ترس غیرمنطقی و شدید از خون ( هموفوبیا) ممکن است در موقعیت‌های مختلفی مانند ملاقات با پزشک، آسیب‌دیدگی شخصی، یا مشاهده جراحت دیگران بروز کند. افراد مبتلا به هموفوبیا اغلب از مواجهه با خون اجتناب می‌کنند که ممکن است مانع دریافت مراقبت‌های پزشکی ضروری شود.
به گزارش خط سلامت در این مقاله، به علل، علائم و راه‌های درمان ترس از خون پرداخته‌ایم.
هموفوبیا چیست؟
هموفوبیا ترس شدید از خون است که ممکن است با اضطراب، اجتناب و واکنش‌های فیزیکی شدید همراه باشد. برای مثال، برخی افراد با دیدن خون دچار غش می‌شوند، پدیده‌ای که به سنکوپ وازوواگال معروف است. این فوبیا ممکن است به دیگر ترس‌ها مانند ترس از سوزن (تریپانوفوبیا) یا ترس از آسیب جسمی (تروماتوفوبیا) نیز مرتبط باشد.
علل هموفوبیا
علت دقیق هموفوبیا هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، عوامل زیر می‌توانند نقش داشته باشند:
سابقه خانوادگی: افراد دارای سابقه اضطراب یا فوبیا در خانواده ممکن است مستعدتر باشند.
تجربیات آسیب‌زا: مشاهده جراحت‌های شدید یا مواجهه با موقعیت‌های پزشکی تروماتیک می‌تواند محرک این فوبیا باشد.
ترس از بیماری: نگرانی از ابتلا به بیماری‌های خاص یا ترس از میکروب‌ها ممکن است به توسعه هموفوبیا منجر شود.
علائم هموفوبیا
افت فشار خون و احساس ضعف
یکی از واکنش‌های شایع در افراد مبتلا به هموفوبیا، کاهش ناگهانی فشار خون است که به دلیل واکنش بدن به ترس یا اضطراب شدید اتفاق می‌افتد. این وضعیت می‌تواند احساس ضعف، سرگیجه و حتی غش را در فرد ایجاد کند. این واکنش که به سنکوپ وازوواگال معروف است، معمولاً زمانی رخ می‌دهد که فرد خون می‌بیند یا در موقعیت‌های مرتبط با خون قرار می‌گیرد.
رنگ‌پریدگی و لرزش
در مواجهه با خون، سیستم عصبی بدن افراد مبتلا به هموفوبیا به حالت اضطراری وارد می‌شود. این حالت باعث کاهش جریان خون به پوست می‌شود که منجر به رنگ‌پریدگی قابل‌مشاهده در صورت و بدن می‌گردد. لرزش دست‌ها و بدن نیز می‌تواند نتیجه افزایش آدرنالین باشد که بدن را برای فرار یا مبارزه آماده می‌کند، اما این واکنش در شرایط بی‌خطری مانند دیدن خون، غیرضروری و ناخوشایند است.
حمله پانیک
حمله پانیک یا حمله هراس، یکی از شدیدترین واکنش‌ها به ترس از خون است. این حالت شامل علائمی مانند تپش قلب، تعریق شدید، احساس خفگی، و ترس از مرگ یا از دست دادن کنترل می‌شود. فرد ممکن است حتی پیش از دیدن خون، با تصور آن یا مواجهه با سوزن دچار این حالت شود. این واکنش می‌تواند بر توانایی فرد برای مواجهه با موقعیت‌های ضروری، مانند درمان پزشکی، تأثیر منفی بگذارد.
اجتناب از فعالیت‌هایی که ممکن است منجر به آسیب شود، مانند ورزش
ترس از خون می‌تواند فرد را به اجتناب از فعالیت‌هایی سوق دهد که خطر جراحت یا خونریزی در آن‌ها وجود دارد. برای مثال، برخی افراد ممکن است از ورزش، کوهنوردی یا حتی فعالیت‌های روزمره مانند آشپزی دوری کنند. این اجتناب می‌تواند کیفیت زندگی فرد را کاهش داده و باعث محدود شدن تجربیات و فرصت‌های او شود.
محدودیت در زندگی روزمره و کاهش لذت از فعالیت‌ها
ترس از خون می‌تواند به مرور زمان زندگی روزمره فرد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. این افراد ممکن است به دلیل ترس از دیدن خون، از دیدار پزشک، انجام آزمایش‌های لازم یا حتی کمک به دیگران در مواقع اضطراری پرهیز کنند. این محدودیت‌ها می‌توانند احساس انزوا و ناامیدی را در فرد تشدید کرده و مانع لذت بردن او از فعالیت‌های مختلف شوند.
روش‌های درمان هموفوبیا
تکنیک تنش اعمال شده (Applied Tension):
این روش برای افزایش فشار خون طراحی شده و به کاهش احتمال غش کمک می‌کند. در این تکنیک، فرد گروه‌های عضلانی بدن را سفت کرده و برای چند ثانیه نگه می‌دارد، سپس آن‌ها را شل می‌کند.
نکات مهم برای موفقیت این روش
اگر احساس ضعف کردید، دراز بکشید و پاهای خود را بالا بیاورید.
هنگام تزریق سوزن، بازوی دریافت‌کننده را شل کنید و تمرکز خود را بر کشش سایر قسمت‌های بدن بگذارید.
قبل از موقعیت‌های استرس‌زا مانند آزمایش خون، این تکنیک را تمرین کنید.
درمان شناختی-رفتاری (CBT):
CBT می‌تواند به افراد کمک کند تا افکار غیرمنطقی مرتبط با خون را شناسایی کرده و آن‌ها را اصلاح کنند.
مواجهه درمانی (Exposure Therapy):
این روش شامل مواجهه تدریجی فرد با تصاویر یا موقعیت‌های مرتبط با خون است تا حساسیت او کاهش یابد.
نتیجه‌گیری
هموفوبیا می‌تواند چالش‌های زیادی را در زندگی روزمره ایجاد کند، اما با درک علل و استفاده از تکنیک‌های مناسب، می‌توان این ترس را مدیریت کرد. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان با این مشکل مواجه هستید، دریافت کمک حرفه‌ای و استفاده از روش‌های درمانی می‌تواند گامی مؤثر در جهت بهبود باشد.
منبع: BetterHelp
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
