در طب سنتی ایرانی، مزاج‌ها به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند که در آن‌ها چهار اخلاط بدن نقش دارند: خون، صفرا، بلغم و سودا.
به گزارش خط سلامت این اخلاط بر اساس ترکیب دما (گرم یا سرد) و رطوبت (تر یا خشک) تقسیم‌بندی می‌شوند. بر اساس این نظریه، ویژگی‌های شخصیتی ، رفتاری و سلامتی افراد به ترکیب این اخلاط بستگی دارد. در ادامه به شرح ویژگی‌های شخصیتی و جسمی افراد بر اساس ترکیب این اخلاط می‌پردازیم:
مزاج شناسی در طب سنتی
مزاج بلغمی
افرادی که دارای مزاج بلغمی هستند، بیشتر تحت تأثیر بلغم (رطوبت و سردی) قرار دارند. این افراد معمولاً آرام و درون‌گرا هستند.
ویژگی‌های جسمی:
پوست نرم و مرطوب
تمایل به چاقی
عرق زیاد
مشکلات گوارشی مانند نفخ و سنگینی
ویژگی‌های شخصیتی:
آرام، محتاط و منطقی
در برابر استرس مقاومت دارند و به طور معمول انعطاف‌پذیر و اجتماعی هستند
گاهی دمدمی‌مزاج و بی‌حوصله
وضعیت سلامتی
مستعد ابتلا به بیماری‌های سرد و مرطوب مانند سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی
احتمال ابتلا به مشکلات گوارشی و مشکلات مربوط به هضم
مزاج صفراوی
افرادی که دارای مزاج صفراوی هستند، تحت تأثیر صفرا (گرمی و خشکی) قرار دارند. این افراد معمولاً پرانرژی، سریع و اغلب با انگیزه هستند.
ویژگی‌های جسمی:
پوست زرد و خشک
بدن لاغر و عضلانی
تمایل به تعریق زیاد و گرما
ویژگی‌های شخصیتی:
پرانرژی، با انگیزه و شجاع
سریع‌العمل و گاهی عجول
تمایل به عصبانیت و واکنش‌های تند در برابر فشارها
وضعیت سلامت
مستعد ابتلا به بیماری‌های گرم مانند تب، فشار خون بالا و مشکلات کبدی
مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه و زخم معده
مزاج سودایی
افرادی که دارای مزاج سودایی هستند، بیشتر تحت تأثیر سودا (سردی و خشکی) قرار دارند. این افراد معمولاً وسواسی، تحلیل‌گر و ذهنی هستند.
ویژگی‌های جسمی:
پوست خشک و سرد
تمایل به لاغری و استخوانی
احساس سردی و خشکی در بدن
ویژگی‌های شخصیتی:
جدی، متفکر و دقیق
گاهی شکاک و نگرانی دارند
به دنبال نظم و ترتیب، و غالباً وسواسی در کارهای خود هستند
وضعیت سلامتی
مستعد ابتلا به مشکلات روانی مانند اضطراب، افسردگی و بی‌خوابی
مشکلات گوارشی و دستگاه تنفسی مانند یبوست و سردرد
مزاج دموی
افرادی که دارای مزاج دموی هستند، بیشتر تحت تأثیر خون (گرمی و تر بودن) قرار دارند. این افراد معمولاً شاداب، اجتماعی و پرانرژی هستند.
ویژگی‌های جسمی
پوست نرم و گلگون
بدن پر و عضلانی
تمایل به افزایش وزن
ویژگی‌های شخصیتی:
خوش‌بین، اجتماعی و شوخ‌طبع
عاشق تعامل و گفت‌وگو
گاهی بی‌پروا و بی‌فکر
وضعیت سلامتی
مستعد ابتلا به بیماری‌های مربوط به خون مانند التهاب، خونریزی و مشکلات قلبی
احتمال ابتلا به بیماری‌های عروقی مانند فشار خون بالا و مشکلات قلبی
نکات مهم در طب سنتی ایرانی
در طب سنتی ایرانی، برای حفظ سلامتی باید تعادل میان اخلاط مختلف در بدن برقرار باشد. به همین دلیل، رژیم غذایی، فعالیت‌های جسمی و روحی باید به‌گونه‌ای باشد که از بروز اختلال در ترکیب این اخلاط جلوگیری شود.
برای هر فرد، مزاج مخصوص به خود و منحصر به فرد است که بسته به آن، روش‌های تغذیه، درمان‌های طبیعی و سبک زندگی مناسب توصیه می‌شود.
به طور کلی، طب سنتی ایرانی به شناخت دقیق مزاج فرد و تنظیم آن با استفاده از رژیم غذایی و درمان‌های گیاهی برای حفظ سلامت و تعادل بدن تأکید دارد.
در جدول زیر ویژگی‌های شخصیتی و جسمی افراد بر اساس مزاج‌های بلغمی، صفراوی، سودایی و دموی آورده شده است:
| مزاج | ویژگی‌های جسمی | ویژگی‌های شخصیتی | سلامت |
|---|---|---|---|
| بلغمی | - پوست نرم و مرطوب | - آرام و منطقی | - مستعد سرماخوردگی و عفونت‌های تنفسی |
| - تمایل به چاقی | - در برابر استرس مقاوم و انعطاف‌پذیر | - مشکلات گوارشی مانند نفخ و سنگینی | |
| - عرق زیاد | - گاهی بی‌حوصله و دمدمی‌مزاج | - احتمال مشکلات گوارشی و هضم | |
| صفراوی | - پوست زرد و خشک | - پرانرژی و شجاع | - مستعد تب، فشار خون بالا و مشکلات کبدی |
| - بدن لاغر و عضلانی | - سریع‌العمل و گاهی عجول | - مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه و زخم معده | |
| - تمایل به تعریق زیاد | - تمایل به عصبانیت و واکنش‌های تند | ||
| سودایی | - پوست خشک و سرد | - جدی، متفکر و دقیق | - مستعد اضطراب، افسردگی و بی‌خوابی |
| - تمایل به لاغری و استخوانی | - وسواسی و نگرانی زیاد | - مشکلات گوارشی و تنفسی مانند یبوست و سردرد | |
| - احساس سردی و خشکی در بدن | - به دنبال نظم و ترتیب | ||
| دموی | - پوست نرم و گلگون | - خوش‌بین، اجتماعی و شوخ‌طبع | - مستعد بیماری‌های قلبی و عروقی مانند فشار خون بالا |
| - بدن پر و عضلانی | - عاشق تعامل و گفت‌وگو | - احتمال ابتلا به التهاب و خونریزی | |
| - تمایل به افزایش وزن | - گاهی بی‌پروا و بی‌فکر |
این جدول به شما کمک می‌کند تا تفاوت‌ها و ویژگی‌های افراد با مزاج‌های مختلف را به‌صورت واضح و مختصر درک کنید.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
