هورمون‌های مردانه در طول روز به‌طور چشمگیری کاهش پیدا می‌کنند و این کاهش، به‌خصوص از صبح تا شب، بسیار محسوس است.
به گزارش خط سلامت،نتایج یک مطالعه جدید نشان می‌دهد چرخه روزانه هورمون ها در بدن مردان ممکن است تأثیر قابل توجهی بر تغییرات حجم مغز در طول روز داشته باشد. به‌عبارت دیگر، حجم مغز در طول روز، به‌ویژه از صبح تا شب، کاهش می‌یابد، اما در طول شب و در زمان خواب، مغز این کاهش حجم را جبران کرده و به حالت اولیه خود بازمی‌گردد.
این یافته‌ها حاصل بررسی دقیق اسکن‌های مغز یک مرد جوان ۲۶ ساله هستند که ۴۰ بار در طول یک دوره ۳۰ روزه انجام شده است. هر یک از این اسکن‌های ام‌آرای مغز در ساعات ۷ صبح یا ۸ عصر صورت گرفته است، زمانی که سطح هورمون استروئیدی مانند تستوسترون، کورتیزول و استرادیول در بالاترین و پایین‌ترین حد خود قرار دارد.
لورا پریچت، یکی از نویسندگان این مطالعه و محقق فوق‌دکترا در روانپزشکی دانشگاه پنسیلوانیا، خاطرنشان می‌کند: «هورمون‌های استروئیدی در مردان طی این چرخه روزانه تا ۷۰ درصد کاهش می‌یابند. با افزایش سن، این تغییرات بین صبح و شب کاهش می‌یابد، اما یک الگوی کلی وجود دارد که در تمام طول زندگی ادامه پیدا می‌کند.»
پریچت می‌گوید: این روند را می‌توان تقریباً به‌عنوان یک ریتم ضربانی از صبح تا شب تصور کرد. او همچنین تأکید می‌کند زنان با تغییرات روزانه در هورمون‌ها مواجه هستند، اما این تغییرات در آن‌ها به اندازه مردان بارز نیست. دلیل این امر این است که زنان به دلیل چرخه قاعدگی، علاوه بر تغییرات روزانه، با تغییرات هورمونی بلندمدت‌تری نیز روبه‌رو هستند که می‌تواند تأثیرات مختلفی بر عملکرد و احساسات آن‌ها داشته باشد.
مطالعات جدید نشان می‌دهند حجم کلی مغز و همچنین ضخامت قشر و لایه بیرونی مغز در طول روز کاهش می‌یابد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، حجم ماده خاکستری مغز که شامل بدنه‌های سلولی نورون‌ها و ارتباطات بین آن‌ها است، به‌طور متوسط حدود ۰.۶ درصد کاهش می‌یابد. دو ناحیه از قشر مغز، به‌ویژه لوب اکسیپیتال و جداری، بیشترین کاهش حجم را نشان داده‌اند. همچنین در ساختارهای عمیق‌تر مغز، نظیر مخچه، ساقه مغز و بخش‌هایی از هیپوکامپ نیز تغییرات قابل توجهی مشاهده شده است. این قسمت‌ها به ترتیب در هماهنگی حرکات، انتقال اطلاعات بین مغز و بدن و ذخیره‌سازی خاطرات نقش دارند.
کاهش حجم مغز به‌طور هم‌زمان با کاهش روزانه هورمون‌ها رخ می‌دهد. با این حال، نویسندگان این مطالعه در گزارشی که در مجله علوم اعصاب (The Journal of Neuroscience) منتشر شده، خاطرنشان می‌کنند هنوز مشخص نیست آیا هورمون‌ها به‌طور مستقیم باعث تغییرات مغزی می‌شوند یا خیر.
ال موراتا، یکی از نویسندگان این مطالعه و دانشجوی دکترای روانشناسی و علوم مغز در دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید این یافته‌ها نمونه دیگری از تأثیرات هورمونی بر ساختار مغز هستند که مختص زنان نیستند.
تحقیقات پیشین نشان داده‌اند هورمون‌های استروئیدی بر ساختار مغز تأثیر می‌گذارند. چرخه قاعدگی به تغییرات حجمی در کل مغز مرتبط شده است، اما مطالعات نشان می‌دهند که این تغییرات زمانی که چرخه هورمونی تغییر کند، مثلاً با استفاده از قرص‌های ضد بارداری، اتفاق نمی‌افتند. دهه‌ها تحقیق روی حیوانات نیز نشان می‌دهد که هورمون‌های استروئیدی در مقیاس‌های زمانی کوتاه بر ساختار مغز تأثیر می‌گذارند.
موراتا تصریح می‌کند: متقاعد شده‌ام که هورمون‌ها بر مغز و ساختار آن تأثیر می‌گذارند، اما با این مطالعه نمی‌توانیم بگوییم که این تأثیر به‌طور مستقیم است.
آیا ریتم شبانه‌روزی هورمون‌ها در مردان می‌تواند بر عملکرد مغز تأثیر بگذارد؟ در حال حاضر، مشخص نیست که این امر چگونه امکان‌پذیر است. با این حال، مطالعه دیگری که همین تیم روی همان فرد انجام داد و الگوهای ارتباطی در مغز را در طول یک دوره ۲۴ ساعته بررسی کرد، نشان داد که هماهنگی یا میزان هم‌زمانی در قسمت‌های مختلف مغز با سطوح هورمون‌های استروئیدی افزایش و کاهش می‌یابد.
به گفته موراتا، در هر دو مطالعه، مناطق مغزی که اطلاعات بصری را پردازش می‌کنند، مورد بررسی قرار گرفتند. این نواحی مغزی هم کاهش حجم و هم کاهش هماهنگی را در طول روز نشان دادند. البته محققان تأکید می‌کنند که این الگو تنها در یک فرد مشاهده شده و ممکن است افراد مختلف الگوهای متفاوتی داشته باشند.
محققان یادآور می‌شوند تحقیقات موجود عمدتاً بر تنوع و تغییرات هورمونی در زنان متمرکز است، در حالی که باید به تغییرات هورمونی در مردان نیز توجه شود، به‌ویژه اینکه این تغییرات ممکن است بر عملکرد مغز تأثیر بگذارد.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
