انسان ها و حیوانات به‌ویژه از جنبه‌های رفتاری، بیولوژیکی و روانی، شباهت‌هایی دارند که بسیاری از آنها از دیدگاه تکاملی و زیست‌شناسی توضیح داده می‌شوند.
به گزارش خط سلامت، اختلالات روانی انسان‌ها که موجب بروز رفتارهای غیرطبیعی می‌شود، گاهی مشابه رفتارهایی است که در حیوانات مشاهده می‌شود. این شباهت‌ها نشان‌دهنده ویژگی‌های تکاملی مشترک و مکانیسم‌های مشابه عصبی-شیمیایی است. در این مقاله به بررسی این شباهت‌ها پرداخته و به برخی از بیماری‌های روانی انسان که می‌توان آنها را با رفتارهای حیوانات مقایسه کرد، خواهیم پرداخت.
۱. اختلالات رفتاری مشابه با پرخاشگری حیوانات
یکی از شایع‌ترین اختلالات رفتاری انسان که شباهت‌هایی با رفتارهای حیوانات دارد، پرخاشگری است. در انسان‌ها، اختلالات پرخاشگری ممکن است به‌صورت عصبانیت‌های شدید، ضربه زدن به دیگران، یا حتی خودآسیب‌زدگی ظاهر شود. در دنیای حیوانات، پرخاشگری معمولاً در پاسخ به تهدیدات یا رقابت‌های جنسی دیده می‌شود. در انسان‌ها، این رفتار ممکن است ناشی از مشکلات عصبی، اضطراب، یا اختلالات شخصیتی مانند اختلال شخصیت مرزی باشد.
حیوانات در برابر شرایط خاصی مانند گرسنگی، درد یا احساس خطر از محیط، واکنش‌های پرخاشگرانه نشان می‌دهند. در انسان‌ها، مشابه این واکنش‌ها در اختلالات مانند اختلال کنترل تکانه (Impulse Control Disorders) و اختلالات اضطرابی مشاهده می‌شود.
۲. اختلالات اضطرابی و شباهت به رفتارهای حیوانات در برابر تهدید
حیوانات به‌طور غریزی به تهدیدات محیطی واکنش نشان می‌دهند. این واکنش‌ها ممکن است به شکل فرار، انجماد یا جنگیدن باشند. به‌عنوان مثال، در مواجهه با شکارچی، حیوانات ممکن است دچار حالت‌های اضطرابی شوند که منجر به تغییرات رفتاری سریع می‌شود.
در انسان‌ها، اختلال اضطراب فراگیر (Generalized Anxiety Disorder) یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مشابه این رفتارها را در پاسخ به تهدیدات یا تجربیات ناخوشایند نشان می‌دهند. در این اختلالات، فرد ممکن است دچار واکنش‌های افراطی، ترس‌های بی‌مورد، و رفتارهای احتیاطی شود که به‌طور مشابه با فرار از تهدید در حیوانات قابل مقایسه است.
۳. رفتارهای تکراری و شباهت‌های آن با رفتارهای وسواسی در حیوانات
بسیاری از حیوانات در شرایط خاص ممکن است رفتارهای تکراری یا بی‌هدف مانند پریدن به‌طور مکرر، چرخیدن یا جویدن اشیاء را نشان دهند. این رفتارها معمولاً ناشی از استرس، کسالت، یا شرایط اسارت است. این رفتارها در انسان‌ها نیز مشابه اختلالات اضطرابی-وسواسی مانند اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) ظاهر می‌شود. در این اختلال، فرد ممکن است به‌طور مداوم دست‌های خود را بشوید، چک کند که درب‌ها بسته‌اند، یا دیگر اعمال تکراری انجام دهد.
۴. اختلالات تغذیه‌ای و شباهت به رفتارهای حیوانات در جستجوی غذا
اختلالات تغذیه‌ای مانند بی‌اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی در انسان‌ها، شباهت‌هایی با رفتارهای خاص حیوانات در جستجوی غذا دارند. بسیاری از حیوانات به‌طور غریزی به جستجوی غذا می‌پردازند و در شرایط خاص مانند گرسنگی شدید، رفتارهایی مشابه با پرخوری یا کم‌خوری نشان می‌دهند. در انسان‌ها، اختلالات تغذیه‌ای ممکن است به‌طور مشابه، به دلیل کمبود کنترل بر رفتارهای غذایی و اضطراب‌های درونی باشد.
۵. روان‌پریشی و شباهت‌های آن با رفتارهای حیوانات در موقعیت‌های استرس‌زا
روان‌پریشی (Schizophrenia) یکی از اختلالات پیچیده روانی است که در آن فرد از واقعیت جدا شده و ممکن است دچار هذیان‌ها و توهمات شود. در برخی شرایط استرس‌زا، حیوانات نیز ممکن است به‌طور غریزی دچار رفتارهای غیرعادی مانند حمله به محیط یا خودآسیب‌زدگی شوند. هرچند که تفاوت‌های زیادی در سطوح پیچیدگی این رفتارها وجود دارد، اما این شباهت‌ها ممکن است به‌دلیل ویژگی‌های تکاملی مشترک سیستم عصبی و پاسخ‌های اضطرابی طبیعی به شرایط بحرانی باشد.
۶. اختلالات حرکتی و مشابهت آن با رفتارهای حیوانات
اختلالات حرکتی مانند پارکینسون و دمانس نیز می‌تواند شباهت‌هایی با رفتارهای خاص حیوانات داشته باشد. به‌عنوان مثال، در بیماری پارکینسون، افراد ممکن است دچار لرزش‌های غیرارادی و مشکلات حرکتی شوند که مشابه رفتارهایی است که در برخی حیوانات به‌دلیل اختلالات عصبی مشاهده می‌شود. حیوانات نیز در اثر آسیب‌های عصبی ممکن است رفتارهای غیرعادی در حرکت خود از خود نشان دهند.
نتیجه‌گیری
شباهت‌های رفتاری میان انسان‌ها و حیوانات در بسیاری از اختلالات روانی قابل مشاهده است. این شباهت‌ها به‌ویژه در زمینه تکاملی و فیزیولوژیکی قابل توضیح هستند. هرچند که انسان‌ها به دلیل ویژگی‌های پیچیده‌تری که دارند، قادر به بروز این رفتارها به صورت پیچیده‌تر هستند، اما شباهت‌های اساسی در رفتارها و واکنش‌ها در سطح عصبی و بیولوژیکی به وضوح قابل تشخیص است. درک این شباهت‌ها می‌تواند به ما در درک بهتر اختلالات روانی و درمان‌های مناسب برای آنها کمک کند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
