سال‌ها است که ایمپلنت‌های دندانی، کامپوزیت و لمینیت جایگزین دندان‌های مصنوعی و روکش‌های قدیمی شده‌اند. این پیشرفت‌ها در حوزه علم دندان‌پزشکی سبب شده بسیاری از افراد تصور کنند که درمان مشکلات و پوسیدگی دندان به‌راحتی امکان‌پذیر است. اما باید توجه داشت که هیچ جایگزینی نمی‌تواند عملکرد طبیعی و کامل دندان‌های واقعی را داشته باشد.
به گزارش خط سلامت طبق آخرین پژوهش‌های انجام‌شده در حوزه دندان‌پزشکی تا سال ۱۳۹۵، شاخص پوسیدگی دندان در ایران ۱.۸۴ است. این در حالی است که در کشورهای اسکاندیناوی، این شاخص تقریباً به صفر رسیده است. علی تاجرنیا، رئیس هیئت‌مدیره جامعه دندان‌پزشکی ایران، تأکید کرده است که وضعیت کنونی کشور از استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد. رضا یزدانی، دبیر شورای آموزش دندان‌پزشکی و تخصص وزارت بهداشت، نیز اعلام کرده است که کودکان دوازده‌ساله در ایران به‌طور متوسط دو دندان پوسیده یا پرشده دارند و این آمار در کودکان پنج‌ساله که دندان‌های شیری دارند، به بیش از پنج دندان می‌رسد.
جایگاه بهداشت دهان و دندان در ایران
شاخص «DMFT» که تعداد دندان‌های پوسیده، پرشده و یا کشیده‌شده را نشان می‌دهد، یکی از معیارهای اصلی برای سنجش وضعیت سلامت دهان و دندان است. بر اساس مطالعات انجام‌شده در سال ۱۳۹۵، این شاخص برای ایرانیان مقدار ۱.۸۴ را نشان داده است. رضا یزدانی در مصاحبه‌ای تأکید کرده است که بیش از سه میلیارد نفر در سراسر جهان از دندان‌های پوسیده و درمان‌نشده رنج می‌برند و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. او افزود که پوسیدگی دندان در افراد بالای ۱۵ سال نیز شایع است و این مسئله با افزایش سن به شکل قابل‌توجهی شدت پیدا می‌کند.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تحت عنوان «خدمات بهداشتی و درمانی دهان و دندان در ایران؛ چالش‌ها و راهکارها» تأکید کرده است که درمان‌های دندان‌پزشکی از گران‌ترین خدمات درمانی محسوب می‌شوند و بار اقتصادی سنگینی بر دوش افراد و سیستم بهداشت کشور می‌گذارند. بنابراین، رویکرد پیشگیرانه و آموزش از اولویت بالایی برخوردار هستند. در همین راستا، برنامه‌های پیشگیرانه‌ای نظیر وارنیش فلورایدتراپی در مدارس ابتدایی کشور از سال ۱۳۹۳ آغاز شد. این طرح با همکاری وزارت بهداشت و وزارت آموزش‌وپرورش به‌منظور کاهش شاخص پوسیدگی دندان دانش‌آموزان از ۲.۹ به ۱، به اجرا درآمده است.
وارنیش فلورایدتراپی چیست و چگونه عمل می‌کند؟
فلورایدتراپی به دو روش «سیستمیک» و «موضعی» انجام می‌شود. در روش سیستمیک، فلوراید به آب آشامیدنی، نمک یا شیر اضافه می‌شود، اما این شیوه چندان رایج و مفید نیست. روش موضعی، که متداول‌تر است، شامل استفاده از فلوراید در خمیردندان‌ها، دهان‌شویه‌ها و یا به‌صورت مستقیم در قالب وارنیش است. مطالعات علمی نشان داده است که انجام منظم وارنیش‌فلورایدتراپی می‌تواند بین ۲۵ تا ۴۵ درصد از پوسیدگی دندان‌ها را کاهش دهد. این روش با تقویت مینای دندان و افزایش مقاومت آن در برابر اسید تولیدشده توسط میکروارگانیسم‌های دهانی عمل می‌کند.
تحلیل و توصیه‌های بهداشتی
تحقیقات و تجربیات نشان می‌دهند که پیشگیری از پوسیدگی دندان بسیار مؤثرتر و اقتصادی‌تر از درمان است. بنابراین، آغاز اقدامات پیشگیرانه از کودکی و حتی در مدارس، اهمیت بسیاری دارد. رحمانعلی طاهری، رئیس گروه سلامت دهان و دندان دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، معتقد است که بزرگ‌ترین دستاورد در زمینه بهبود سلامت دهان و دندان کودکان، کشف و استفاده از فلوراید به‌عنوان عامل اصلی پیشگیری از پوسیدگی است. او همچنین اشاره کرده که برنامه ارتقای سلامت دهان و دندان دانش‌آموزان توانسته تا سال ۱۳۹۸ بیش از هفت میلیون دانش‌آموز را تحت پوشش قرار دهد و این روند در کاهش پوسیدگی دندان نقش چشمگیری داشته است.
سید محمود واعظ‌پور، سرپرست مرکز بهداشت شهرستان یزد نیز به اهمیت این روش اشاره کرده و آن را یکی از بهترین راهکارها برای پیشگیری از پوسیدگی دندان در کودکان می‌داند. او تأکید کرده که انجام منظم وارنیش‌فلورایدتراپی، احتمال بروز پوسیدگی را به طرز قابل‌توجهی کاهش می‌دهد و سلامت دندان‌ها را برای سال‌های آینده تضمین می‌کند.
تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
