رهاسازی شیرابه‌های زباله در رودخانه‌های مناطق شمالی کشور، از جمله رودخانه تلار قائمشهر، به یکی از بحران‌های زیست‌محیطی جدی تبدیل شده است. انتشار ویدئوهایی از این مسئله در فضای مجازی، موجی از واکنش‌ها را برانگیخته و انتقادات گسترده‌ای نسبت به نحوه مدیریت این چالش مطرح شده است. موضوعی که نه‌تنها محیط زیست ، بلکه سلامت عمومی و اقتصاد منطقه را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
شیرابه زباله؛ تهدیدی جدی برای محیط زیست و انسان‌ها
به گزارش خط سلامت از خبرآنلاین شیرابه که ترکیبی از مایعات آلوده و مواد شیمیایی خطرناک است، آلودگی منابع آب و خاک را به دنبال دارد. این آلودگی می‌تواند تا اعماق خاک نفوذ کند و آب‌های زیرزمینی را نیز آلوده کند. صادق جمالی، کارشناس رسمی دادگستری و پژوهشگر حقوق محیط زیست، در گفت‌وگویی با خبرآنلاین به پیامدهای نگران‌کننده این مسئله اشاره می‌کند: «آلودگی آب به شیرابه، ضمن تأثیرگذاری مستقیم بر سلامت انسان‌ها، تهدیدی برای اکوسیستم آبی و کشاورزی به شمار می‌آید. همچنین، این معضل منجر به کاهش ارزش زمین‌های کشاورزی و درآمد گردشگری می‌شود که در نهایت ضربه‌ای جدی به اقتصاد وارد می‌کند.»
پیامدهای انسانی و زیست‌محیطی آلودگی شیرابه
رهاسازی شیرابه‌های زباله، به دلیل ترکیبات شیمیایی و میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا، سلامت عمومی را به خطر می‌اندازد. این شیرابه‌ها می‌توانند از طریق آب، خاک و هوا به انسان منتقل شوند و به بروز بیماری‌هایی همچون سرطان، بیماری‌های گوارشی، مشکلات پوستی و عصبی مانند اختلالات حافظه و آلزایمر بیانجامند. استنشاق بخارات سمی این مواد نیز به مشکلات تنفسی نظیر آسم و برونشیت منجر می‌شود.
راهکارهای تصفیه شیرابه‌های زباله
تصفیه شیرابه امکان‌پذیر است، اما به کارگیری این راه‌حل نیازمند دانش فنی و هزینه‌های بالا است. در این فرآیند، معمولاً از روش‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی به صورت ترکیبی استفاده می‌شود تا آلاینده‌ها به حداقل ممکن کاهش پیدا کنند. با این حال، پیشگیری از تولید شیرابه و مدیریت صحیح پسماندها، راهکار اصلی برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست است.
مدیریت اصولی پسماند؛ اقدامی ضروری
پسماند زباله شامل موادی مانند پلاستیک، فلزات، شیشه و مواد آلی است که مدیریت صحیح آن نیازمند برنامه‌ریزی و کاهش تولید زباله در مبدا می‌باشد. از جمله روش‌های مدیریت اصولی، بازیافت، تولید کمپوست و دفن بهداشتی پسماندها است. این اقدامات علاوه بر کاهش آلودگی، به بهره‌برداری مجدد از مواد قابل استفاده کمک می‌کند.
تأثیر قوانین بر مدیریت پسماند و مقابله با آلودگی
در ایران، قوانین متعددی برای جلوگیری از آلودگی منابع آبی و مدیریت پسماندها وجود دارد. از جمله مهم‌ترین این قوانین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی: هرگونه اقدامی که به عنوان تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود، جرم دانسته شده است. دفع زباله در رودخانه‌ها نیز مشمول این ماده می‌باشد.
- قانون حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب: این قانون هرگونه عملی که منجر به آلودگی منابع آبی می‌شود را ممنوع کرده است.
- قانون مدیریت پسماند: چارچوبی قانونی برای مدیریت صحیح پسماندها و دفع بهداشتی آن‌ها فراهم کرده است.
این قوانین عموماً با مجازات‌های نقدی و حبس برای متخلفان همراه هستند که می‌توانند عاملی بازدارنده در بروز چنین بحران‌هایی باشند.
همکاری نهادها؛ کلید حل بحران محیط زیستی
برای مقابله با بحران شیرابه‌های زباله، همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت بهداشت، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و دستگاه قضایی ضروری است. شبکه‌سازی میان این نهادها و همچنین آگاهی‌رسانی به مردم می‌تواند گام مؤثری در کاهش این معضل باشد.
نتیجه‌گیری
رهاسازی شیرابه‌های زباله در رودخانه‌های کشور، نیازمند اقدام فوری و عملی از سوی دولت، نهادهای مسئول و جامعه است. افزایش آگاهی عمومی، اجرای دقیق قوانین و مقررات و توسعه فناوری‌های مدیریت پسماند، می‌توانند به کاهش اثرات مخرب این آلاینده‌ها کمک کنند.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
