارد می‌کند و علائم بواسیر را تشدید می‌کند.

استرس همچنین می‌تواند موجب یبوست یا اسهال شود که هر دو از عوامل اصلی بواسیر هستند.

ب) اختلالات خوردن

برخی افراد به دلیل مشکلات روانی مانند اضطراب یا افسردگی، رژیم غذایی نامناسبی دارند. این می‌تواند شامل مصرف کم فیبر یا آب باشد که خطر یبوست و تشدید بواسیر را افزایش می‌دهد.

در مقابل، پرخوری یا مصرف غذاهای تحریک‌کننده مانند فست‌فود و غذاهای تند می‌تواند التهاب بواسیر را افزایش دهد.

ج ) اختلالات خواب

مشکلات روانی مانند اضطراب یا افسردگی ممکن است خواب فرد را مختل کنند. کم‌خوابی می‌تواند التهاب را در بدن افزایش دهد و بهبود بواسیر را به تأخیر بیندازد.

بی‌توجهی به مراقبت‌های بهداشتی

افرادی که به دلیل مشکلات روانی دچار کاهش انگیزه شده‌اند، ممکن است در رعایت اصول بهداشتی و درمان بواسیر کوتاهی کنند، که این مسئله می‌تواند علائم را بدتر کند.

چرخه معیوب بین بواسیر و مشکلات روانی

بواسیر می‌تواند باعث ایجاد استرس، اضطراب و افسردگی شود، و این شرایط روانی به نوبه خود می‌توانند علائم بواسیر را تشدید کنند. این چرخه معیوب ممکن است بدون مداخله مناسب ادامه یابد.

راهکارهای مدیریت همزمان بواسیر و مشکلات روانی

مدیریت بواسیر

درمان پزشکی: مراجعه به پزشک برای درمان‌های دارویی یا جراحی در صورت لزوم.

تغذیه مناسب: مصرف فیبر، مایعات و پرهیز از غذاهای تحریک‌کننده.

ورزش: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به کاهش استرس و جلوگیری از یبوست کمک کند.

 مراقبت از سلامت روان

مدیریت استرس: انجام تمرینات آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگا یا تنفس عمیق.

مشاوره یا روان‌درمانی: در صورت تجربه اضطراب یا افسردگی مرتبط با بواسیر، مشاوره با روانشناس می‌تواند مفید باشد.

داروهای ضداضطراب یا ضدافسردگی: در موارد شدید و با تجویز پزشک.

 اصلاح سبک زندگی

تنظیم خواب: خواب کافی و باکیفیت برای کاهش استرس و بهبود التهاب.

فعالیت اجتماعی: حفظ ارتباطات اجتماعی برای کاهش حس انزوا.

پیگیری درمان بواسیر: به تأخیر انداختن درمان می‌تواند هم علائم جسمی و هم روانی را بدتر کند.

بواسیر و مشکلات روانی می‌توانند تأثیر متقابل بر یکدیگر داشته باشند. مدیریت همزمان هر دو از طریق درمان پزشکی، مراقبت از سلامت روان، و اصلاح سبک زندگی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی کمک کند. اگر علائم روانی یا بواسیر به‌صورت مداوم و شدید وجود دارد، مشورت با پزشک و متخصص روانشناسی توصیه می‌شود.

تأثیر بواسیر بر رابطه زوجی

بواسیر (هموروئید) به‌عنوان یک بیماری جسمی می‌تواند تأثیرات زیادی بر رابطه زوجی بگذارد، زیرا علائم و ناراحتی‌های آن به‌ویژه در ناحیه مقعد باعث ایجاد مشکلاتی در تعاملات فیزیکی و احساسی می‌شود. این تأثیرات می‌توانند از جنبه‌های مختلفی، از جمله جنسی، عاطفی و اجتماعی، آشکار شوند. در ادامه، تأثیر بواسیر بر رابطه زوجی و راهکارهای ممکن برای مدیریت این مشکلات توضیح داده شده است:

تأثیر بواسیر بر روابط جنسی

درد و ناراحتی

درد ناشی از بواسیر (مانند درد هنگام نشستن یا حرکت) می‌تواند فعالیت جنسی را مشکل یا غیرممکن کند. فشار یا تحریک رگ‌های مقعدی در طول رابطه جنسی می‌تواند منجر به درد شدید و ناراحتی شود.

افرادی که از بواسیر رنج می‌برند، ممکن است از ترس از درد یا خونریزی از فعالیت جنسی خودداری کنند، که این مسئله می‌تواند منجر به کاهش میل جنسی یا بی‌علاقگی به روابط زناشویی شود.

ترس از خونریزی

خونریزی ناشی از بواسیر ممکن است در حین یا پس از رابطه جنسی رخ دهد. این نگرانی ممکن است برای فرد مبتلا به بواسیر و همسرش ناراحت‌کننده باشد و اعتماد به نفس و راحتی در روابط جنسی را کاهش دهد.

 کاهش میل جنسی

درد و ناراحتی مداوم از بواسیر می‌تواند منجر به کاهش میل جنسی شود. این وضعیت ممکن است باعث سردی در رابطه زوجی شده و موجب بروز مشکلات عاطفی و روانی گردد.

کاهش اعتماد به نفس

بسیاری از افراد مبتلا به بواسیر ممکن است به دلیل درد یا خونریزی خجالت زده شوند. این می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس و نگرانی از نظر ظاهری یا بهداشتی شود.

این احساسات می‌توانند بر روابط عاطفی زوجین تأثیر منفی بگذارند، به‌ویژه زمانی که فرد از ابراز احساسات خود یا ارتباط صمیمی با شریک زندگی خود احساس نگرانی کند.

احساس شرم و بی‌اعتمادی

بعضی از افراد مبتلا به بواسیر ممکن است از ابراز علائم خود به شریک زندگی‌شان شرم داشته باشند و از ترس قضاوت یا عدم درک، از صحبت کردن در مورد بیماری‌شان خودداری کنند.

این کمبود ارتباط و بی‌اعتمادی می‌تواند به تنش‌های عاطفی و کاهش صمیمیت در رابطه منجر شود.

تأثیر بواسیر بر زندگی روزمره و فعالیت‌های مشترک

 محدودیت در فعالیت‌های فیزیکی

افراد مبتلا به بواسیر ممکن است به دلیل درد و ناراحتی از انجام برخی فعالیت‌های فیزیکی مانند پیاده‌روی، ورزش یا حتی کارهای خانگی اجتناب کنند. این محدودیت‌ها می‌تواند بر برنامه‌های مشترک زوجین تأثیر بگذارد و احساس ناراحتی یا ناامیدی را ایجاد کند.

احساس انزوا

فرد مبتلا به بواسیر ممکن است به دلیل درد یا مشکل در نشستن یا راه رفتن از حضور در فعالیت‌های اجتماعی یا رویدادهای خانوادگی خودداری کند. این می‌تواند به احساس انزوا و دوری از شریک زندگی منجر شود، به ویژه اگر این وضعیت به‌طور طولانی ادامه یابد.

تأثیر بر ارتباطات و تعاملات عاطفی

ناتوانی در حمایت از یکدیگر

اگر بواسیر به طور جدی روابط جنسی و عاطفی را تحت تأثیر قرار دهد، ممکن است احساسات پشتیبانی و توجه در رابطه زوجی کاهش یابد. فرد مبتلا به بواسیر ممکن است نتواند در شرایط بحرانی از شریک زندگی خود حمایت کند یا بالعکس، که این مسئله می‌تواند موجب ایجاد احساس سردی یا فاصله عاطفی شود.

عدم درک متقابل

عدم درک کافی از سوی شریک زندگی در مورد مشکلات جسمی و روانی ناشی از بواسیر می‌تواند به تنش‌های عاطفی و حتی سوءتفاهم منجر شود. بسیاری از افراد ممکن است مشکلات بواسیر را جدی ندانند یا تصور کنند که این بیماری قابل‌تحمل است، در حالی که فرد مبتلا به درد و ناراحتی جدی رنج می‌برد.

راهکارهای مدیریت تأثیر بواسیر بر رابطه زوجی

برقراری ارتباط باز و صادقانه

صحبت کردن صادقانه و باز در مورد علائم بواسیر، درد و نگرانی‌ها می‌تواند به ایجاد درک و حمایت متقابل بین زوجین کمک کند.

این نوع ارتباط می‌تواند از بروز سوءتفاهم‌ها جلوگیری کرده و احساسات فرد مبتلا را تسکین دهد.

مشاوره یا روان‌درمانی

در صورتی که بواسیر به مشکلات روانی یا عاطفی منجر شود، مراجعه به مشاور می‌تواند به هر دو طرف در درک و مدیریت مشکلات کمک کند.

مشاوره زوجین می‌تواند به ایجاد راهکارهای جدید برای تقویت رابطه و کاهش تنش‌های ناشی از بیماری کمک کند.

درمان پزشکی به موقع

پیگیری درمان‌های پزشکی برای بواسیر می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی کمک کرده و کیفیت زندگی جنسی و عاطفی را بهبود بخشد.

استفاده از داروهای ضدالتهاب، پمادهای موضعی، یا حتی جراحی در موارد شدید، می‌تواند علائم را کاهش داده و به فرد امکان بازگشت به فعالیت‌های روزمره و جنسی را بدهد.

 مراقبت‌های حمایتی و بهداشتی

رعایت نکات بهداشتی مانند استفاده از کمپرس سرد، نشستن در آب گرم، و مصرف غذاهای فیبردار می‌تواند به کاهش علائم بواسیر کمک کند.

بهبود وضعیت جسمی و کاهش علائم بواسیر می‌تواند تأثیر مثبتی بر رابطه زوجی داشته باشد.

بواسیر می‌تواند تأثیرات عمیقی بر روابط زوجی بگذارد، به ویژه در زمینه‌های جنسی، عاطفی و اجتماعی. با این حال، با برقراری ارتباط باز، پیگیری درمان‌های پزشکی و حمایت از یکدیگر، می‌توان مشکلات ناشی از بواسیر را مدیریت کرده و رابطه زوجی را تقویت نمود. در صورتی که بواسیر به مشکلات جدی‌تر منجر شود، مشاوره روان‌شناسی می‌تواند در حل مسائل کمک‌کننده باشد.

تأثیر بواسیر بر زایمان و مشکلات مرتبط

بواسیر (هموروئید) یک مشکل رایج است که بسیاری از زنان در دوران بارداری و بعد از زایمان با آن مواجه می‌شوند. این بیماری می‌تواند باعث ایجاد درد، خونریزی، و ناراحتی در ناحیه مقعدی شود. در دوران بارداری، فشار ناشی از رحم در حال رشد، تغییرات هورمونی، و فشار اضافی بر رگ‌های مقعد می‌تواند منجر به بروز یا تشدید بواسیر شود. علاوه بر این، زایمان طبیعی نیز می‌تواند به تشدید علائم بواسیر یا ایجاد مشکلات جدید منجر شود. در ادامه، مشکلات مرتبط با بواسیر در دوران زایمان بررسی شده است.

الف) بروز بواسیر به دلیل فشار رحم

در دوران بارداری، رحم در حال رشد فشار زیادی به رگ‌های مقعد و پایین شکم وارد می‌کند، که این فشار می‌تواند باعث بروز بواسیر یا تشدید علائم آن شود.

افزایش حجم خون نیز می‌تواند باعث تورم و گشاد شدن رگ‌ها در ناحیه مقعد گردد.

ب) تغییرات هورمونی

در دوران بارداری، هورمون پروژسترون افزایش می‌یابد که باعث کاهش تون عضلانی روده‌ها و اختلال در حرکت طبیعی روده‌ها (یبوست) می‌شود. یبوست مزمن یکی از عوامل اصلی بروز بواسیر است.

تغییرات هورمونی همچنین می‌تواند باعث شل شدن رگ‌ها و افزایش جریان خون در ناحیه مقعدی شود.

ج) افزایش فشار داخل شکمی

با پیشرفت بارداری، افزایش وزن جنین باعث افزایش فشار داخل شکم می‌شود که به رگ‌های مقعد فشار وارد کرده و بواسیر را تشدید می‌کند.

زنان باردار ممکن است برای جلوگیری از ناراحتی، به طور غیرمستقیم فشار زیادی به ناحیه مقعد وارد کنند.

بواسیر و زایمان طبیعی

الف) زور زدن هنگام زایمان

زور زدن در هنگام زایمان طبیعی فشار زیادی بر رگ‌های مقعد وارد می‌کند که ممکن است منجر به بروز بواسیر جدید یا تشدید بواسیر موجود شود.

این فشار ممکن است باعث گشاد شدن یا ایجاد لخته خون در رگ‌های مقعدی شود که در برخی موارد به ترومبوز هموروئید (لخته خون در بواسیر) منجر می‌شود.

ب) آسیب به ناحیه مقعد در زایمان طبیعی

در مواردی که زایمان طبیعی نیاز به برش اپیزیوتومی (برش در ناحیه پرینه) داشته باشد یا در صورت وقوع پارگی طبیعی در ناحیه مقعد، آسیب به بافت‌های مقعد می‌تواند بواسیر را تشدید کند.

زخم‌ها و ترشحات در این ناحیه می‌توانند باعث درد و خونریزی شدید شوند که موجب ناراحتی بیشتر برای مادر می‌گردد.

ج) افزایش احتمال بواسیر بعد از زایمان

حتی اگر فرد در دوران بارداری بواسیر نداشته باشد، زایمان طبیعی ممکن است باعث ایجاد بواسیر شود، زیرا فشار زیاد بر ناحیه مقعد در حین زایمان ممکن است به ایجاد تورم و التهاب در رگ‌ها منجر شود.

مشکلات بواسیر پس از زایمان 

الف) مشکلات در ترمیم زخم‌ها

اگر در حین زایمان طبیعی برش اپیزیوتومی یا پارگی ایجاد شود، این زخم‌ها ممکن است به‌دلیل وجود بواسیر یا خونریزی‌های مرتبط با آن دیرتر التیام یابند.

خونریزی‌های مکرر ناشی از بواسیر می‌تواند روند بهبود زخم‌های زایمان را کند کرده و به عفونت‌های احتمالی منجر شود.

ب)دشواری در نشستن و مراقبت از نوزاد

مادران مبتلا به بواسیر ممکن است با مشکلاتی در نشستن مواجه شوند که این می‌تواند باعث درد و ناراحتی در هنگام شیردهی یا انجام فعالیت‌های روزمره مانند تغییر پوشک نوزاد شود.

ناراحتی هنگام نشستن می‌تواند کیفیت زندگی روزمره پس از زایمان را تحت تأثیر قرار دهد.

ج) تأثیرات روانی و عاطفی

بواسیر می‌تواند باعث کاهش راحتی و افزایش درد پس از زایمان شود، که این مسئله می‌تواند تأثیرات روانی و عاطفی منفی به همراه داشته باشد.

ممکن است مادران احساس کنند که قادر به مراقبت کامل از نوزاد خود نیستند یا حتی از انجام فعالیت‌های روزانه خودداری کنند.

راهکارهای مدیریت بواسیر در دوران بارداری و پس از زایمان

الف) درمان‌های غیر دارویی

استفاده از آب گرم: نشستن در وان آب گرم می‌تواند به تسکین درد و التهاب بواسیر کمک کند.

کرم‌ها و پمادهای موضعی: استفاده از پمادهای ضدالتهاب یا مسکن (که در دوران بارداری و شیردهی ایمن باشند) می‌تواند علائم بواسیر را کاهش دهد.

کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد می‌تواند تورم و درد بواسیر را کاهش دهد.

رژیم غذایی: مصرف فیبر کافی، نوشیدن آب فراوان، و استفاده از ملین‌های طبیعی برای جلوگیری از یبوست و تسهیل دفع مدفوع.

ب) در صورت نیاز به درمان دارویی یا جراحی

در صورتی که بواسیر به‌طور شدید و مزمن بروز کند، ممکن است نیاز به درمان‌های دارویی مانند کرم‌های استروئیدی یا حتی جراحی باشد.

در موارد شدید، درمان‌های جراحی مانند هموروئیدکتومی (برداشتن بواسیر) یا روش‌های غیرتهاجمی مثل بستن بواسیر با لاستیک یا لیزر درمانی برای درمان بواسیر در نظر گرفته می‌شود.

ج) مراقبت‌های ویژه پس از زایمان

مراقبت‌های پس از زایمان: استراحت و استفاده از ابزارهای حمایتی هنگام نشستن می‌تواند به تسکین درد کمک کند.

ورزش و تحرک سبک: پس از زایمان، شروع ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی می‌تواند به بهبود عملکرد روده و جلوگیری از یبوست کمک کند.

بواسیر در دوران بارداری و پس از زایمان می‌تواند مشکلات متعددی برای مادر ایجاد کند. این مشکلات می‌توانند از درد و ناراحتی جسمی گرفته تا تأثیرات روانی و عاطفی در زندگی روزمره را شامل شوند. با این حال، با پیگیری درمان‌های مناسب و مراقبت‌های بهداشتی، می‌توان این مشکلات را مدیریت کرد و کیفیت زندگی مادران پس از زایمان را بهبود بخشید.