مولتیپل میلوما چیست؟ +توصیه های سبک زندگی و رژیم غذایی برای افراد مبتلا به مولتیپل میلوما

سلول های پلاسما سلول های پروتئین ساز هستند که به طور معمول انواع مختلف آنتی بادی های سیستم ایمنی مبارزه کننده با بیماری را تولید می کنند. در مولتیپل میلوما، سلول های پلاسما تحت یک بدخیم قرار می گیرندتبدیل شده و سرطانی می شود.

به گزارش خط سلامت، این سلول های میلوما (سرطانسلول ها) در پاسخ به نیازهای سیستم ایمنی، ساخت اشکال مختلف پروتئین را متوقف می کنند و در عوض شروع به تولید یک نوع غیر طبیعی از پروتئین می کنند که گاهی اوقات پروتئین مونوکلونال یا M نامیده می شود.

چندین جمعیت پلاسمایی میلوما در مغز استخوان انباشته می‌شوند و این مجموعه‌ای از سلول‌ها به نام پلاسماسیتوما می‌توانند پوسته خارجی سخت یا قشر استخوان را که معمولاً مغز استخوان را احاطه کرده است، فرسایش دهند. این استخوان‌های ضعیف، نازک شدن استخوان را نشان می‌دهند، همانطور که در پوکی استخوان غیر بدخیم یا مواردی که به نظر می‌آیند پانچ شده یا ضایعات استخوانی لیتیک دیده می‌شود. این ضایعات ممکن است باعث درد و حتی شکستگی یا شکستگی استخوان های ضعیف شوند. آنها ممکن است باعث مشکلات سیستمیک دیگری شوند که در زیر ذکر شده است. مردم اغلب به مولتیپل میلوما صرفاً به عنوان میلوما (که از نظر پزشکی که برای اولین بار این سرطان را توصیف کرد، بیماری کالر نامیده می شود) می گویند.). این بیماری معمولاً در افراد بالای میانسالی رخ می دهد. با این حال، به ندرت ممکن است در یک کودک رخ دهد.

موسسه ملی سرطان همچنین خاطرنشان می کند که یک نوع نئوپلاسم سلولی پلاسما مرتبط با میلوما، گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت نامشخص (MGUS) نامیده می شود. در MGUS، متخصصان پزشکی فقط سطوح پایین پروتئین M را پیدا می کنند و افراد هیچ علامتی ندارند. MGUS به ندرت به مولتیپل میلوما تبدیل می شود. نئوپلاسم سلول پلاسما نام دیگر مولتیپل میلوما است.

آنچه باعث بدخیمی سلول های پلاسما در مولتیپل میلوما می شود ناشناخته است. سلول‌های پلاسمایی میلوما سرطانی تکثیر می‌شوند و سلول‌های پلاسما طبیعی را از بین می‌برند و می‌توانند قسمت‌هایی از استخوان‌ها را از بین ببرند. پروتئین‌های تولید شده در مقادیر زیاد می‌توانند با غلیظ شدن خون (لزج‌تر) و رسوب پروتئین‌ها در اندام‌هایی که می‌توانند در عملکرد کلیه‌ها، اعصاب و سیستم ایمنی اختلال ایجاد کنند، بسیاری از علائم بیماری را ایجاد کنند. با این حال، محرک‌ها یا علل مرتبط با مولتیپل میلوما ممکن است شامل مواد شیمیایی سمی، تشعشعات ، برخی ویروس‌ها باشد.، اختلالات ایمنی و سابقه خانوادگی بیماری یا سایر مشکلات مرتبط مانند MGUS.

عوامل خطر مولتیپل میلوما چیست؟

متخصصان پزشکی علت قطعی مولتیپل میلوما را مشخص نکرده اند، اما تحقیقات نشان داده است چندین عامل ممکن است عوامل خطر باشند یا در ایجاد مولتیپل میلوما در فرد نقش داشته باشند. 

عوامل خطر مولتیپل میلوما عبارتند از:

سن: این بیماری در افراد بالای 60 سال شایع تر است

نژاد: مولتیپل میلوما در سیاه پوستان دو برابر سفیدپوستان است. همچنین در مردم خاورمیانه، شمال آفریقا و مدیترانه نسبت به سایر نقاط جهان شیوع بیشتری دارد.

مولتیپل میلوما در مردان کمی شایع تر است.

سابقه خانوادگی یک عامل خطر شناخته شده برای مولتیپل میلوما است، اگرچه جهش های ژنتیکی مرتبط با این بیماری اکتسابی هستند و ارثی نیستند .

قرار گرفتن در معرض تشعشعات یا مواد شیمیایی: قرار گرفتن در معرض خطر ابتلا به مولتیپل میلوما را افزایش می دهد که شامل تشعشعات، آزبست ، بنزن، آفت کش ها، سایر مواد شیمیایی مورد استفاده در تولید لاستیک، محصولات چوبی و علف کش ها می شود.

با این حال، تکثیر خوش‌خیم یک سلول پلاسما می‌تواند منجر به وضعیتی شود که در آن یک آنتی‌بادی مونوکلونال در مقادیر بالایی تولید شود (اما نه به اندازه‌ای که در مولتیپل میلوما دیده می‌شود). این نتیجه گاموپاتی مونوکلونال با اهمیت ناشناخته یا نامشخص (مخفف MGUS) نامیده می شود. حدود 19 درصد از بیماران MGUS در حدود 2 تا 19 سال پس از تشخیص MGUS دچار مولتیپل میلوم می شوند. علاوه بر این، میلوم مولتیپل دود کننده (که غیر فعال نیز نامیده می شود) پیش ساز اولیه مولتیپل میلوما است. پروتئین های غیر طبیعی در خون یا ادرار با آزمایش های ویژه قبل از بروز علائم مولتیپل میلوما قابل تشخیص هستند.

برای بسیاری از بیماران، زمانی که آزمایش خون معمولی مقدار غیرطبیعی پروتئین در جریان خون یا چسبندگی غیرعادی گلبول‌های قرمز را نشان می‌دهد که باعث می‌شود آنها تقریباً مانند سکه‌ها در الگویی به نام رولو روی هم چیده شوند، ابتدا به مولتیپل میلوم مشکوک می‌شوند. سلول های خونی متخصص مراقبت های بهداشتی یک شرح حال و معاینه فیزیکی انجام می دهد و به دنبال علائم و نشانه های مولتیپل میلوما (به بالا مراجعه کنید).

اگر مشکوک به مولتیپل میلوم باشد، چندین مطالعه به تایید تشخیص کمک می کند. آنها شامل آسپیراسیون مغز استخوان و بیوپسی معمولاً از استخوان های بزرگ لگن هستند. سلول‌های به‌دست‌آمده از مغز مغز توسط آسیب‌شناس مورد مطالعه قرار می‌گیرند تا مشخص شود که آیا یک (پلاسسیتوما) یا چند نوع (مولتیپل میلوما) یا تعداد سلول‌های غیرطبیعی وجود دارد یا خیر. متخصصان پزشکی همچنین نمونه‌ای از آسپیراسیون مغز استخوان را برای ویژگی‌های دقیق‌تر مانند وجود یا عدم وجود تعداد غیرطبیعی یا انواع کروموزوم‌ها (DNA) با آزمایش سیتوژنتیک مطالعه می‌کنند.

آنها ممکن است آزمایشات مولکولی دیگری را نیز روی نمونه مغز انجام دهند. بیوپسی مغز استخوان می تواند غلظت سلول ها در مغز استخوان و وجود رشد تهاجمی غیر طبیعی عناصر سلولی را ارزیابی کند. آزمایش خون و آزمایش ادرار (مثلاً کراتینین سرم ) با چندین روش می تواند سطوح و انواع پروتئین مونوکلونال تولید شده و وجود آسیب کلیوی را تعیین کند. پروتئین M ممکن است شکل کاملی از نوعی آنتی بادی به نام ایمونوگلوبولین (مثلاً IgG یا IgA) یا فقط بخشی از پروتئین به نام زنجیره سبک لامبدا یا کاپا باشد. آنتی بادی های معمولی از هر دو جزء زنجیره سنگین و سبک تشکیل شده اند. 

هیبریداسیون درجا فلورسانس (FISH) برای یافتن تغییرات در کروموزوم های فرد استفاده می شود. FISH به پیش بینی اینکه آیا میلوما پرخطر و تهاجمی است کمک می کند تست FISH برای اکثر افراد مبتلا به میلوما استفاده می شود. سایر آزمایشات مولکولی می تواند شامل تعیین توالی اسیدهای نوکلئیک (DNA و/یا RNA) از تومور فرد باشد.

تست های تصویربرداری که ممکن است مورد استفاده قرار گیرند شامل اشعه ایکس ، سی تی اسکن ، ام آر آی یا اسکن PET-CT است. علاوه بر این، متخصصان پزشکی چندین آزمایش معمول را نیز انجام می‌دهند ( CBC ، سرعت رسوب ، BUN، پروتئین واکنش‌گر C ، و موارد دیگر مانند میکروگلوبولین بتا 2). پروتئین های بنس جونز، پلی پپتیدهای مونوکلونال که زنجیره های سبک آنتی بادی را تشکیل می دهند، ممکن است با ایمونوفیکساسیون (تشخیص ترکیبات با آنتی بادی روی ژل الکتروفورتیک) در ادرار یافت شوند. چنین آزمایشاتی به تمایز بین میلوم و لنفوم ، مانند لنفوم غیر هوچکین کمک می کند.