سندرم خشکی چشم زمانی رخ می‌دهد که چشم‌ها به اندازه کافی اشک تولید نکنند یا کیفیتی که باید داشته باشد را نداشته باشند. در نتیجه، سطح چشم خشک شده و باعث ایجاد ناراحتی و گاهی اوقات مشکلات جدی‌تر می‌شود.
به گزارش خط سلامت عوامل مختلفی از جمله افزایش سن، استفاده از لنزهای تماسی، برخی داروها، بیماری‌های خود ایمنی و عوامل محیطی می‌توانند در بروز این سندرم نقش داشته باشند. خشکی چشم نه تنها بر کیفیت زندگی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به مشکلات جدی‌تری مانند التهاب و عفونت قرنیه نیز منجر شود.
علائم خشکی چشم
سندرم خشکی چشم، که به آن کراتیت سیکا یا کراتوکونژونکتیویت سیکا نیز گفته می‌شود، احساسی از خشکی مکرر یا مداوم در چشم است. این وضعیت نه تنها آزاردهنده است بلکه می‌تواند کیفیت زندگی شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است در باز نگه داشتن چشمان خود مشکل داشته باشید یا به دلیل خشکی شدید چشم نتوانید کار یا رانندگی کنید. علائم شایع عبارتند از
سوزش و خارش چشم
احساس وجود جسم خارجی در چشم
قرمزی چشم
تاری دید
حساسیت به نور
درد چشم
نکته جالب: با وجود نامش، خشکی چشم اغلب باعث آبریزش می‌شود. این به دلیل تلاش بدن برای جبران کمبود رطوبت است.
اگر خشکی چشم درمان نشود، می‌تواند منجر به التهاب، خراش، و حتی عفونت قرنیه شود. در موارد شدید، ممکن است بینایی نیز به خطر بیفتد.
علل خشکی چشم
اشک، یک لایه محافظ برای چشم است که آن را مرطوب نگه می‌دارد و از ورود آلودگی‌ها جلوگیری می‌کند. خشکی چشم زمانی رخ می‌دهد که:
تولید اشک کافی نباشد
این می‌تواند به دلیل افزایش سن، برخی بیماری‌ها (مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس)، یا داروها (مانند آنتی‌هیستامین‌ها، قرص‌های ضد بارداری) باشد.
کیفیت اشک مناسب نباشد
این اغلب به دلیل اختلال در عملکرد غدد مایبومیان است که چربی لازم برای اشک را تولید می‌کنند.
تبخیر سریع اشک
عوامل محیطی مانند باد، گرما و هوای خشک می‌توانند باعث تبخیر سریع اشک شوند.
چه چیزی احتمال خشکی چشم را افزایش می دهد؟
استفاده از لنزهای تماسی: لنزها می‌توانند رطوبت چشم را جذب کنند.
جراحی‌های چشم: برخی جراحی‌ها، مانند لیزیک، می‌توانند به اعصاب تولیدکننده اشک آسیب برسانند.
بیماری‌های خود ایمنی: بیماری‌هایی مانند سندرم شوگرن می‌توانند تولید اشک را کاهش دهند.
افزایش سن: با افزایش سن، تولید اشک کاهش می‌یابد.
تشخیص سندرم خشکی چشم
تشخیص خشکی چشم معمولاً با معاینه چشم توسط پزشک و انجام برخی آزمایش‌ها مانند:
تست شیرمر
تست شیرمر یکی از آزمایش‌های رایج برای ارزیابی میزان رطوبت چشم و تشخیص خشکی چشم است. در این تست، یک نوار کاغذی مخصوص که حاوی مواد جاذب رطوبت است، در لبه پایین پلک قرار می‌گیرد.
این نوار به مدت ۵ دقیقه در این محل باقی می‌ماند و سپس طول قسمت مرطوب آن اندازه‌گیری می‌شود. هرچه طول قسمت مرطوب بیشتر باشد، میزان رطوبت چشم بیشتر است. این تست به پزشک کمک می‌کند تا شدت خشکی چشم را تعیین کند و درمان مناسب را تجویز نماید. با این حال، تست شیرمر تنها یک جنبه از خشکی چشم را ارزیابی می‌کند و ممکن است برای تشخیص کامل به آزمایش‌های دیگری نیز نیاز باشد.
تست فلورسئین
تست فلورسئین برای بررسی وجود خراش یا زخم در سطح قرنیه استفاده می‌شود. در این تست، یک قطره محلول فلورسئین به صورت رنگی به چشم چکانده می‌شود. اگر سطح قرنیه دچار خراش یا زخم باشد، رنگ فلورسئین در این نواحی جمع شده و با استفاده از نور آبی قابل مشاهده می‌شود.
این تست به تشخیص آسیب‌های سطحی قرنیه که ممکن است در اثر خشکی چشم، استفاده از لنزهای تماسی یا سایر عوامل ایجاد شوند، کمک می‌کند. تست فلورسئین یک روش ساده و بدون درد است و به پزشک اجازه می‌دهد تا محل دقیق آسیب را مشخص کند و درمان مناسب را تجویز نماید.
زمان شکستن اشک
تست زمان شکستن اشک (TBUT) برای اندازه‌گیری سرعت تبخیر اشک استفاده می‌شود. در این تست، یک رنگ بی‌ضرر مانند فلورسئین به چشم چکانده می‌شود.
سپس پزشک با استفاده از یک لامپ مخصوص، مدت زمانی را که طول می‌کشد تا رنگ فلورسئین از سطح چشم ناپدید شود، اندازه‌گیری می‌کند. هرچه زمان شکستن اشک کوتاه‌تر باشد، سرعت تبخیر اشک بیشتر و احتمال خشکی چشم بیشتر است.
این تست به پزشک کمک می‌کند تا نوع خشکی چشم (مثلاً خشکی چشم تبخیری) را تشخیص دهد و درمان مناسب را انتخاب کند. تست TBUT به ویژه برای ارزیابی تأثیر درمان‌های مختلف بر خشکی چشم مفید است.
درمان سندرم خشکی چشم
درمان خشکی چشم به شدت و علت آن بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اشک مصنوعی: رایج‌ترین درمان و شامل قطره‌ها و ژل‌هایی است که رطوبت چشم را تامین می‌کنند.
داروهای تجویزی: برای کاهش التهاب و تحریک تولید اشک
پلاگ‌های پونکتال: برای جلوگیری از تخلیه اشک از چشم
روش‌های مداخله‌ای: در موارد شدیدتر، ممکن است از روش‌هایی مانند حرارت دادن به پلک‌ها برای تحریک غدد مایبومیان استفاده شود.
مراقبت‌های خانگی
استفاده منظم از اشک مصنوعی
اجتناب از محیط‌های خشک و بادخیز
استراحت منظم چشم‌ها هنگام کار با کامپیوتر
کمپرس گرم روی پلک‌ها
نکته مهم: خشکی چشم یک بیماری مزمن است و ممکن است به درمان طولانی مدت نیاز داشته باشد. با این حال، با تشخیص و درمان مناسب، می‌توان علائم را به طور قابل توجهی بهبود بخشید و از عوارض جدی جلوگیری کرد.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
