باجگیری عاطفی نوعی دستکاری روانشناختی است که در آن فرد از احساسات طرف مقابل خود سوءاستفاده می‌کند تا او را به انجام کاری وادار کند. این رفتار می‌تواند در روابط خانوادگی، دوستانه، عاشقانه و حتی محیط کار اتفاق بیفتد.
در این مقاله، به شما کمک می‌کنیم تا باجگیری عاطفی را شناسایی کرده و راهکارهایی برای مقابله با آن ارائه می‌دهیم.
نشانه‌های باجگیری عاطفی
ایجاد حس گناه در طرف مقابل: فرد با ایجاد احساس گناه سعی می‌کند شما را کنترل کند.
قطع ناگهانی ارتباط: فرد برای تنبیه شما، ارتباط را قطع می‌کند.
دستکاری: فرد با بازی کردن نقش قربانی یا بزرگ‌نمایی مشکلات، شما را مسئول می‌داند.
القای حس شرم: فرد در مقابل دیگران شما را تحقیر می‌کند تا شما را تحت فشار قرار دهد.
تهدید کردن: فرد با تهدید به انجام کاری برای مجبور کردن شما استفاده می‌کند.
باج گیری عاطفی چگونه سلامت روان فرد را به خطر می اندازد؟
باجگیری عاطفی به عنوان یکی از انواع سوءاستفاده‌های روانی، تأثیرات مخرب و طولانی مدتی بر سلامت روان فرد می‌گذارد. این نوع رفتار، اعتماد به نفس، عزت نفس و تصویر خود فرد را به شدت تضعیف می‌کند. در ادامه به برخی از راه‌هایی که باجگیری عاطفی می‌تواند سلامت روان را به خطر اندازد، اشاره می‌کنم:
کاهش اعتماد به نفس
باج‌گیران عاطفی معمولاً با انتقادهای مداوم، سرزنش و تحقیر، اعتماد به نفس فرد را به مرور زمان خرد می‌کنند. فردی که دائماً مورد انتقاد قرار می‌گیرد، به مرور زمان به توانایی‌های خود شک می‌کند و احساس ناتوانی می‌کند.
تقویت احساس گناه و شرم
باج‌گیران عاطفی اغلب از احساس گناه و شرم برای کنترل دیگران استفاده می‌کنند. آن‌ها ممکن است فرد را به خاطر هر اشتباهی سرزنش کنند و او را به این باور برسانند که همه چیز تقصیر او است. این احساسات منفی، می‌تواند منجر به افسردگی و اضطراب شود.
اختلال در روابط
باجگیری عاطفی باعث می‌شود فرد به روابط خود شک کند و نتواند به دیگران اعتماد کند. این امر می‌تواند منجر به انزوا و دوری از دیگران شود.
ترس از ترک رابطه
فردی که مورد باجگیری عاطفی قرار می‌گیرد، ممکن است از ترک رابطه بترسد. زیرا باج‌گیر معمولاً تهدید می‌کند که اگر رابطه پایان یابد، عواقب بدی در انتظار فرد خواهد بود. این ترس می‌تواند فرد را در رابطه سمی نگه دارد.
مشکلات در تصمیم‌گیری
باج‌گیران عاطفی اغلب سعی می‌کنند تصمیمات فرد را برای او بگیرند و او را از فکر کردن مستقل باز می‌دارند. این امر می‌تواند منجر به مشکلات در تصمیم‌گیری و کاهش توانایی حل مسئله شود.
استرس و اضطراب مزمن: زندگی در یک رابطه باج‌گیرانه، باعث ایجاد استرس و اضطراب مزمن می‌شود. فرد دائماً نگران است که چه زمانی مورد انتقاد یا سرزنش قرار خواهد گرفت.
افسردگی
یکی از عواقب رایج باجگیری عاطفی، افسردگی است. احساس بی‌ارزشی، ناامیدی و خستگی از جمله علائم افسردگی هستند که در افراد مورد باجگیری دیده می‌شود.
اختلالات اضطرابی
اضطراب، وحشت زدگی و اختلال وسواس فکری-عملی از جمله اختلالات اضطرابی هستند که ممکن است در افراد مورد باجگیری ایجاد شوند.
مشکلات جسمی
استرس و اضطراب ناشی از باجگیری عاطفی می‌تواند منجر به مشکلات جسمی مانند سردرد، مشکلات گوارشی و اختلالات خواب شود.
چه افرادی بیشتر قربانی باج گیری عاطفی شوند؟
افرادی که بیشتر در معرض خطر قربانی شدن در باجگیری عاطفی قرار دارند، معمولاً ویژگی‌ها یا شرایط خاصی دارند. البته این به معنای آن نیست که فقط این افراد آسیب‌پذیر هستند، بلکه عوامل دیگری مانند شخصیت باج‌گیر و شرایط محیطی نیز در این موضوع نقش دارند. برخی از ویژگی‌هایی که افراد را مستعد قربانی شدن در باجگیری عاطفی می‌کند عبارتند از:
افراد با عزت نفس پایین
افرادی که به خودشان ارزش قائل نیستند، ممکن است باور کنند که شایسته رفتار بهتر نیستند و به راحتی تحت تأثیر دستکاری‌های دیگران قرار بگیرند.
افراد همدل و مهربان
افرادی که همدلی بالایی دارند و به راحتی احساسات دیگران را درک می‌کنند، ممکن است به راحتی مورد سوءاستفاده قرار گیرند.
افرادی که به روابط اهمیت زیادی می‌دهند
افرادی که برای حفظ روابط تلاش زیادی می‌کنند، ممکن است حاضر باشند برای حفظ رابطه، خواسته‌های نامعقول دیگران را بپذیرند.
افرادی که در کودکی مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند
افرادی که در کودکی مورد سوءاستفاده عاطفی یا جسمی قرار گرفته‌اند، ممکن است در بزرگسالی الگوهای رفتاری ناسالم را تکرار کنند و به راحتی در روابط سمی گرفتار شوند.
افرادی که از نظر مالی یا عاطفی به دیگران وابسته هستند
افرادی که به دلیل شرایط مالی یا عاطفی به دیگران وابسته هستند، ممکن است به راحتی مورد تهدید و باجگیری قرار گیرند.
افرادی که از نظر اجتماعی منزوی هستند
افرادی که دوستان و خانواده کمی دارند، ممکن است به رابطه با فرد باج‌گیر وابستگی بیشتری پیدا کنند و از ترک آن رابطه بترسند.
چگونه با باجگیری عاطفی مقابله کنیم؟
تشخیص رفتار باج‌گیرانه
حفظ خونسردی: واکنش احساسی به باج‌گیر، او را تقویت می‌کند.
تعیین مرزها: به‌صورت واضح و قاطع به فرد بگویید که چه رفتاری را تحمل نمی‌کنید.
محدود کردن ارتباط: در صورت امکان، ارتباط با فرد باج‌گیر را کاهش دهید.
جستجوی حمایت: با دوستان، خانواده یا یک متخصص صحبت کنید.
مراقبت از خود: به خودتان زمان بدهید تا بهبود پیدا کنید.
تعیین مرزها
مرزهای خود را بشناسید: مشخص کنید چه چیزی برای شما قابل قبول نیست.
قوی باشید: به‌صورت قاطع و واضح مرزهای خود را بیان کنید.
عواقب را مشخص کنید: به فرد بگویید که در صورت عبور از مرزها، چه اتفاقی خواهد افتاد.
مهم‌ترین نکته: شما حق دارید در یک رابطه سالم و بدون فشار زندگی کنید. اگر قربانی باجگیری عاطفی هستید، بدانید که تنها نیستید و کمک‌های حرفه‌ای می‌توانند به شما در این مسیر کمک کنند.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
