اختلال شخصیت مرزی معمولاً با بی‌ثباتی خودشناسی، ترس از رها شدن و نوسانات خلقی کوتاه‌مدت شناخته می‌شود، در حالی که اختلال دوقطبی ویژگی‌هایی همچون دوره‌های شیدایی و افسردگی طولانی‌مدت را دارد که می‌تواند زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. این شباهت‌های ظاهری ممکن است باعث سردرگمی در تشخیص شود، اما تفاوت‌های کلیدی در نحوه بروز علائم و طول مدت آنها می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر کمک کند.
به گزارش خط سلامت درک تفاوت‌ها و شباهت‌های بین اختلال شخصیت مرزی و اختلال دوقطبی برای مدیریت مناسب درمان اهمیت زیادی دارد.
اختلال شخصیت مرزی (BPD) چیست؟
اختلال شخصیت مرزی با احساس‌های غیرمستقیم و ترس عمیق از رها شدن مشخص می‌شود. این ترس تا حدی می‌تواند شدید باشد که فرد را از نظر عملکردی دچار اختلال کند و روابطش تحت تاثیر قرار گیرد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ممکن است برای شناسایی هویت خود دچار مشکل شوند و این بی‌ثباتی باعث سختی در تنظیم احساسات آنها می‌شود. این موضوع می‌تواند منجر به رفتارهای تکانشی و تغییرات شدید عاطفی شود و مشکلاتی در اعتماد به نفس فرد ایجاد کند.
علائم و علل اختلال شخصیت مرزی
علائم اختلال شخصیت مرزی به صورت مداوم و بدون تغییر باقی می‌ماند، بر خلاف اختلال دوقطبی که علائم آن به صورت دوره‌ای رخ می‌دهد. علائم رایج اختلال شخصیت مرزی عبارتند از:
تلاش برای جلوگیری از ترک شدن یا رها شدن (مثل «اگر من را ترک کنی، به خودم آسیب می‌زنم»)
روابط ناپایدار در حوزه‌های مختلف مانند کار، خانواده و دوستان
ایده‌آل‌سازی افراد تا زمانی که از دیدگاه فرد «افت می‌کنند»، با هیچ نقطه‌نظر میانه‌ای بین این دو
احساس پوچی و کمبود هویت
نوسانات خلقی شدید (مستعد آسیب به خود)
احساسات شدید مانند عصبانیت
مشکل در تنظیم هیجانات
وابستگی عاطفی به دیگران برای تنظیم احساسات خود و ایجاد امنیت
پارانویا (بدبینی و ترس از دسیسه‌های دیگران)
این اختلال معمولاً به دلایل تروما (مثل ضربه‌های دوران کودکی یا سوءاستفاده جنسی) یا داشتن بستگان مبتلا به اختلال شخصیت مرزی بروز می‌کند. در واقع، ابتلا به اختلال شخصیت مرزی در میان خویشاوندان درجه یک پنج برابر بیشتر است. همچنین، عوامل محیطی و مشکلات ساختاری و عملکردی مغز می‌توانند در ایجاد این اختلال تاثیرگذار باشند.
تفاوت‌ها و شباهت‌ها میان شخصیت مرزی و دوقطبی
یکی از تفاوت‌های اصلی میان اختلال دوقطبی و BPD، ماهیت دوره‌ای علائم اختلال دوقطبی است. در اختلال دوقطبی، علائم به صورت اپیزودیک و در دوره‌های مشخص شدت می‌یابند و سپس کاهش می‌یابند. این در حالی است که افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی علائم خود را به صورت مداوم تجربه می‌کنند که بدون درمان تغییر قابل توجهی نمی‌کند.
علائم مشابه
اختلال دوقطبی و اختلال شخصیت مرزی ممکن است علائم مشابهی مانند نوسانات شدید خلقی، رفتارهای تکانشی و تغییرات در روابط ایجاد کنند. در اختلال دوقطبی، این نوسانات خلقی معمولاً مدت طولانی‌تری ادامه دارند، در حالی که در BPD، این تغییرات ممکن است در مدت کوتاهی (گاهی چند ساعت) از خشم به شادی یا غم تغییر کنند.
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نیز می‌توانند دچار حالت‌های شیدایی شوند که در برخی موارد مشابه با رفتارهای تکانشی در اختلال شخصیت مرزی است. با این حال، شدت علائم در اختلال دوقطبی معمولاً بیشتر از اختلال شخصیت مرزی است و این نوسانات خلقی می‌تواند در مدت چند روز یا حتی بیشتر ادامه داشته باشد.
استراتژی‌های مقابله با اختلال مرزی و اختلال دوقطبی
با وجود شباهت‌های علامتی، ریشه‌های اختلالات اختلال شخصیت مرزی و دوقطبی متفاوت است و بنابراین نیاز به استراتژی‌های درمانی مختلف دارند.
استراتژی‌های مقابله با اختلال شخصیت مرزی:
درمان دیالکتیکی رفتاری (DBT): این درمان به تنظیم هیجانی، تحمل پریشانی، خودآگاهی و آگاهی عاطفی از طریق ذهن‌آگاهی کمک می‌کند.
مهارت‌های تحمل پریشانی: کمک به فرد برای مقابله با پریشانی‌های عاطفی.
مهارت‌های اجتماعی: آموزش شیوه‌های سالم و سازنده در برقراری ارتباط با دیگران.
درمان متمرکز بر تروما: درمانی برای بررسی ریشه‌های مشکلات و ترمیم زخم‌های گذشته.
ذهن‌آگاهی: تکنیک‌هایی برای آگاهی از احساسات و کنترل آنها.
استراتژی‌های مقابله با اختلال دوقطبی:
حفظ استرس کم: کاهش سطح استرس می‌تواند به کاهش نوسانات خلقی کمک کند.
زمان در فضای باز و زیر نور خورشید: تأثیر مثبت بر ریتم شبانه‌روزی بدن.
برنامه خواب ثابت: حفظ یک برنامه خواب منظم برای کمک به مدیریت اختلال دوقطبی.
دارو درمانی: مصرف داروهایی مانند لیتیوم، لاموتریژین و دپاکوت برای تثبیت خلق و کاهش شدت علائم.
حمایت اجتماعی: دریافت حمایت از خانواده و دوستان می‌تواند به فرد کمک کند تا با اثرات اختلال دوقطبی کنار بیاید.
تشخیص و درمان دوقطبی و مرزی
فرآیندهای درمانی برای اختلال شخصیت مرزی و اختلال دوقطبی کاملاً متفاوت است. در درمان BPD، تمرکز بیشتر بر روی درمان گفتاری و حل ریشه‌های تروما است، در حالی که در اختلال دوقطبی، داروهای تثبیت‌کننده خلق (مانند لیتیوم) برای کنترل نوسانات خلقی ضروری هستند.
در نهایت، مهم است که برای هر کدام از این اختلالات، تشخیص صحیح انجام شود تا درمان‌های متناسب و موثر به فرد ارائه گردد.
برای ورود به صفحه اینستاگرام کلیک کنید.تمام مطالب سایت اختصاصی و توسط تحریریه خط سلامت تولید شده است، استفاده با ذکر منبع و لینک دهی بلامانع است
