رانندگی به عنوان یکی از فعالیت‌های حساس و تأثیرگذار بر ایمنی اجتماعی، نیازمند سطح مشخصی از سلامت جسمانی و روانی است. از این‌رو، پلیس راهنمایی و رانندگی با همکاری متخصصان پزشکی، مجموعه‌ای از معیارهای ارزیابی سلامت را برای صدور گواهینامه رانندگی در نظر گرفته است.
به گزارش خط سلامت این معیارها شامل سلامت بینایی ، شنوایی، وضعیت حرکتی، و همچنین شرایط روانی افراد می‌شود. در این مقاله، به بررسی این ضوابط پرداخته و تأثیر اختلالات روانی و جسمانی بر صدور گواهینامه را مرور خواهیم کرد.
ضوابط احراز سلامت جسمانی و روانی در صدور گواهینامه رانندگی
۱. سلامت بینایی
برای دریافت گواهینامه، افراد باید حداقل معیارهای بینایی را داشته باشند:
-
حداقل قدرت بینایی برای هر دو چشم با اصلاح یا بدون اصلاح ۱۲/۱۰ برای برخی گروه‌های گواهینامه و ۱۵/۱۰ برای گروه‌های خاص.
-
حداقل میدان بینایی برای هر چشم ۷۰ درجه.
-
افراد تک چشمی باید حداقل قدرت بینایی ۹/۱۰ و میدان بینایی ۱۰۰ درجه داشته باشند.
-
برخی بیماری‌های چشمی مانند کوررنگی شدید، آب مروارید و گلوکوم ممکن است مانع از دریافت گواهینامه شوند.
۲. سلامت شنوایی
-
افت شنوایی مجاز بدون اصلاح در هر گوش نباید از ۴۰ دسی‌بل تجاوز کند.
-
در صورت کر بودن کامل یک گوش، گوش دیگر نباید افت شنوایی بیش از ۴۰ دسی‌بل داشته باشد.
-
افراد دارای افت شنوایی شدید (بیش از ۷۵ دسی‌بل در هر دو گوش) از دریافت گواهینامه منع خواهند شد.
۳. سلامت حرکتی و عصبی
-
افراد دارای قطع عضو در اندام‌های حیاتی (مانند دو دست یا یک دست و یک پا) واجد شرایط دریافت گواهینامه نیستند.
-
افراد دچار فلج کامل (مانند کوادری‌پلژی و پاراپلژی) امکان دریافت گواهینامه را ندارند.
-
چرخش محدود گردن (کمتر از ۴۵ درجه) می‌تواند مانع از اخذ گواهینامه شود.
۴. اختلالات روانی و تأثیر آن بر اخذ گواهینامه
طبق اعلام معاون بهداشت و درمان ناجا، افرادی که به دلیل اختلالات روانی از خدمت سربازی معاف شده‌اند، برای اخذ گواهینامه به کمیسیون روانپزشکی ناجا ارجاع داده می‌شوند. بررسی‌ها نشان داده است که:
-
۵۰٪ از این افراد به طور کامل از دریافت گواهینامه منع می‌شوند.
-
۵۰٪ دیگر با شرایط خاص، نظارت مستمر و در برخی موارد با گواهینامه‌های موقت چند ساله مجاز به رانندگی خواهند بود.
-
افراد دارای اختلالات شخصیت تا قبل از ۲۵ سالگی مجاز به دریافت گواهینامه نیستند، مگر اینکه شرایط خاصی مانند تأهل و اشتغال را احراز کنند.
اختلالات روانی که مانع دریافت گواهینامه می شود
بر اساس مقررات جاری، افرادی که به دلیل اختلالات روانی از خدمت سربازی معاف شده‌اند، برای دریافت گواهینامه رانندگی باید به کمیسیون روانپزشکی نیروی انتظامی ارجاع داده شوند. طبق آمار، حدود ۵۰ درصد از این افراد قادر به دریافت گواهینامه نیستند و ۵۰ درصد دیگر با محدودیت‌هایی مانند صدور گواهینامه با اعتبار کوتاه‌مدت مواجه می‌شوند.
برخی از اختلالات روانی که ممکن است مانع دریافت گواهینامه شوند عبارتند از:
-
اختلالات روان‌پریشی: مانند اسکیزوفرنی و اختلالات مشابه که توانایی تصمیم‌گیری و واکنش‌های سریع را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
-
اختلالات اضطرابی شدید: اضطراب و استرس می‌توانند تمرکز و واکنش‌های فرد را کاهش دهند.
-
اختلالات خلقی: مانند افسردگی و اختلال دوقطبی که ممکن است بر توانایی فرد در کنترل احساسات و واکنش‌ها تأثیر بگذارند.
-
اختلالات شخصیت: به‌ویژه در سنین کمتر از ۲۵ سال، ممکن است محدودیت‌هایی در دریافت گواهینامه وجود داشته باشد.
توجه داشته باشید این محدودیت‌ها ممکن است با گذشت زمان و بهبود وضعیت روانی فرد تغییر کنند. افرادی که سابقه اختلالات روانی دارند، می‌توانند با بهبود وضعیت خود و ارائه مستندات پزشکی معتبر، درخواست تجدید نظر کنند.
برای اطلاعات بیشتر و مشاوره تخصصی، توصیه می‌شود با پزشکان معتمد نیروی انتظامی یا مراکز مشاوره روانشناختی معتبر تماس بگیرید.
اهمیت علوم بین‌رشته‌ای در روانشناسی ترافیک
معاون بهداشت و درمان ناجا تأکید کرده است که پیشرفت‌های امروزی در حوزه ایمنی ترافیک نیازمند استفاده از علوم بین‌رشته‌ای مانند روانشناسی ترافیک است. روانشناسی ترافیک به تحلیل رفتار رانندگان، پیش‌بینی رفتارهای پرخطر، و تدوین برنامه‌های اصلاحی کمک می‌کند. از این‌رو، نیروی انتظامی با استفاده از روش‌های روانشناختی، اقدام به شناسایی رانندگان پرخطر و اجرای برنامه‌های آموزشی و کنترلی کرده است.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
بررسی صلاحیت جسمانی و روانی رانندگان یکی از الزامات اصلی برای کاهش حوادث جاده‌ای است. ضوابط دقیق برای بینایی، شنوایی، توانایی حرکتی و سلامت روانی در نظر گرفته شده است تا تنها افراد واجد شرایط بتوانند گواهینامه دریافت کنند. همچنین، افرادی که به دلیل مشکلات روانی از سربازی معاف شده‌اند، تحت ارزیابی ویژه‌ای قرار می‌گیرند تا از ایمنی جاده‌ها اطمینان حاصل شود. این اقدامات نشان‌دهنده اهمیت سلامت روان در کاهش تصادفات و بهبود ایمنی ترافیک است.
در نهایت، گواهینامه رانندگی یک امتیاز است که تنها به افرادی داده می‌شود که شرایط لازم را دارا باشند، نه یک حق عمومی که بدون بررسی‌های لازم اعطا شود.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
