در روز‌های اخیر، مسئله واکسن گارداسیل و فعالیت دلال‌ها در حاشیه داروخانه‌های افراد خاص، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های حوزه سلامت شده است. واکسن گارداسیل که برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم و برخی دیگر از بیماری‌های مرتبط با ویروس HPV استفاده می‌شود، به دلیل محدودیت در بازار رسمی بسیار متقاضی دارد. اما ظهور بازار سیاه و خطر واکسن‌های تقلبی نگرانی‌ها را افزایش داده است.
به گزارش خط سلامت بازدید از داروخانه‌های بیماران خاص نشان از ازدحام جمعیت و نگرانی عمومی دارد. مردم، به ویژه جوانان و خانواده‌ها، ساعت‌ها منتظر می‌مانند تا واکسن را از منابع معتبر و با قیمت تعیین شده تهیه کنند.
بازار سیاه در حاشیه داروخانه‌ها
در اطراف داروخانه‌های بزرگ، افرادی که مانند مشتری عادی نیستند به مراجعین پیشنهاد فروش واکسن گارداسیل می‌دهند. در حالیکه قیمت رسمی واکسن حدود ۲ میلیون تومان است، این افراد آن را با قیمت‌هایی بین ۵ تا ۷ میلیون تومان عرضه می‌کنند. اما هیچ تضمینی برای اصالت این واکسن‌ها وجود ندارد.
صف‌های طولانی و کمبود واکسن
بازدید از یکی از داروخانه‌های خاص در تهران نشان می‌دهد که بسیاری از مراجعین مدت‌ها در صف منتظر می‌مانند تا واکسن گارداسیل را دریافت کنند. یکی از آنها، دختری ۲۷ ساله، می‌گوید: "هر بار به اینجا می‌آیم، واکسن تمام شده، اما بیرون از داروخانه، افرادی آن را به چند برابر قیمت می‌فروشند."
فعالیت دلال‌ها در سایه کمبود واکسن
دلال‌ها واکسن گارداسیل را با قیمتی بالاتر از نرخ مصوب وزارت بهداشت می‌فروشند. قیمت واکسن در داروخانه‌های رسمی واکسن ۹ ظرفیتی ۶ میلیون و ۹۵۰ هزار تومان است. اما قیمت آن در بازار سیاه به گاهی ۶ میلیون تومان می‌رسد.
یکی از مراجعین، با تردید به کیفیت واکسن‌های غیررسمی، می‌گوید: "نمی‌توان سردرآورد که این واکسن‌ها اصل هستند یا تقلبی. باز هم از خرید اجتناب می‌کنم."
احتمال وجود واکسن‌های تقلبی
پزشکان هشدار می‌دهند که خطر واکسن‌های تقلبی در بازارهای غیررسمی بسیار زیاد است. استفاده از این واکسن‌ها، علاوه بر عدم اثربخشی، ممکن است عوارض جدی به دنبال داشته باشد. بهترین راه اطمینان، خرید واکسن از مراکز معتبر است.
خرید واکسن گارداسیل از بازار سیاه نه تنها به خانواده‌ها از نظر اقتصادی آسیب می‌رساند بلکه خطرات جدی برای سلامتی را نیز ایجاد می‌کند. مردم باید به توصیه‌های متخصصان توجه کنند و از خرید از منابع غیررسمی خودداری نمایند. مسئولان نیز برای رفع این مسئله باید به واردات و توزیع مناسب واکسن بیاندیشند تا هیچکس مجبور به خرید از بازار سیاه نشود.
در فضای مجازی و مطب‌ها نیز شاهد فروش و تزریق واکسن گارداسیل با قیمت‌های بالاست. تبلیغات غیر واقعی مردم را فریب داده و آنها را به پرداخت وجه‌های بالاتر ترغیب می‌کند.
هشدار درباره واکسن‌های تقلبی
متخصصان بارها درباره خطرات واکسن‌های تقلبی هشدار داده‌اند. این واکسن‌ها ممکن است نه تنها بی‌اثر باشند بلکه موادی مضر داشته باشند که عوارض غیرقابل جبرانی به دنبال داشته باشد.
رسول نظری فرد، داروساز و مسئول داروخانه بیماران خاص، در مصاحبه با ما درباره جزئیات پخش و فروش واکسن از بازار رسمی تا بازار سیاه توضیح داد. وی می‌گوید: "دلالان در مقابل داروخانه‌های مرجع تجمع کرده و یا واکسن‌های تقلبی به فروش می‌رسانند یا واکسن‌های بیماران را خریداری کرده و در بازار آزاد با چندین برابر قیمت عرضه می‌کنند. قوانین فعلی قادر به برخورد جدی با آنها نیست."
وی می‌افزاید: این افراد حتی دارای کارت ویزیت با عنوان "دارو فروش" هستند که دخالت غیرقانونی آنها را آشکارتر می‌کند. این معضل نیازمند مداخله نهادهای مربوطه از جمله ستاد مبارزه با قاچاق کالا است.
اما راهکار چیست؟
بهترین راهکار این است که واکسن‌ها تنها در داروخانه‌های معتبر و تحت نظارت داروسازان عرضه شود. در بسیاری از کشورها، داروسازان آموزش دیده‌اند تا واکسن را مستقیماً به بیماران تزریق کنند. این روش می‌تواند سوءاستفاده‌ها را به حداقل برساند.
نظری فرد ادامه می‌دهد که به دلیل تفاوت قیمت زیاد بین داروخانه‌ها و بازار آزاد، واکسن‌هایی مانند گارداسیل به بازار سیاه کشیده می‌شوند. این اختلاف قیمت به سودجویی از این واکسن‌ها منجر شده و باعث شده است که واکسن‌ها در مطب‌ها و آرایشگاه‌ها فروخته شوند.
اقدامات لازم برای جلوگیری از قاچاق واکسن چیست؟
باید مراکزی برای عرضه و تزریق واکسن تأسیس شود. حتی می‌توان در داروخانه‌ها مکان‌هایی برای تزریق واکسن توسط پرستاران در نظر گرفت. شرکت‌های واردکننده باید شفافیت بیشتری در توزیع واکسن داشته باشند تا بیماران از مسیر تأمین واکسن مطلع شوند.
نظری فرد اشاره می‌کند: "پیشگیری همواره کمتر هزینه‌بر از درمان است. سرطان دهانه رحم می‌تواند با واکسیناسیون کاهش یابد. اگر واکسیناسیون به‌درستی انجام شود، می‌توانیم میزان شیوع بیماری را کم کرده و هزینه‌های درمانی را کاهش دهیم."
وی می‌افزاید: واکسن گارداسیل برای پیشگیری از عفونت اچ‌پی‌وی طراحی شده و نباید به بیماران مبتلا تجویز شود. بهترین زمان تزریق آن قبل از شروع فعالیت جنسی است. اگرچه در برخی کشورها واکسن تا سن ۴۴ سالگی تزریق می‌شود، بیشترین تأثیر آن در افراد زیر ۲۰ سال مشاهده می‌شود."
محمد احسانی کیا، کارشناس اقتصاد بهداشت، می‌گوید: یکی از مهم‌ترین چالش‌های واکسیناسیون گارداسیل در ایران، هزینه‌اثربخشی آن است. باید بررسی شود که آیا هزینه‌های سنگین واردات و اجرای واکسیناسیون تأثیر کافی بر کاهش نرخ سرطان دهانه رحم دارد یا خیر. بر اساس آمار، ایران یکی از کشورهایی با کمترین نرخ شیوع این ویروس است.
راهکار‌های جایگزین و اولویت‌بندی در سلامت
احسانی کیا اضافه می‌کند: واکسن گارداسیل، با وجود تأثیر بالینی، هزینه‌بر است. در شرایط فعلی، غربالگری و مداخلات درمانی ساده‌تر ممکن است گزینه‌های بهتری باشند. ارتقای نظارت و توسعه روش‌های مؤثر می‌تواند به کاهش نرخ سرطان دهانه رحم در کشور کمک کند.
بازار سیاه واکسن‌ها، یک معضل جدی است. تغییر در سیستم توزیع و عرضه مستقیم واکسن‌ها می‌تواند از سوءاستفاده و قاچاق جلوگیری کند. واردات منظم و شفاف واکسن‌ها نه تنها به پیشگیری از بیماری‌های پرهزینه کمک می‌کند بلکه باعث کاهش سودجویی‌های غیرقانونی می‌شود.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
